Microsoft tarafından desteklenen bir ekip, içi boş cam fiber kablolarla internet hızını artırıp fiyattan tasarruf etmeyi başardı. Yeni tasarım mevcut internet kablolarındaki katı cam çekirdekler yerine, ışığı hava dolu küçük kanallardan taşıyor.

İçi boş optik fiberler uzun zamandır var olan bir teknoloji. Işık havada, cama kıyasla yaklaşık yüzde 45 daha hızlı hareket ettiğinden bu kablolar büyük bir avantaj sunuyor. 

Ancak yüksek maliyetli olmaları nedeniyle geniş çapta kullanılamıyorlardı.

Southampton Üniversitesi'nden Francesco Poletti, 10 yıldır üzerine çalıştığı bir tasarımı nihayet hayata geçirerek bu sorunun üstesinden geldi.

Geleneksel optik fiberler, katı camın eritilip gerilerek ince tellere dönüştürülmesiyle yapılıyor. Poletti ve ekibiyse işe yaklaşık 20 santimetre genişliğinde daha büyük bir cam kalıpla başlıyor. Bu kalıbın içindeki boş kanallar önceden açılmış oluyor.

Kablo yaklaşık 100 mikrometre çapa kadar gerildiğinde içi boş kanallar basınç altında kalıyor ve yapının şekli korunuyor.

Araştırmacılar yeni teknolojinin sırrının şeklinde yattığını söylüyor: Her biri iç içe geçmiş iki silindir içeren 5 küçük silindir, daha büyük bir silindirin kenarına tutturuluyor.

Bu hassas düzenleme sayesinde ışığın yalnızca belirli dalga boylarının içi boş çekirdeğe sığdığını ve darbelerin dışarı sızmak yerine sıkıca hapsedildiğini belirtiyorlar. 

Bulguları hakemli dergi Nature Photonics'te 1 Eylül Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre bu tasarım, geleneksel muadillerine kıyasla iletim gücünü bin kat artırıyor.

Ayrıca geleneksel fiberlerde, her 15-20 kilometrede bir sinyalin yaklaşık yarısı kaybolurken, bu mesafe yaklaşık 33 kilometreye kadar uzuyor. 

Bilim insanları yeni teknolojinin hem enerji kaybı hem de bant genişliği konusunda geleneksel optik fiberleri geride bıraktığını söylüyor. Yüzde 45 daha hızlı olmasının yanı sıra ileride bant genişliğinin 5 ila 10 kat artırılabileceğini düşünüyorlar.

Poletti tasarımın, yapay zeka eğitiminden uzaktan ameliyata ve sürücüsüz arabalara kadar pek çok alana fayda sağlayacak daha hızlı ağlara olanak tanıyacağını ifade ediyor:

Bunun gerçekten çığır açıcı bir gelişme olduğuna inanıyoruz.

Southampton Üniversitesi'nde kurulan Lumenisity şirketi aracılığıyla yeni içi boş fiber kabloları üretme çalışmaları başladı.

Poletti'nin ortak kurucusu olduğu Lumenisity, 2022'de Microsoft tarafından satın alınmıştı. 

Bu fiber kablolar dayanıklılık testlerinden geçerse mevcut sistemleri daha hızlı ve ucuz hale getirmenin yanı sıra geleceğin kuantum internet ağlarında da kullanılabilir.

Independent Türkçe, Interesting Engineering, Register, Nature Photonics

Derleyen: Büşra Ağaç