Hayvanlar, insanlar yüzünden yüzde 70 daha fazla hareket ediyor

"Yeryüzünde hayvanların işlerini yapmaya bırakılabileceği alanlara ihtiyacımız var"

Bilim insanları, insanların hayvanlar üzerindeki etkisini anlamanın önemine dikkat çekiyor (AFP)

1980'lerden bu yana yayımlanan 208 farklı çalışmayı analiz eden uzmanlar, insan faaliyetlerinin 6 kıtada 160'tan fazla türün hareketleri üzerindeki etkisini inceledi. İnsan faaliyetlerinin, hayvanların yaşamak, avlanmak ve yiyecek aramak için katetmesi gereken mesafeyi temelden değiştirdiği ortaya çıktı.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Uzmanlar 0,05 gramlık kelebekten 2 tonluk köpekbalığına kadar birçok türü araştırdı. Zira 77 memeli, 37 kuş, 17 sürüngen, 13 balık, 12 eklembacaklı ve 11 amfibi türü araştırmada yer aldı.

The Guardian'da yer alan habere göre, insan faaliyetleri yüzünden hayvanların ortalama yüzde 70 daha fazla hareket ettiği tespit edildi.

Araştırmanın başyazarı, Sidney Üniversitesi'nde yaban hayatı ekolojisti Dr. Tim Doherty, bulgulara dair şu yorumu yaptı:

Avustralya'da bir kişinin işe gidip gelme mesafesi ortalama yaklaşık 16 kilometre. Yüzde 70, 11 kilometre daha gitmek demek.

Doherty, hayvanların hareketinin doğal bir şekilde meydana gelmemesinin üzerlerinde daha büyük etki yaratabileceğini ekledi.

Araştırmada insanların bütün faaliyetlerinin hayvanların davranışlarını değiştirdiği görüldü. Fakat askeri hareketlilik, uçak veya avlanma gibi aralıklarla meydana gelen faaliyetlerin şehirleşme veya ağaç kesme gibi yıkıcı faaliyetlerden daha fazla etkiye sahip olduğu ortaya çıktı.

Araştırmaya dahil olmayan, Avustralya'daki Flinders Üniversitesi Küresel Ekoloji Laboratuvarı Direktörü Profesör Corey Bradshaw, araştırmanın bu tespitine dikkat çekerek şöyle konuştu:

Araştırma, sözüm ona 'istilacı olmayan' insan varlığının bile zarar verebilme potansiyelini ortaya koyuyor.

Hakemli bilim dergisi Nature Ecology & Evolution'da yayımlanan araştırmadaki bazı bulgular şu şekilde:

Ağaç kesme sonucu, Madagaskar lemurlarının evlerinin kurulacağı menzil yüzde 50'den daha fazla genişledi.

Avustralya'nın Viktorya eyaletindeki fırça kuyruklu keseli sıçanlar, yolların inşa edildiği alanlarda, büyük ormanlara göre, yüzde 57 daha fazla hareket etti.

İnsan sesi duyduğunda daha yavaş hareket eden ABD'deki pumalar yüzünden bölgedeki kemirgenlerin hareket mesafesi arttı.

 

 

Kanada'daki rengeyiklerinin, petrol araştırmalarından kaynaklanan gürültü sebebiyle daha hızlı hareket ettiği ortaya çıktı.

Araştırma makalesinde "Hareketteki küçük bir değişiklik bile, bir hayvan üzerinde büyük etkiler yaratabiliyor. Bu bütün popülasyona yayıldığında, üreme oranları ve hayatları tehlikeye girebiliyor" ifadeleri yer aldı.

İnsan faaliyetlerinin dolaylı etkileri

Araştırmaya göre, söz konusu değişiklikler, insan faaliyetlerinin hayvanlar üzerindeki dolaylı etkilerine de ışık tutuyor. Zira Doherty, "Hayvan hareketi polenleşme ve tohum dağılımı gibi önemli ekolojik süreçlerle bağlantılı. Bu nedenle hayvan hareketinin bozulmasının, ekosistemlerde olumsuz etkisi olabilir" dedi.

Türlerin üçte birinden fazlasında, hareketin yüzde 50'den fazla arttığını belirten Doherty, "Bu bize, insanların hayvanlar üzerinde epey büyük etkiye sahip olduğunu fakat bunun dikkate alınmadığını gösteriyor" ifadelerini kullandı.

Şehirleşme gibi bazı faaliyetlerinse, hayvanların katettiği mesafeyi kısalttığı ortaya çıktı. Bunun sebebi, insanların yaşadığı bölgelerde gıdaya erişimin artması hayvanların yiyecek bulmasını kolaylaştırması. Ayrıca, hayvanların karşısına şehirleşme sonucunda çıkan fiziksel engeller de bunu kısalttı.

Doherty, insanların yeryüzünün çoğu kısmını işgal ettiğini, henüz el değmemiş yerlerin korunması gerektiğine dikkat çekti ve "Yeryüzünde hayvanların işlerini yapmaya bırakılabileceği alanlara ihtiyacımız var" dedi.

 

Independent Türkçe, The Guardian, SciTechDaily

Derleyen: Uğurcan Yıldız

DAHA FAZLA HABER OKU