Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Gazze'de oluşturulacak Uluslararası İstikrar Gücü ile ilgili Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki (BMGK) çalışmalara ilişkin, "Biz Güvenlik Konseyi'ndeki diğer üyelere de bu konudaki görüşlerimizi iletiyoruz. İnşallah barışı daha da ileriye taşıyacak, Gazze'nin yeniden imarını mümkün kılacak, insanlara sahip oldukları hayatı bir nevi olsun geri verecek bir uygulama hayata geçer, bu Güvenlik Konseyi kararı eğer hayata geçerse. Bunu yakından takip ediyoruz. Bunun için de çalışıyoruz. Hamas tarafıyla görüşmelerimiz devam ediyor, diğer ortaklarımızla gün aşırı görüşmelerimiz var" dedi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Türkiye'ye resmi ziyarette bulunan Romanya Dışişleri Bakanı Oana Toiu ile Bakanlık'ta bir araya geldi. İki Bakan, görüşmelerinin ardından ortak basın toplantısı düzenledi. Fidan, şöyle konuştu:
"Romanya, Güneydoğu Avrupa bölgesinde en yüksek ikili ticaret hacmine sahip olduğumuz ülke konumundadır. Ülkemiz ise Romanya'nın AB dışındaki en büyük ticaret ortağıdır. 2024 yılında yaklaşık 12 milyar dolar seviyesinde gerçekleşen ticaret hacmimizi 15 milyar dolar seviyesine ulaştırmak istiyoruz. Türkiye ve Romanya arasında deniz, kara ve hava yolu bağlantısallığını geliştirmek için de yoğun bir çalışma trafiği var. Aynı zamanda Bulgaristan'ı da kapsayacak biçimde daha büyük projeleri hayata geçirmeyi hedefliyoruz.
"Romanya ile savunma sanayi alanında ortak üretim de gerçekleştirmek niyetindeyiz"
Savunma sanayi de ilişkilerimizde hızla gelişen bir alan. Romanya'nın ülkemizden tedarik etmeyi planladığı Hisar sınıfı korvet bu alandaki iş birliğimiz için önemli bir adım olacaktır. Romanya ile savunma sanayi alanında ortak üretim de gerçekleştirmek niyetindeyiz. Her iki tarafa da fayda sağlayacak önemli projeleri hayata geçirmeye hazırız. Romanyalı yatırımcıları Türkiye'de bulunan yatırım fırsatlarını daha yakından tanımaya ve Türkiye'deki şirketlerle daha yakından iş birliği yapmaya da bu arada davet etmek istiyoruz.
Karadeniz, Romanya ile geliştirdiğimiz yapıcı iş birliğinin önemli bir uygulama sahasıdır. Bölge ülkeleri olarak bölgenin güvenliğini, bölgenin refahını, ekonomisini en iyi şekilde nasıl geliştiririz, nasıl mümkün kılarız, bunu yine bölge ülkeleri tarafından bölgesel sahiplenme ile yapılabileceği anlayışından hareketle ilişkilerimizi Karadeniz ekseninde Romanya ile yürütmekteyiz.
"Karadeniz'in güvenliği bölgesel istikrarın da anahtarı"
Karadeniz'in güvenliği aynı zamanda bölgesel istikrarın da anahtarı. Bu durum Rusya-Ukrayna Savaşının ardından daha da belirgin hale gelmiş durumda. Bölgesel sahiplenme anlayışıyla Karadeniz'deki kıyıdaş müttefiklerimizle iş birliğimize bu amaçla büyük önem vermekteyiz.
Romanya ve Bulgaristan ile birlikte yürüttüğümüz Karadeniz Mayın Karşı Tedbirler Görev Grubu, 2024 Temmuz ayından bu yana faaliyetlerini başarılı biçimde icra etmektedir. Görev Grubu'nun önümüzdeki dönemde deniz altındaki kritik altyapının korunması gibi konularda da ilave sorumluluklar üstlenmesinde Türkiye olarak biz fayda görmekteyiz. Karadeniz'in iki yakasında ortak sorumluluk bilinciyle hareket eden iki komşu olarak gıda ve enerji tedarik yollarının güvenliğinin öneminin de farkındayız. Amacımız Karadeniz'i barışın, refahın ve dayanışmanın merkezi haline getirmektir.
Balkanlar stratejik kırılganlıklar zaman zaman öne çıkabildiği bir coğrafya. Bu nedenle bölgedeki gelişmeleri de beraberce yakından takip etmekteyiz. Bölgedeki tüm aktörlerle diyaloğun sürdürülmesi ve ortak aklın teşvik edilmesi gerektiğine inanıyoruz.
"Romanya'nın Türkiye'nin AB üyelik sürecine verdiği desteği her zaman takdirle karşıladık"
Türkiye-Avrupa Birliği (AB) ilişkilerini de ele aldık. Romanya'nın Türkiye'nin AB üyelik sürecine verdiği samimi desteği her zaman takdirle karşıladık. Türkiye'nin AB yönüne dönük stratejik yaklaşımı, defaatle ifade ediyoruz, değişmemiştir. Değişen dengeler Türkiye ile Avrupa'nın birbirini tamamlayan iki unsur olduğunu bir kez daha ortaya koymaktadır. Avrupalı liderler tarafından son dönemde dile getirilen yapıcı mesajlar ilişkilerimizdeki mevcut tıkanmaların aşılması için kıymetli fırsat sunmakta. Bu çerçevede Gümrük Birliği'nin güncellenmesi ve Vize Serbestisi Diyaloğu'nun yeniden canlandırılmasına ilişkin beklentilerimizi kıymetli mevkidaşımla paylaşıyorum.
"Türkiye'nin SAFE mekanizmasına katılımı Avrupa'nın güvenliği açısından kritik önem taşımakta"
Avrupa güvenlik mimarisi yeniden şekillenirken bu sürecin uzun vadeli ve stratejik bir bakış açısıyla ele alınması gerektiğini her zaman savunduk. Bu bağlamda Türkiye'nin Avrupa İçin Güvenlik Eylemi Mekanizması'na (SAFE) etkin katılımı Avrupa'nın güvenliği açısından kritik önem taşımakta. Ayrıca biliyorsunuz, AB yakın zamanda Karadeniz stratejisini açıkladı. Bu stratejinin uygulanmasında ülkemizle yakın eş güdüm içinde hareket edilmesi yönünde Romanya'nın da desteğine güveniyoruz.
Rusya-Ukrayna savaşında gelinen mevcut aşamayı da ele aldık. Ülkelerimizin mensup olduğu Gönüllüler Koalisyonu bünyesindeki çalışmalarımızı ve koalisyona hangi alanlarda katkılar sunabileceğimizi değerlendirdik. Her iki tarafla da tüm seviyelerde iletişim kanalları bulunan bir ülke olarak müzakere edilmiş bir çözüme yönelik temaslarımızı sürdürmekteyiz.
"İsrail üzerine düşen yükümlülükleri yerine getirmemekte"
Gazze'deki son gelişmeler de gündemimizdeydi. Biliyorsunuz, hafta başında İstanbul'da Gazze konulu bir toplantıya, önemli toplantıya Türkiye olarak ev sahipliği yaptık. Sürecin kalıcı bir zemine oturması için daha fazla ortak çabaya ihtiyaç bulunduğu düşüncesiyle yoğun bir diplomasi trafiği içindeyiz. Gazze'deki sürecin ilerletilmesi için Filistin tarafı yapıcı bir yaklaşım sergilemekte. Tüm rehinelerin İsrail'e teslim edilmiş olması ve cesetlerin iadesi için ortaya konan çaba, bu yapıcı tutumun en somut göstergesidir. Öte yandan İsrail yardımların ulaştırılması konusunda üzerine düşen yükümlülükleri hala yerine getirmemektedir. Gazze'ye giren kamyonların önemli bir kısmı ticari yük taşımakta, insani yardımlar ise sahaya ulaşamamaktadır. Yardımlar depolar ve kamyonlarda beklemekte, Gazze halkının acil ihtiyaçları karşılıksız kalmaktadır. Bu yaklaşımın sürdürülmesi kabul edilemez. Bu konuda acilen gerekli tedbirlerin alınmasına yönelik çağrımızı buradan tekrar yineliyoruz.
Gazze'deki sürece ilişkin olarak ayrıca Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne (BMGK) bir taslak sunulması öngörülmekte. Türkiye olarak biz de bu taslağa ilişkin görüş ve katkılarımızı muhataplarımızla paylaşmış durumdayız. Bu tarihi fırsatın heba edilmemesi, geçmişte yapılan hatalara düşülmemesi gerekmekte. Bu itibarla tarafların ve uluslararası toplumun sahiplenebileceği bir çerçevenin ortaya çıkması önem taşımakta."
"Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısına önümüzdeki sene Bükreş'te ev sahipliği yapacağız"
Romanya Dışişleri Bakanı Toiu, şunları kaydetti:
"Türkiye ve Romanya arasındaki ilişkiler, bugün yaptığımız görüşmeler ve diyaloglar sayesinde stratejik ortaklığımızın sonucu olarak ortaya çıkmıştır. Aynı zamanda iş birliğimizi daha da derinleştirme ve geliştirme amacımızı ve isteğimizi de dile getirdik, hem Avrupa Birliği düzeyinde, hem ekonomik hem de bölgesel olarak.
Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi toplantısına önümüzdeki sene Bükreş'te ev sahipliği yapacağız. Dolayısıyla bu vesileyle meslektaşıma Cumhurbaşkanımız Nicuşor'dan Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a da resmi davetini de bizzat getirdim.
Türkiye hala Romanya'nın AB dışındaki en büyük iş birliği yaptığı ülke ve Romanya'daki ürünlerin ihraç edildiği en önemli ülke. Hem Romanya'da yapılan yatırımların hem de Romanya'daki yatırımcıların Türkiye'de yaptığı yatırımlar sayesinde iş birliğimizi daha da arttırmak istiyoruz. Piyasaya çıkışımızın kolaylaştırılması ve iş birliğimizin arttırılmasıyla ticari ilişkilerimizin sayısını ve hacmini artırmak istiyoruz.
"Türkiye'nin AB'ye üyeliği Karadeniz bölgesindeki güvenliğin sağlanması için de önemli"
AB ve Türkiye arasındaki adaylık konusunu konuştuk. Romanya için çok önemli, Türkiye'nin AB'ye adaylığı konusunu biz her zaman destekliyoruz. Ekonomik olarak da Türkiye'nin bu adımına ihtiyacımız var. Önemli bir referans noktası olarak da Türkiye'nin AB'ye tam üyeliği Karadeniz bölgesindeki güvenliğin sağlanması için de yine çok önemli bir nokta olduğunu ifade etmek istiyorum. AB'deki diğer Dışişleri Bakanlarıyla da yaptığım görüşmelerde özellikle de Karadeniz'deki güvenliğin korunması için Türkiye'nin ne kadar önemli olduğunu sürekli söyledik. Aynı zamanda Romanya hükümeti olarak da Türkiye ile sürekli olarak iş birliğimizin geliştirilmesi konusunda her zaman fikrimiz ilan ettik ve hem belgesel hem de NATO için ne kadar önemli olduğunu ifade ettik."
"İsrail'in ateşkesin temel hedeflerine inanmadığına ilişkin güçlü veriler var"
Fidan ve Toiu, ortak açıklamalarının ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Pazartesi günü İstanbul'da yapılan Gazze konulu toplantının ardından önümüzdeki süreç için beklentilerinin ve sahadaki son durumun ne olduğu ile Gazze'de oluşturulacak Uluslararası İstikrar Gücü ile ilgili BMGK'ya sunulması beklenen karar tasarısına dair değerlendirmesi sorulan Fidan, şu ifadeleri kullandı:
"Bölgede ateşkesin devam etmesi kritik öneme haiz bir husus. Ama kırılgan. Neden kırılgan? Çünkü İsrail'in ateşkesin temel hedeflerine inanmadığına ilişkin elimizde, özellikle Netanyahu'nun, güçlü veriler var. Hep bunu görüyoruz. Bunların başında halihazırda mutabık kalınan miktarda insani yardım malzemelerinin henüz içeriye girişine izin verilmediğini görüyoruz. Buna rağmen Filistin tarafı büyük bir olgunluk içerisinde ateşkesin şartlarını riayet ediyor. Konuşmamda ifade ettim, ellerinde bulunan rehineleri ve cesetleri İsrail tarafına vermiş durumdalar. Ellerinden gelen bütün iyi niyeti gösterdiler. Aynı şeyi İsrail'in de yapması gerekiyor. Ateşkes anlaşmasının İsrail'e de yüklenen yükümlülüklerinin bir an önce hayata geçmesi gerekiyor.
İnsani yardımlarla ilgili çabalarımız devam ediyor. Dün İnsani Yardımlar Koordinatörümüz ve diğer arkadaşlarımızla bir araya geldik. Filistin'e yönelik devlet kurumları eliyle yapılan yardımlarımız ne durumda, önümüzdeki engeller nelerdir, bunlar nasıl aşılabilir. Tabii ki pratikteki çalışmaları AFAD, Kızılayımız ve sivil toplum örgütlerimiz muazzam bir şekilde yürütmekte. Ama Dışişleri Bakanlığı olarak İnsani Yardım Koordinatörlüğümüz bu yardımların diplomatik koordinasyonu ve alanda karşılaşılan diğer engeller, perde gerisinde ortaya çıkan birtakım sorun alanlarını aşmada yoğun çaba gösteriyor. Buna yönelik çalışmalarımız devam ediyor.
"Hamas tarafıyla görüşmelerimiz devam ediyor"
BMGK'da sunulması planlanan karar tasarısı ile ilgili, konuşmamda da ifade ettim, Türkiye olarak biz halihazırda 15 üyeli Güvenlik Konseyi'nin üyesi değiliz. Zaten biliyorsunuz, beşi daimi kalıyor, 10'u değişiyor. Biz şu anda 10'un içerisinde de değiliz. Biz ancak bir grup ülkeyle beraber pazartesi günü İstanbul'da bir araya geldiğimiz, New York grubu dediğimiz ülkeler, New York'ta Sayın Trump ile buluşan ülkeler olarak, bir ön beyin fırtınası yaptık. Hangi türden fırsatlar, riskler bu Güvenlik Konseyi muhtemel kararında bizleri bekliyor, bizim çabalarımız ne olmalı, ne yönde olumlu katkıda bulunmalıyız, buna yönelik düşünsel çalışmamızı ortaya koyduk. Daha sonra bu çalışmayı her ülke kendi açısından diplomatik faaliyete dönüştürdü. Biz de Amerikalılarla ve diğer dostlarımızla bu konu üzerinde konuşuyoruz. Görüş alışverişi var. Ama birçok taraf var işin içinde. Herkesin ortaya koyduğu bir metin var. Biz Güvenlik Konseyi'ndeki diğer üyelere de bu konudaki görüşlerimizi iletiyoruz. İnşallah barışı daha da ileriye taşıyacak, Gazze'nin yeniden imarını mümkün kılacak, insanlara sahip oldukları hayatı bir nebze olsun geri verecek bir uygulama hayata geçer, bu Güvenlik Konseyi kararı eğer hayata geçerse. Bunu yakından takip ediyoruz. Bunun için de çalışıyoruz. Hamas tarafıyla görüşmelerimiz devam ediyor, diğer ortaklarımızla gün aşırı görüşmelerimiz var. Konuyu yakından takip ediyoruz."
ANKA
