Nobel Barış Ödülü'nü kazanmak, herhangi bir barış aktivisti veya barış yanlısı örgüt için mümkün olan en büyük ödüldür. Anlaşmazlık yerine mutabakata, savaş yerine diplomasiye ve diktatörlük yerine demokrasiye değer vermeye cesaret eden uluslararası bir topluluğun parçası olmaktan gurur duyuyorum.

Nobel Barış Ödülü daha iyi bir dünya yönündeki arzumuzu temsil ediyor ve barış için savaşmaya devam edenleri takdir ediyor. Öyleyse, bu prestijli ödül siyasi ikna ve popülizm çağında sembolik değerini koruyabilir mi?  

Şimdiye kadar 1901'den bu yana Nobel Barış Ödülü kazanmış 134 tarihi figür var. Ödülü son kazananlar arasında eski ABD Başkanı Barack Obama, Uluslararası Nükleer Silahsızlanma Kampanyası ve Iraklı insan hakları aktivisti ve yazar Nadia Murad yer alıyor. Bu nedenle Donald Trump'ın geçen günlerde 2021 yılı için ödüle aday gösterilmesi epey şaşırtıcı görünebilir.

Başkan Trump adaylık için uygun değil ve onun dahil edilmesi bu önemli ödülü gülünç duruma düşürüyor. Bu yalnızca Twitter'da kışkırtıcı şekilde atıp tutmasından ve nükleer savaş tehditlerinden kaynaklanmıyor. Trump ısrarla devam eden sistemik eşitsizliklerle ilgilenmiyor ve iklim kriziyle uğraşmayı da genelde reddediyor. Dahası, ardında Kovid-19 kaynaklı yüksek bir ölü sayısı bırakıyor. Bu barış değil.

Nükleer Silahların Tamamen Ortadan Kaldırılması için Uluslararası Kampanya'yla yaptığı çalışmalarla tanınan 2017 Nobel Barış Ödülü'nün sahibi Tim Wright "Nobel Barış Ödülü'nü daha az hak eden birini hayal etmek zor" dedi.

Kendi vatandaşlarına karşı şiddeti körükledi, uzun süredir devam eden silah kontrolü anlaşmalarından çekildi ve çok taraflılığı her fırsatta baltaladı. Kuzey Kore'yle yaptığı zirveler gibi birkaç diplomatik girişimi fotoğraf çekiminden pek farklı değildi.

Trump'ın 9 Ekim'de sanal bir törenle verilecek Nobel Barış Ödülü'nü kazanması olası değil fakat Norveçli sağcı milletvekili Christian Tybring-Gjedde tarafından İsrail-BAE anlaşmasındaki sözde rolü nedeniyle yine de aday gösterildi.

Bu aşağılayıcı seçimin ardındaki şüpheli ahlakın ötesinde, onun adaylığının nasıl sonuçlandığını öğrenmek için yarım yüzyıl beklemek zorunda kalabiliriz. Nobel Ödül Komitesi kazananlar dışında adayların veya aday gösterenlerin isimlerini asla açıklamayacağına yemin etmiş ve tam bir gizlilik içinde çalışıyor. Trump'ın adaylığına dair müzakereler gelecekteki arşivcilerimiz ve tarihçilerimiz tarafından görülmeyi bekliyor fakat bu tip müzakerelerin sonucu Nobel Barış Ödülü'nün kendisinin de kaderini etkileyecektir.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  27 Ekim 2020 - Kırgızistan'ın başkenti Bişkek yakınlarındaki Taş Başat köyünde gençler, Orta Asya'nın geleneksel oyunlarından Kökbörü'de birbirleriyle yarışıyor / Fotoğraf: AP

• 2/30

  26 Ekim 2020 - Belarus'ta Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun istifası talebiyle başkent Minsk'de düzenlenen yürüyüşe Belarus Devlet Üniversitesi'nden öğrenciler ve öğretmenler de katıldı / Fotoğraf: AFP

• 3/30

  24 Ekim 2020 - Britanya'nın başkenti Londra'da düzenlenen Donald Trump karşıtı protestoda, ABD Başkanı'nın kuklasını giymiş bir gösterici bir inek kuklasına sahte hormon iğnesi yapıyor / Fotoğraf: Reuters

• 4/30

  23 Ekim 2020 - Hindistan'ın Amritsar kentinde şirketler lehine kabul edilen tarım reformunu protesto eden çiftçiler, Başbakan Narendra Modi'nin kuklalarını yaktı / Fotoğraf: AFP

• 5/30

  22 Ekim 2020 - ABD'nin başkenti Washington'da, Başkan Trump'ın Yüksek Mahkeme yargıçlığına aday gösterdiği Amy Coney Barrett'ın Senato'daki onay sürecini protesto eden Handmaid's Tale dizisinin kostümlerini giymiş göstericiler gözaltına alındı / Fotoğraf: AFP

• 6/30

  21 Ekim 2020 - Nepal'in başkenti Katmandu'da düzenlenen törende, Yaşayan Tanrıça Kumari halkı selamlıyor / Fotoğraf: AP

• 7/30

  20 Ekim 2020 - ABD'de Wisconsin eyaletinin Milwaukee kentinde başkanlık seçimleri için erken oy verme süreci başladı / Fotoğraf: Reuters

• 8/30

  19 Ekim 2020 - Şili'de geçen yılki kitlesel protestoların yıl dönümünde Quilpue kentinde hükümet karşıtı göstericiler polisle çatıştı / Fotoğraf: Reuters

• 9/30

  17 Ekim 2020 - Bir Azeri asker, Ermenistan'la çatışmalar sonucu geri alınan Cebrail kentinde Azerbaycan bayrağı asıyor / Fotoğraf: AFP

• 10/30

  16 Ekim 2020 - ABD başkanlık seçimlerinde Demokrat Parti'nin adayı Joe Biden'ın destekçileri, Teksas'taki seçim etkinliğine Biden maskeleriyle katıldı / Fotoğraf: AP

• 11/30

  15 Ekim 2020 - Fransa'nın başkenti Paris'te sağlık çalışanları Kovid-19 vakalarındaki artışa rağmen hastanelerdeki personel sayısının artmamasını protesto etti / Fotoğraf: Reuters

• 12/30

  14 Ekim 2020 – Tayland'ın başkenti Bangkok'ta hükümet karşıtı göstericiler, 1973'teki öğrenci ayaklanmasının yıl dönümünde sokağa çıktı / Fotoğraf: AFP

• 13/30

  13 Ekim 2020 – Ermenistan sınırındaki çatışmalar sürerken Azerbaycan'ın Terter kentinde halk sığınaklarda bekliyor / Fotoğraf: AFP

• 14/30

  12 Ekim 2020 - Nablus'un Beit Dajan köyünde Yahudi yerleşimlerini protesto eden Filistinliler, İsrail güçlerinin attığı göz yaşartıcı gazın ortasında namaz kılıyor / Fotoğraf: AFP

• 15/30

  10 Ekim 2020 - Kuzey Kore'nin başkenti Pyongyang'da İşçi Partisi'nin kuruluşunun 75. yılı törenle kutlandı / Fotoğraf: AP

• 16/30

  9 Ekim 2020 - ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, Nevada'daki seçim kampanyası etkinliğinde konuşuyor / Fotoğraf: Reuters

• 17/30

  8 Ekim 2020 - Hong Kong'da Ocean Park Akvaryumu'ndaki yoga dersleri büyük ilgi görüyor / Fotoğraf: Reuters

• 18/30

  7 Ekim 2020 - Yunanistan'ın başkenti Atina'da aşırı sağcı Altın Şafak üyelerinin yargılandığı mahkemenin önünde faşizm karşıtı protestocularla polis arasında çatışma çıktı / Fotoğraf: AP

• 19/30

  6 Ekim 2020 - Paris Moda Haftası'nda düzenlenen Chanel defilesinde modeller Virginie Viard'ın tasarımlarıyla podyumda yürüyor / Fotoğraf: Reuters

• 20/30

  5 Ekim 2020 – Gazze'de maske takmış Filistinli bir çocuk, ABD Başkanı Donald Trump'ın yüzünde ayakkabı iziyle görüldüğü duvar resminin önünden geçiyor / Fotoğraf: AFP

• 21/30

  3 Ekim 2020 – Postdam'da Doğu ve Batı Almanya'nın birleşmesinin 30. yıldönümü etkinliğinde Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier ve eşi, Meclis Başkanı Wolfgang Schäuble ve eşi, Başbakan Angela Merkel ve Brandenburg Eyalet Başbakanı Dietmar Woidke bir araya geldi / Fotoğraf: Reuters

• 22/30

  2 Ekim 2020 - Batı Şeria'daki Kfar Kaddum köyünde Yahudi yerleşimlerini protesto eden Filistinlilerle İsrail güçleri arasında çatışma çıktı / Fotoğraf: AFP

• 23/30

  1 Ekim 2020 - Senegal'in başkenti Dakar'daki Ouakam mahallesinde 69 aile yeni askeri lojman inşası nedeniyle evlerinden çıkarıldı / Fotoğraf: AFP

• 24/30

  30 Eylül 2020 - Paris Moda Haftası'nda bir model ünlü bir markanın tasarımını sergiliyor / Fotoğraf: AFP

• 25/30

  29 Eylül 2020 - Londra'da kültür sanat ve eğlence sektörlerinde çalışanlar, pandemi sürecinde kendilerine yeterince destek vermemekle eleştirdikleri hükümeti protesto etti / Fotoğraf: AFP

• 26/30

  28 Eylül 2020 - Papa Francis Vatikan'da İtalya Emniyet Müdürlüğü'nün toplantısına katıldı / Fotoğraf: AFP

• 27/30

  26 Eylül 2020 - ABD'nin Louisville kentinde siyahi Breonna Taylor'ın polis tarafından öldürülmesinin ardından başlayan protestolarda bir gösterici polisle yürüyüşe izin verilmesi için görüşüyor / Fotoğraf: Reuters

• 28/30

  25 Eylül 2020 – Hindistan'da çiftçiler hükümetin tarım desteklerini azaltma kararı sonrası greve çıktı / Fotoğraf: AFP

• 29/30

  24 Eylül 2020 – Macaristan'daki Debrecen Hayvanat Bahçesi'nde doğan iki haftalık yavru eşek Hunor ve annesi / Fotoğraf: AP

• 30/30

  23 Eylül 2020 – Midilli Adası'ndaki kampın yanmasının ardından mülteci ve sığınmacılar kurulan geçici kampa taşındı / Fotoğraf: Reuters

Trump ilk nahoş Nobel Barış Ödülü adayı değil. Nobel Komitesi'nin hem ödüller hem de ihmallerle ilgili tartışmalı bir geçmişi var. 1973'te ödül Condor Planı'na (1970'lerde Latin Amerika'daki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon-çn.) ve Kamboçya'daki bombardıman seferlerine dahil olan ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger'a verilmişti.

Bu arada, muhtemelen tarihte şiddet içermeyen direnişin en büyük savunucularından biri olan Mahatma Gandi'ye ölümünden sonra da ödül verilmedi.

Nobel Barış Ödülü'ne herkes aday gösterilebilir fakat yalnızca “aday gösteren yetkili kişiler” kolları sıvayıp geleceğin adayları için önerilerde bulunabilir. Kimlerin bu önemli seçimi yapmaya yetkisi olduğunu öğrenmek sizi şaşırtabilir ve hatta kendi adınıza nitelikli bir aday dahi önerebilirsiniz.

Norveç Nobel Ödül Komitesi'nin şu anki veya eski bir üyesiyseniz veya Nobel Barış Ödülü sahibiyseniz aday gösterebilirsiniz. Politikacılar ve devlet başkanlarının yanı sıra Uluslararası Adalet Divanı, Daimi Hakem Mahkemesi ve Uluslararası Hukuk Enstitüsü ve Barış ve Özgürlük İçin Uluslararası Kadınlar Ligi uluslararası kurul üyeleri de tercih ettikleri adaylarla katkı koyabilir.

Aynı zamanda üniversite profesörleri, fahri profesörler ve doçentler (Birleşik Krallık'taki kıdemli öğretim görevlisine eşdeğer) de Nobel Barış Ödülü için aday gösterme yetkisi bulunan kişilerdir. Tarih, sosyal bilimler, hukuk, felsefe, teoloji veya din alanlarında ders veriyor ve araştırma yapıyorsanız 2021 Nobel Barış Ödülü için tercih ettiğiniz adayı Şubat 2021'e kadar sadece çevrimiçi adaylık formunu kullanarak aday gösterebilirsiniz. Ayrıca bir üniversitenin yöneticisi, bir barış araştırma enstitüsünün veya bir dış politika enstitüsünün direktörüyseniz de birini aday gösterebilirsiniz.

Bir kişiye veya kuruluşa verildikten sonra Nobel ödülüne itiraz etmenin veya ödülü iptal etmenin mümkün olmadığını unutmamanız gerekiyor.

Ama belki de Nobel Barış Ödülü'ne layık birini seçmek için birlikte çalışmamızın vakti gelmiştir. Ben oyumu Yeni Zelanda Başbakanı Jacinda Ardern'in kazanması için verirdim ama dünyada bu ödülü hak eden sayısız insan ve kuruluş bulunuyor.

Prensip olarak “Norveç Nobel Komitesi, barış ödülü sahiplerinin ödülü aldıktan sonra söyleyebilecekleri ve yapabilecekleri konusunda asla yorum yapmaz”. Bunu da akılda tutarak, seçimimizi akıllıca yapmalıyız.

* Dr Becky Alexis-Martin, Manchester Metropolitan Üniversitesi'nde beşeri coğrafya alanında öğretim görevlisidir. Nükleer kültür ve jeopolitik alanında araştırmalar yapan Alexis-Martin, L.H.M. Ling Üstün İlk Kitap Ödülü'nün kısa aday listesinde yer alan Disarming Doomsday: The Human Impact of Nuclear Weapons in Hiroshima (Kıyameti Durdurmak: Hiroşima'dan Beri Nükleer Silahların İnsani Etkisi) adlı kitabın da yazarıdır.

independent.co.uk/voices

Independent Türkçe için çeviren: Noyan Öztürk