Kayıp cüzdan ne kadar doluysa dönme ihtimali o kadar fazla

“İnsanların bencil olduklarını varsayıyoruz. Gerçekteyse, insanların özsaygıya kısa vadeli maddi kazançtan daha fazla önem verdiği görülüyor”

Fotoğraf: The Independent

Yeni bilimsel araştırma; içinde çok para bulunan kayıp bir cüzdanın sahibine dönme ihtimalinin, içinde az para olan ya da hiç olmayandan cüzdandan daha fazla olduğunu gösterdi.

Bilim insanları, bunu “ahlaki olmayan davranışın psikolojik bedeli” ile açıkladı. Buna göre, bulunan cüzdandaki para miktarı arttığında, insanların kendisini hırsız olarak görme olasılığı da artıyor. Bu psikolojik bedel çoğu durumda cüzdanı saklayarak kazanç elde etme fikrine baskın geliyor.

Zürih Üniversitesi liderliğinde yürütülen araştırmada, 40 ülkedeki 355 şehirde bulunan otel, banka, müze, postane ve karakol gibi çeşitli kurumların resepsiyonlarına 17 binden fazla “kayıp” cüzdan bırakıldı.

Deneyin amacı, insanların “kayıp” eşyayı sahibine iade etme konusunda ne kadar güvenilir olduğunu görmekti.

Cüzdanların bir kısmında hiç para yoktu. Diğer cüzdanlardaysa 10 sterlin (73 TL) veya 74 sterlin (544 TL) değerinde para bulunuyordu. İçinde sahte isim ve e-posta adresleri yazılı üç kartvizitin bulunduğu cüzdanlardaki şeffaf yüzün içinde bir de alışveriş listesi vardı.

Science adlı bilimsel yayında yer verilen araştırmaya göre, içinde para olmayan cüzdanların sadece yüzde 40'ı sahibine geri verilirken, içinde az miktarda para olan cüzdanların yüzde 51’i, fazla miktarda para olanlarınsa yüzde 72’si iade edildi.

Cüzdanda anahtar bulunması da geri dönme olasılığını artırdı. Bu, kayıp eşyayı iade edip etmeme kararında diğerkamlığın rol oynadığını gösterdi. 
 


Çalışmaya göre, en dürüst ülkeler İsviçre, Norveç ve Hollanda oldu. Bu ülkelerde cüzdanların yüzde 75 ve 80'i sahibine iade edildi.

Çin, Peru, Kazakistan ve Kenya gibi ülkelerde ise, cüzdanların yalnızca yüzde 8 ila 20'si geri verildi.

İade edilen cüzdanların oranı ülkeler arasında büyük ölçüde farklılık gösterse de, içinde yüksek miktarda para olan cüzdanların iade edilme olasılığı hemen hemen her ülkede daha fazlaydı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Deneyde birkaç sürpriz de oldu. Vatikan’da ve yolsuzluk karşıtı iki büroda düşürülen cüzdanlar “sahiplerine” geri dönmedi.

Bilim insanlarına göre, kişilerin cüzdanı geri verme sebebi hem sahibini önemsemeleri hem de kendi özsaygılarını korumak istemeleri.

Araştırmacılardan Michigan Üniversitesi’nde iktisat bölümü öğretim üyesi Alain Cohn, “İnsanların bencil olduklarını varsayıyoruz. Gerçekteyse, insanların özsaygıya kısa vadeli maddi kazançtan daha fazla önem verdiği görülüyor” dedi.

Marechal sözlerine şöyle devam etti:

İnsanlar kendilerini hırsız değil, dürüst biri olarak görmek istiyor. Bulunan cüzdanı saklamak kişinin özsaygısında bir değişim yaratıyor ve bunun psikolojik bir bedeli oluyor.

Bilim insanları ayrıca, cüzdanın sahibiyle iletişim kurmak için gereken çabanın da kişinin kararını etkilediğini belirtiyor.


 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Nezir Sümerkan

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU