Uzmanlar, Kuzey Kutbu’ndaki gezgin kutup girdabının ABD’yle Asya’nın doğusunda ve Avrupa’nın kuzeyinde kışın geri kalanında daha soğuk ve karlı havaya neden olabileceğini söyledi.

ABD'nin Massachusetts eyaletindeki Atmosferik ve Çevresel Araştırma’da mevsimsel tahmin direktörü Judah Cohen, kutup girdabının alışıldık bir doğa olayı olduğunu, fakat mevcut girdabın gezme ve muhtemelen bölünme özelliklerini taşıdığını belirtti. Sebep olarak Kuzey Kutbu’ndaki artan sıcaklıklara işaret etti. Zira bu bölge, dünyanın geri kalanından daha hızlı ısınıyor. Bunun sonucunda buz örtüsü gittikçe küçülüyor.

Kutup girdabı, Kuzey Kutbu’nun yukarısında, stratosferde meydana gelen geniş alçak basınç alanına deniyor. Stratosferin hemen altındaysa çoğu hava olayının meydana geldiği troposfer bulunuyor. Söz konusu düşük basınçlı sistem genellikle soğuk ve dönen havayla doluyor.

Kış mevsimi boyunca, kutup girdabını yerinde tutan jet akımı bazen zayıflayarak girdabın soğuk havasının güneye doğru yayılmasına yol açıyor sağlıyor.

Cohen, kutuptaki artan sıcaklıkların, kutup girdabının dengesini muhtemelen bozduğunu söyledi. Kuzey Kutbu’ndaki buz örtüsünün daha az bulunmasının nemi artırdığını ve bunun kara dönüştüğünü ifade etti. Bu durumda ısı uzaya yansıyıp Sibirya’yı normalden daha soğuk yapıyor. Böylece troposferdeki Avrasya’ya uzanan termal şeridi bozuyor. Cohen, söz konusu altüst olmuş şeridin, kutup girdabının dengesini bozarak kuzey yarımkürenin önemli kısmında daha soğuk kışlara neden olabileceğini düşünüyor.

Cohen, Sibirya genelindeki kar yağışının şu ana kadar normalin üzerinde seyrettiğini ve bunun zayıf kutup girdabına katkı sağladığına inandığını ekledi. Ancak bu ilişki konusunda fikir birliği mevcut değil. Buna rağmen zayıf kutup girdabının kuzey yarımkürenin bazı kısımlarında daha soğuk kışlara yol açtığı biliniyor.

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  26 Şubat 2021 - Kudüs'te Yahudi bayramı Purim için bebek kostümü giyen İsrailliler (Reuters)

• 2/30

  25 Şubat 2021 - Yunanistan'ın başkenti Atina'da öğrenciler, hükümetin üniversite kampüslerine polis yerleştirme planına karşı yürüyor (Reuters)

• 3/30

  24 Şubat 2021 - Bu yıl sanal ortamda seyirciyle buluşan Milano Moda Haftası'nda modeller, Alberta Ferretti'nin tasarımlarıyla podyumda yürüyor (Reuters)

• 4/30

  22 Şubat 2021 - Cezayir'de hükümet karşıtı Hirak protestolarının 2. yıldönümünde başkent Cezayir'de düzenlenen gösteriye yüzlerce kişi katıldı (AFP)

• 5/30

  20 Şubat 2021 – Parisliler Sen Nehri kenarında güneşli havanın keyfini çıkarıyor (AFP)

• 6/30

  18 Şubat 2021 – Irak'ın başkenti Bağdat'taki Kadimiye mahallesinde Kovid-19 pandemisi nedeniyle akşam başlayan sokağa çıkma yasağı öncesinde vatandaşlar alışveriş yapıyor (AFP)

• 7/30

  17 Şubat 2021 - Lübnan'ın başkenti Beyrut üzerinde fırtına bulutları toplanıyor (AFP)

• 8/30

  13 Şubat 2021 - Rusya'nın başkenti Moskova'da bir temizlik işçisi, Sevgililer Günü için süslenen yoldaki karları temizliyor (Reuters)

• 9/30

  11 Şubat 2021 - Almanya'nın Münih kentinde bir pastane, Kovid-19 aşısı şeklinde tatlı çörekler yapıyor (Reuters)

• 10/30

  10 Şubat 2021 - Soğuk hava kuzey Avrupa'da etkili olurken Londra'daki Trafalgar Meydanı'nda heykellerin üzerinde buz sarkıtları oluştu (AFP)

• 11/30

  6 Şubat 2021 - Myanmar'ın Yangon kentinde, darbe karşıtları gözaltındaki Devlet Danışmanı Aung San Su Çi'nin bırakılması talebiyle gösteri düzenlendi (Reuters)

• 12/30

  5 Şubat 2021 – Hindistan'da Uttar Pradeş eyaletine bağlı Bhainswal köyünde halk, hükümetin tarım yasalarına karşı gösteri düzenledi (Reuters)

• 13/30

  4 Şubat 2021 - Endonezya'nın başkenti Cakarta'da bir tapınağın ziyaretçileri, Çin yeni yılı öncesinde tanrıça heykelini temizliyor (AFP)

• 14/30

  3 Şubat 2021 – İşgal altındaki Batı Şeria'nın Bedun köyünde Filistinliler, İsrail askerlerinin evlerini ve çadırlarını yıkmasını izliyor (AFP)

• 15/30

  30 Ocak 2021 – Hindistan'ın Kalküta kentinde zanaatkarlar dev Buda heykeli üzerinde çalışıyor (AP)

• 16/30

  29 Ocak 2021 - Tayland'ın başkenti Bangkok'ta Ay Takvimi'ne göre yeni yıl kutlamaları nedeniyle sokaklara dev hayvan figürleri yerleştirildi (AFP)

• 17/30

  28 Ocak 2021 - Avusturya'nın Tirol eyaleti, yoğun kar yağışının ardından beyaza büründü (AP)

• 18/30

  27 Ocak 2021 - Hollanda'nın Hilvarenbeek kasabasındaki Beekse Bergen Hayvanat Bahçesi'nde yeni doğan Nübye zürafası Christine (AFP)

• 19/30

  25 Ocak 2021 - Hindistan'ın Mumbai kentinde hükümetin tartışmalı tarım yasalarına karşı düzenlenen gösteriye binlerce kişi katıldı (Reuters)

• 20/30

  22 Ocak 2021 - Londra'daki Beytul Futuh Camii'nde cuma namazı sosyal mesafe kurallarına uygun olarak kılınıyor (AFP)

• 21/30

  21 Ocak 2021 - Yunanistan'ın Selanik kentinde, üniversite kampüslerine güvenlik gücü yerleştirme planına karşı düzenlenen gösteride iki öğrenci gözaltına alındı (AFP)

• 22/30

  20 Ocak 2021 – ABD'nin yeni Başkanı Joe Biden ve eşi Jill Biden, Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve eşi Douglas Emhoff, ABD Kongresi'nde düzenlenen göreve başlama töreninde katılımcıları selamlıyor (Reuters)

• 23/30

  16 Ocak 2021 – Avusturya'nın başkenti Viyana'da solcu gruplar, komplo teorilerini savunan sağcılara karşı gösteri düzenledi (AFP)

• 24/30

  15 Ocak 2021 - Batı Şeria'daki El Halil kentinde İsrail askerleri, yasa dışı yerleşimleri protesto eden yaşlı bir Filistinliyi gözaltına alıyor (AFP)

• 25/30

  14 Ocak 2021 - Rusya'nın başkenti Moskova'da yoğun kar yağışının ardından Kızıl Meydan beyazlara büründü (AFP)

• 26/30

  13 Ocak 2021 - Uganda'da Bobi Wine ismiyle de tanınan devlet başkanı adayı ve şarkıcı Robert Kyagulanyi, güvenlik güçleri tarafından öldürüldüğünü söylediği şoförünün cenaze töreninde konuşuyor (Reuters)

• 27/30

  11 Ocak 2021 - Motor sporları tutkunlarının ilgiyle izlediği Suudi Arabistan'daki 2021 Dakar Rallisi devam ediyor (AFP)

• 28/30

  9 Ocak 2021 - Batı Şeria'da Filistinli bir gösterici, İsrail'in kurduğu güvenlik telini aşmaya çalışıyor (AFP)

• 29/30

  8 Ocak 2021 - Hindistan'ın Kalküta kentinde bir Hindu din adamı Kovid-19 testi için örnek veriyor (Reuters)

• 30/30

  7 Ocak 2021 - Hindistan'da haftalardır tarım yasalarına karşı protestolarını sürdüren çiftçiler, başkent Yeni Delhi sınırındaki gösterilere bu defa traktörleriyle katıldı (AP)

Ayrıca, ani stratosfer ısınması (sudden stratospheric warming - SSW) diye adlandırılan olayın kutup girdabını zayıflatabileceği ve hareket etmesine yol açabileceği kabul ediliyor. Cohen, SSW’lerin Kuzey Kutbu’ndaki buz örtüsünün azalmasıyla ilişkili hava koşullarıyla tetiklenebileceğine işaret etti. Live Science'ın Washington Post’tan aktardığına göre, SSW’ler her 10 yılda ortalama 6 kez yaşanırken şu an büyük bir SSW mevcut.

ABD Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi Kimya Bilimleri Laboratuvarı’ndan Amy Butler, kutup girdabının saat yönünün aksine esen rüzgarlarının 5 Ocak’ta ters yöne döndüğünü ve bunun ani atmosferik ısınma olayının gerçekleştiğine dair ipucu görevi gördüğünü söyledi. Girdabın, Kuzey Kutbu üzerindeki alışılagelmiş konumundan Avrupa ve Kuzey Atlantik’e doğru yöneldiğini ekledi.

Cohen sözlerini şöyle noktaladı:

Bu haftaki (8 Ocak haftası) kutup girdabı bozulması nedeniyle, iki hafta içinde ABD’yle Asya’nın doğusunda ve Kuzey Avrupa’da daha soğuk hava göreceğimize dair işaretler mevcut. Bunun kar fırtınası mı yoksa soğuk hava mı olacağı belli değil.

Independent Türkçe, Live Science