Çin ünlü hukukçulara onar yılı aşkın hapis cezası verdi

"Avukatları mahkemenin karar belgelerini yayımlamaktan men edildi; nerede, hangi suçlamalarla hüküm giydiklerini açıklamaya da cesaret edemiyorlar"

Protestocular Çinli hak savunucusu Şü Cıyong'un fotoğraflarını tutarken (Reuters/Arşiv)

Çin'in önde gelen iki insan hakları avukatı, bir mahkemenin onları devleti yıkmaya teşebbüsten suçlu bulmasından sonra 10 yıldan fazla hapis cezasına çarptırıldı.

50 yaşındaki Şü Cıyong ve 55 yaşındaki Ding Ciaşi, Şantung eyaletinin kuzeydoğusundaki Linşu bölgesindeki bir mahkemede, devleti yıkmaya teşebbüs suçlamasıyla Haziran 2022'de kapalı kapılar ardında duruşmaya çıkmıştı.

Yeni Yurttaş Hareketi'nin önde gelen isimleri olan Şü ve Ding, daha önce de cezaya çarptırılarak hapis yatmıştı. 2010'da kurulan hareket, yurttaşların haklarını anayasada belirtildiği gibi kullanmalarını destekliyor ve devlet yetkililerinin servetlerinin daha şeffaf olmasını talep ediyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Eşi Luo Şengçun'un tweet'ine göre Ding, 12 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve üç yıl boyunca siyasi haklarından mahrum bırakıldı.

Eskiden Pekin Posta ve Telekomünikasyon Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olan Şü, 14 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve benzer şekilde siyasi hakları 4 yıllığına elinden alındı.

Bu aktivistler, Pekin'in muhalefet ve aktivizm üzerindeki baskısı kapsamında 2019 ve 2020'de teker teker tutuklanmıştı.

Reuters'a konuşan Luo, "Avukatları mahkemenin karar belgelerini yayımlamaktan men edildi; nerede, hangi suçlamalarla hüküm giydiklerini açıklamaya da cesaret edemiyorlar" dedi.

"Ding Ciaşi ve Şü Cıyong'u bu kadar kolay hapsetmelerine izin vermeyeceğim" diye ekledi.

Çinli yetkililere ateş püsküren Luo, attığı tweet'te "Gerçekleri göz önünde bulundurmadan ceza vermeye cesaretiniz var ama kararı ailenize duyuracak cesaretiniz yok" ifadesini kullandı.

İkili üç yıldan fazla bir süredir tutuluyordu. Ding, Aralık 2019'da ülkenin güneydoğusundaki Şiamen kentinde, 20 diğer aktivistin Çin devletini üzerine görüşlerini dile getirdiği gayri resmi bir toplantıyı organize edip buraya katılmaktan dolayı polis tarafından alıkondu.

Sonrasında itirafta bulunması için düzenli işkence gören Ding'in neredeyse 6 ay boyunca kimseyle görüştürülmeden tutulduğunu, avukatı Peng Cian mahkemeye söyledi.

Ding'in yakın arkadaşlarından Şü, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'i ülkedeki krize yetersiz müdahalesi nedeniyle istifa etmeye çağıran sert bir açık mektup yazdı. O da Şubat 2020'de tutuklandı.

İki adam kışkırtıcı denemeler yayımlamak, "yasadışı bir belgesel" üretmek ve 2012-2013 döneminde "şiddet içermeyen renkli devrim" için eğitim oturumları düzenlemekle suçlandı.

İnsan Hakları İzleme Örgütü, devlet başkanının "barışçıl aktivizme karşı pervasız düşmanlığını" gösteren mahkumiyetleri "acımasızca saçma" diye nitelendirdi.

İnsan hakları grubu, mahkumların gizli duruşmalarının "usul sorunları ve kötü muamele iddialarıyla dolu" olduğunu da ekledi.

İnsan hakları İzleme Örgütü'nde Çin'i çalışan üst düzey araştırmacılardan Yakiu Wang, "Dünyanın dört bir yanındaki hükümetler, Çinli yetkililere iki avukatı derhal ve koşulsuz serbest bırakmaları için çağrıda bulunmalı" dedi.

Pekin, Şi'nin 2012'de iktidara gelmesinden sonra muhalefeti önemli ölçüde baskıladı. 9 Temmuz 2015'teki operasyonlara atıfla yaygın olarak "709" davaları olarak bilinen bir dizi tutuklamada, yüzlerce hak savunucusu avukat gözaltına alındı ve düzinelercesi hapse atıldı.

Ancak Çin, çok sayıda insan hakları ihlaline yönelik eleştirileri reddetti ve hapisteki hak savunucusu avukatlarla aktivistlerin yasaları çiğneyen suçlular olduğunu öne sürdü.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/asia/china

Independent Türkçe için çeviren: Deniz Sutaş

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU