AYM tartışmasında kim, nerede duruyor? Yüksek mahkemenin yapısı nasıl değiştirilebilir?

Anayasa Mahkemesi ile ilgili en son açıklama Adalet Bakanı Gül'den geldi: Demokrasi ve hukukun üstünlüğüne kavuşmak içi her türlü değişiklik yapılabilir

Fotoğraf: AA

MHP Genel Bahçeli Devlet Bahçeli'nin "kaldırılmalı" çıkışıyla alevlenen Anayasa Mahkemesi'ne yönelik tartışmalar devam ediyor.

AYM ile ilgili tartışma ilk olarak İçişleri Bakanı Süleyman Soylu'nun Başkan Zühtü Arslan'ı hedef alarak söylediği sözlerin üzerinden başladı.

AYM'nin, 2016'da doğu ve güneydoğudaki çatışmaların durdurulması için "Bu Suça Ortak Olmayacağız" başlıklı bildiri imzalayan ve "terör örgütü propagandası" suçundan yargılanan Barış Akdemisyenleri için aldığı hak ihlali kararını eleştiren Soylu, "Bir terör örgütü, bir PKK bildirisi bu. AYM bu bildiriye düşünce özgürlüğü diyor. AYM'nin aldığı bir kararı eleştirmek benim hakkım" dedi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Arslan: Doğru okunmalı

Soylu'nun geçen ay yaptığı bu açıklamaya AYM Başkanı Zühtü Arslan'dan "Kararlara yönelik bazı eleştirilerden görüyoruz ki kararlarımız okunmadan, bazen de okunduğu halde yeterince anlaşılmadan eleştirilmektedir. Sağlıklı bir eleştiri, okumayı ve okunanı doğru anlamayı gerektirmektedir" yanıtı geldi.

FETÖ imalı yanıt

Soylu bunun üzerine Arslan'a "FETÖ" göndermeli bir yanıt verdi:

AYM Başkanı, Polis Akademisi Başkanı'ydı. Aldığı komiser yardımcılarının yüzde 41'ini FETÖ'den ben ihraç ettim. İlmin kibrine kapılmayın. Türk yargısı büyük bir sınav veriyor.

thumbs_b_c_6a658103f2c393a1ce249a23df64cf6d.jpg
Soylu, başka bir açıklamasında da Arslan'a "Polis koruması almana gerek yok. Bisikletinle işe git gel bakalım" dedi. (Fotoğraf: AA)


İçişleri Bakanı Soylu'ya yönelik desteğiyle bilinen MHP lideri Devlet Bahçeli de bu tartışmalara AYM'nin kaldırılıp yerine yeni bir kurumun oluşturulması gerektiğini söyleyerek katıldı:

Demokrasinin ilkeleriyle ve aziz milletimizin iradesiyle temellenen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ni darbelerin ardından tesis ve tezahür eden kurumların küflü prangalarından kurtarmak asıl olmalıdır. Bunlardan birisi de ilk defa 1961 Anayasa'sı ile hukukumuza giren, esas itibariyle 1960 darbesinin oluşturmak istediği demokrasi dışı yapıyı korumak için ihdas edilen Anayasa Mahkemesi'dir. Bu kapsamda Anayasa Mahkemesi yeni hükümet sisteminin doğasına uygun şekilde yeni baştan yapılandırılmalıdır.

Erdoğan da destek verdi

Bahçeli'nin bu desteğine Cumhur İttifakı ortağı AK Parti'nin genel başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'dan kısa sürede destek geldi. Erdoğan, "Parlamento burada Anayasa Mahkemesi ile ilgili yeni bir yapılanmaya giderse, yeni bir adım atarsa, seve seve ben de buna katılırım" dedi.

Gül: Bunu yapacak olan parlamento

Tartışmaya en son olarak Adalet Bakanı Abdulhamit Gül katıldı. Gül bugün yaptığı açıklamada AYM için "Demokrasi ve hukukun üstünlüğüne kavuşmak içi her türlü değişiklik yapılabilir. Bunu yapacak olan da milletin seçtiği parlamentodur" dedi.

thumbs_b_c_c19df8813486ff223d617ffc7407c5c6.jpg
Gül, AYM ile ilgili bir süredir devam eden tartışmalara bugün katıldı. (Fotoğraf: AA)


Muhalefet ne diyor?

CHP'nin hukukçu genel başkan yardımcısı Muharrem Erkek bugün yaptığı açıklamada AYM'nin yetkilerinin genişletilmesi gerektiği görüşünü dile getirdi:

Bağımsız bir Anayasa Mahkemesi, hukuk devletinin, hak ve özgürlüklerin güvencesidir. Öncelikle Anayasa Mahkemesi üyelerini belirleme yetkisi tek bir kişinin güdümünden çıkarılmalıdır. Yapılacaksa bu yapılmalıdır. Anayasa Mahkemesinin yetki alanı genişletilmeli, Devletin organları arasındaki yetki sorunları karşısında Anayasa Mahkemesi'ne başvuru yolu açılmalı. Buna Anayasa Hukukunda ‘Organ Uyuşmazlığı Davası' deniliyor. Bu konuda düzenlemeye ihtiyaç var.

thumbs_b_c_30d33442ed59a814cbf47af33dc8faba.jpg
CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve Çanakkale Milletvekili Muharrem Erkek. (Fotoğraf: AA)


"Türk devleti sizin oyuncağınız değildir"

Dün grup toplantısında konuşan İYİ Parti lideri Meral Akşener, AYM'ye yönelik yürütülen tartışmalara sert çıktı.

"Anayasa Mahkemesi'nin iktidar tarafından tehditkar bir dille tartışmaya açılması, hukuk sistemimize vurulacak çok büyük ve yeni bir darbedir" diyen Akşener, "Kendi yazdığınız Anayasaya bile uymak, bu kadar zor mu geliyor. Hukuka uymak, sizi bu kadar mı rahatsız ediyor? Beyler, Türk devleti sizin oyuncağınız değildir" ifadelerini kullanarak Cumhur İttifakı'na yüklendi.

thumbs_b_c_70f12b5cc12a929f70076a8a690bf1b1.jpg
İYİ Parti lideri "AYM'den bizim de onaylamadığımız bir çok karar çıktı. Her kararını beğenmek zorunda değilsiniz. Her kararına uymak zorundasınız" dedi. (Fotoğraf: AA)


"Bu anlayışı kabul etmeyeceğiz"

DEVA Genel Başkanı Ali Babacan da yaptığı açıklamada şunları kaydetti:

Birkaç gün evvel de iktidarın ortağı, çok matahmış gibi, parlamenter sistemden kalan kurumların ve Anayasa Mahkemesinin yeniden yapılandırılmasını istedi. Anayasa Mahkemesi'ne 'engel' dedi. Cumhurbaşkanı da hemen destekledi. Kimse kusura bakmasın, halkımız mağdur edildiğine inandığında Anayasa Mahkemesine başvuracak ve elbette hakkını arayacak. Yargıya olan güvenin yerlerde süründüğü, talimatla kararlar verildiği günlerden geçerken, güvenebildiğimiz az sayıda kurumdan birisi Anayasa Mahkemesi iken, hukuk devletini hiçe sayan bu anlayışı asla kabul etmeyeceğiz.

thumbs_b_c_429ed04ec12d3999b1bf3c4fb3b87ef4.jpg
Kısa bir süre önce Kovid-19 tedavisi gören Ali Babacan, Cumhur İttifakı'na "Ne zaman özgürlükçü, demokrat, adil, hakka uygun bir karar verilse karşı çıkıyorlar" ifadeleriyle yüklendi. (Fotoğraf: AA)


"Bırakın AYM'ye saldırmayı da..."

AYM tartışmalarına sert çıkan isimlerden biri de Davutoğlu'ydu. Davutoğlu, Soylu'nun açıklamalarıyla başlayan tartışma için özetle şunları söyledi:

Oy birliği ile sizin asgari düzeyde bile adaletin işlemesine, hukukun tesis edilmesine tahammül edemediğiniz için yaptığınız müdahaleleri yüzünüze vurdu. Siz bırakın AYM'ye saldırmayı da mahkemenin sizin liyakatsizliğinizi, çapsızlığınızı ve hukuksuzluğunuzu teslim etmesine ne diyorsunuz onu söyleyin? Evet, AYM'nin bütün hakimleri sadece bir milletvekilinin dosyası hakkında karar vermediler aynı zamanda bu hükümetin kalitesi ve demokrasi standardıyla da ilgili bir not verdiler. O not 100 üzerinden koskoca bir sıfırdır, sıfır.

thumbs_b_c_b437d93c7c990ec5f2efe40ed2d232bf.jpg
Karamollaoğlu da AYM'ye yönelik eleştirilere "Anayasa Mahkemesi yanlış karar verebilir, mühim olanı kurala uymaktır. Yerel mahkeme de yanlış karar verebilir. Temyiz müessesesi çalışmazsa adalet çalışmaz. Böyle hukuk olur mu?" diyerek tepki gösterdi. (Fotoğraf: AA)


"AYM'yi bile karşınıza alacaksınız..."

Saadet Partisi lideri Temel Karamollaoğlu da tartışmalar için şunları söyledi:

Adalete güven kalmadı, meydanlarda adalet var demek hiçbir mana ifade etmez, vatandaş adaletsizliği yaşayarak görüyor. AYM'yi bile karşınıza alacaksınız sonra diyeceksiniz ki ülkemizde adalet var. Sayın Adalet Bakanı yaptığı çıkışlarla bazen yüreğimize su serpiyor bunu da söylemeyi bir görev biliyorum ancak şunu unutmayalım bugünkü şartlarsa Sayın Adalet Bakanı'nın değil Sayın Cumhurbaşkanı'nın bir imzası bütün hakimlerin tarumar edilmesine yetiyor.

 

AYM yapısı nasıl değiştirilebilir?

Mevcut yapıda AYM üyelerinin 12'si Cumhurbaşkanı tarafından, 3'ü ise Sayıştay ve baro başkanlarının göstereceği adaylar arasında TBMM tarafından seçiliyor. TBMM tarafından yapılan AYM üye seçiminde de AK Parti ve ortağı MHP'nin Meclis çoğunluğu etkili oluyor.

AYM'nin yapısının değiştirilmesi için anayasal bir değişikliğe gitmek gerekiyor.

Anayasada bir değişiklik yapılması için TBMM'nin beşte üç çoğunluğunun (360) oyuyla mümkün. Ancak AK Parti ve MHP'nin 339 sandalyesi bulunuyor. Bu durumda yüksek mahkemenin yapısının değiştirilmesinde bir diğer yol da referanduma gitmek.

 

Derleyen: Mehmet Efe Altay

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU