Çukur

Gürsel Tokmakoğlu Independent Türkçe için yazdı

Fotoğraf: Doug Mills/NYT

ABD Başkanı Donald Trump dünya için bir büyük çukur mu kazıyor, bu çukura herkesi çekebilecek türden hamleler mi yapıyor?

Trump'ın ABD iç politikasında ve dış politikasında gidişatı netleştirmeyen, herkesin aklında soru işaretleri uyandıran birçok gelişmeler oluyor. 

Aşağıda bazılarına değineyim.

Yukarıdaki sorunun cevabını beraberce arayalım.

İlk akla gelen konular neler?

Trump; 

  • Adaylıktan önce ve adaylığını açıkladığında yetkililerce evi basıldı, hakkında soruşturma davaları açıldı ve mahkemeleri oldu,
     
  • Seçimden hemen önce suikasta uğradı ve kıl payı kurtuldu,
     
  • Seçilir seçilmez CIA ve Pentagon'a yönelik değişikliklere gitmeye başladı,
     
  • Bazı önemli isimleri tutuklatması süreçlerini başlattı (eski başkanlardan Obama'nın da adı geçti), bazı isimlerin gizlilik kleransını geri aldı, işten el çektirdi,
     
  • USAID gibi köklü Amerikan dış politika ağlarını kapattı,
     
  • Elon Musk gibi bir ismi Hükümet Verimliliği Departmanı'nın (DOGE) başına getirdi, kurumları denetletmeye başladı, ama daha sonra Hazine Bakanı Scott Bessent ile sürtüşmesinin peşinden görevinden el çektirdi (fazla konu dallanıp budaklanmadı ama tutarı yaklaşık 2 trilyon doları bulan bir meselenin konuşmasına sebep oldu),
     
  • Epstein ile (Pedofili davası) irtibatı hep gündemde oldu ama bu iddialar donduruldu,
     
  • FED başkanı Powell'ın istediklerini yapmamasından çok rahatsız, FED ile Beyaz Saray arasında savaşı kızıştırdı, bir guvernörü (Lisa Cook) görevden almaya yeltendi,
     
  • Hakkında FBI ve DIA ile birlikte "cadı avı başlattı" yorumları yapıldı,
     
  • Savunma Bakanlığı'nın adını Savaş Bakanlığı olarak değiştirdi (bu ABD tarihi için 1947 öncesine dönüş oldu),
     
  • Washington ve California dahil bazı eyaletlerde Ulusal Muhafız'ların (National Guard) iş başına gelmelerini sağladı,
     
  • Beyaz Saray'ın güvenliğini artırdı, 
     
  • Meksikalı Kartellerin Özellikle California'da yapabileceği eylemlere önlem almak istedi, 
     
  • Alaska'da ABD'nin en büyük iki rakibinden (Rusya ve Çin) biri olan Rusya'nın Devlet Başkanı Putin'in elini sıktı ve ABD askerini aşağılattı yorumuna maruz kaldı,
     
  • Chicago'daki liberal-demokratlara gözdağı verircesine sosyal paylaşımlar yapmaya baladı, 
     
  • Doktirini ile sert güce dayalı politikalar yapacağını söyledi. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Bu liste uzun. Bu kadarla da kalmadı.

Daha önce "Trump'ın ilk 6 ayı" 1 başlıklı makalede bu listeye eklenecek detayları yazdım.

Ayrıca, "Küresel stratejik kavramlar ve bir Trump analizi" 2 ve "Otokrat ve kleptokrat Trump" 3 başlıklı yazılarıma da bakabilirsiniz, ayrıntılı analizler yaptım.

Devam edeyim:

  • "Uluslararası sistem çöküyor mu" sorusunu sordurdu. 
     
  • Yine uluslararası alanda tartışma yaratacak türden, "Meksika Körfezi değil Amerika Körfezi, Kanada ABD eyaleti olmalı, Grönland bizim olmalı" türü çıkışları oldu. 
     
  • NATO'ya Avrupalı müttefiklerine karşı bazı çıkışları oldu. 
     
  • Ukrayna savaşı konusunda bazı belirsizlikler devam ediyor. 
     
  • Ortadoğu'da dengeleri kendi lehine değiştirecek adımlar attı. Gazze'nin bir Riviera olmasından bile bahsetti. 
     
  • Hatta küresel açıdan ticaret savaşında çok belirgin düzensizlikler yaratan Tarifeler hakkında pazarlık yapma sürecini başlattı. 
     
  • Çin'e yönelik alenen cephe aldı. 
     
  • Şimdi de Venezuela açıklarında donanmasının yüzde 10'luk gücü hazır bekliyor, bu ülkeye her an müdahale olabilir.

Aslında bu liste de uzun.

Bitirmek mümkün değil…

Biz dünyanın normal insanları şaşırmaya devam edeceğiz.

Nereye kadar? Trump'ın bizi şaşırtması bitene kadar.

Biter mi? 

Şimdi soru şu: Kimler endişe duymalı?

Büyük ölçüde ABD halkı bu konuyu tartışadursun, Demokratlar ve Cumhuriyetçiler…

Ancak burada kalmaz.

En azından ekonomik ve jeopolitik meseleler üzerine Trump'ın girdiği her noktada bir tartışma ve endişelenme zemini olacaktır.

ABD içinde kavga büyürken, dışarıda kendini rahat hisseden politikacı, lider veya ekonomist olabilir mi?
 


Gördüğüm ince bir nokta var.

Sıralayayım:

  • Bazı ülkelerde politikacılar kendilerini güvende gösterir tarzda, hatta iç politikalarında verdikleri mesajlara bakılırsa, "her şey kontrolüm altında" dercesine yaklaşım sergileyebiliyorlar. Bu gri bir durum yaratıyor. 
     
  • Eğer Rusya veya Çin gibi jeopolitik gücünüze ve dinamik performansınıza dayalı bir hesap yapabiliyorsanız başka bir anlam taşır, gelişmiş ülke olduğu halde Almanya Şansölyesi Friedrich Merz gibi bir noktadaysanız başka anlam taşır. Merz gayet endişeli konuşmalar yapıyor, bazı stratejik türden, hatta savaş için hazırlıklar yapıyor. Kim neye ne ölçüde güveniyor, hangi pozisyonda?
     
  • Avrupa, Orta ve Doğu Avrupa, Karadeniz'in kuzeyi (Ukrayna, Kırım) ve doğusu (Kafkasya) nelere gebe, tam net değil.
     
  • Gelin Ortadoğu'ya ve Doğu Akdeniz'e, Suriye, İsrail, İran, Irak, Filistin, Mısır, Güney ve Kuzey Kıbrıs ve Türkiye için gayet sıkışık gündemler var.
     
  • Kendinizi bir politikacı veya lider yerine koyun ve şu soruyu cevaplayın: Trump ve uluslararası düzen bu denli dengesiz ve manipülatif iken, ne denli büyük kararlar alabilirsiniz?

Trump bir çukur açıyor, tehlikeli!

Buna bağlı manipülasyonlar hem Washington'dan hem de rakiplerinden geliyor.

Avrupa, Çin ve savaşın içindeki Rusya durumu kendi çıkarlarına dönüştürmek için agresifler iken, son Şangay İşbirliği Teşkilatı zirvesinde de ortaya çıktı, bir gruplaşma da başladı.

Bu gruplaşma Çin, Rusya ve Hindistan'ı birlikte gösteriyor, tabii karşısında Batı dünyası var.

Trump bizzat kendisi ifade etti (tabi ki sosyal medyadan), "Hindistan'ı kaybettik" dedi.

Bu bahsettiğim çukur çok taraflı gayretlerle derinleştirilmeye başladı!..

 

 

1.  Erişim: https://www.indyturk.com/node/762223/türki̇yeden-sesler/trumpın-ilk-6-ayı 
2.  Erişim: https://www.indyturk.com/node/756314/türki̇yeden-sesler/küresel-stratejik-kavramlar-ve-bir-trump-analizi 
3.  Erişim: https://www.indyturk.com/node/757961/türki̇yeden-sesler/otokrat-ve-kleptokrat-trump 

*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU