Şairleriyle bilinen Harkov, neden Rusya-Ukrayna savaşının kilit şehri oldu?

Harkov'da ağırlıklı olarak Rusça konuşuluyor

Harkov'da çatışmalar devam ediyor (AP)

Rusya'nın, Ukrayna'ya 24 Şubat'ta başlattığı askeri operasyonda hedef alınan kentlerden biri de ağırlıklı olarak Rusça konuşulan Harkov.

Peki Ukraynalıların sanat, ticaret, sanayi ve bilimsel keşiflerle bildiği bu kent, neden savaşın en önemli yerlerinden biri oldu?

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

ABD'nin önde gelen gazetelerinden Washington Post (WP) hem kentin tarihine ışık tuttu hem de bu soruya cevap aradı.

Tarih profesörü Timothy Snyder, Harkov'un 1654'te kurulduğunu söyledi. Yale Üniversitesi'nde görev yapan Snyder, kentin 1820'lerde Ukrayna milli hareketinin merkezi haline geldiğini ifade etti.

Harkov, ayrıca 1920'den 1934'te kadar Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne başkentlik yaptı. Snyder, kentin o dönem Ukrayna kültürünün de başkenti olduğunu sözlerine ekledi.

Ukrayna'da "meydan olaylarının" ardından Rusya yanlısı Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç, 2014'te devrildi ve yerine Batı yanlısı bir hükümet göreve geldi. Aynı yıl Rusya yanlısı ayrılıkçılar, Donbas'taki Donetsk ve Luhanks'ta bazı bölgelerde kontrolü ele geçirdi.
 


Harkov'daki ayrılıkçı bir grup da belediye binasının kontrolünü ele geçirip kısa ömürlü Harkov Halk Cumhuriyeti'ni ilan etti.

Ukraynalı yetkililer, kentte o dönemde meydana gelen patlamalarnı arkasında Rusya'nın olduğunu öne sürdü. WP, "Ayrılıkçılar ve Ukrayna güçleri arasındaki 8 yıllık savaş, kent sakinlerinin Ukrayna'ya daha yakın hissetmesine yol açtı" diye yazdı.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, 22 Ocak'ta yaptığı bir açıklamada Rusya'nın, bölgede tansiyonu Rusya'yla bağları olan kişilerin yaşadığı yerlerde yükseltebileceğini öne sürmüştü:

Ukrayna'nın kontrolündeki Harkov işgal edilebilir.

"Harkov'u kimseye vermeyeceğiz"

Harkov Belediye Başkanı İhor Terekhov ise Zelenski'den yaklaşık bir hafta sonra "Buradaki insanlar Ukrayna'yı seviyor çünkü Ukraynalılar burada yaşıyor" diye konuşmuştu:

Evet, Rusça konuşuyoruz. 'Harkovlular Ukrayna'nın Rusya'yla dost olmasını ister mi?' diye sorarsanız, cevap kesinlikle evet. Ama savaş istiyorlar mı? Kesinlikle hayır. Rusya'nın bir parçası olmamızı mı istiyorlar? Tabii ki hayır. Harkov'u kimseye vermeyeceğiz. Kenti omuz omuza savunacağız.

WP'ye göre Rusya'nın Harkov'u alana kadar saldırıyı durdurması ihtimal dahilinde değil. ABD merkezli düşünce kuruluşu CNA'den Michael Kofman, "Rusya'nın askeri operasyonu, hızlı kazanımlar elde edebilecekleri ve güçlü bir direnişle karşılaşmayacakları fikrine dayanıyordu" diye konuştu.

Kofman, Harkov'un, Rusya'nın beklediğinden daha fazla direnç gösterdiğini çıktığını savundu:

Rusya'nın hızlı bir zafer kazanma umutlarının yıkılmasından sonra Harkov, savaşın bir sonraki ve hatta daha kanlı aşamasının bir işareti olabilir.

WP de ağırlıklı olarak Rusça konuşan nüfus sebebiyle Moskova'nın, Harkov'da daha az direnişle karışılacağını düşünmüş olabileceğini yazdı.

Ancak gazeteye göre Harkov halkı, saldırı karşı birleşti. Ukrayna'nın en ünlü şairlerinden Harkovlu Serhiy Zhadan, kenti savunanlara teşekkür ettiği Facebook paylaşımında "Ruslar, siz isteseniz de istemeseniz de sizi öldürüyor" diye yazdı.

Yüzlerce sivil, Rusya'ya karşı savaşmak için cumartesi silah altına girdi. Viktor Trubçanov adlı bir aktivist, sivil grubun sayısının en az 700 olduğunu söyledi:

Kimse bu kadar çok kişinin gönüllü olmasını beklemiyordu.

Ukrayna'nın en büyük ikinci şehri olan Harkov, dün kısa süreliğine Rusya'nın kontrolüne geçti. Ancak Ukrayna, Rus birliklerinin kentten püskürtüldüğünü açıkladı. Ukrayna İçişleri Bakanlığı Danışmanı Anton Heraşçenko, kentin bu sabah roketlerle vurulduğunu ve onlarca kişinin yaşamını yitirdiğini açıkladı.

 

Independent Türkçe, Washington Post, Reuters

Derleyen: Uğurcan Yıldız

DAHA FAZLA HABER OKU