Küresel salgın haline gelen yeni tip koronavirüs (Kovid-19) Türkiye'de 30 bin 217 kişiyi enfekte etti.
Can kaybı sayısı 649’a yükselirken, bin 316 kişi virüsü yenmeyi başardı.
Solunum yoluyla bulaşan hastalığa ilişkin pek çok detay gibi, virüsün gaita (dışkı) yoluyla bulaşıp bulaşmadığı da tartışma konusu oldu.
"Kanalizasyondaki Kovid-19'un, buradan kişilere bulaştığına ilişkin vaka yok"
Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBU) Rektör Yardımcısı, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Kemalettin Aydın, Kovid-19'un insan dışkısı yoluyla kanalizasyona karışabileceğini belirtse de buradan bireylere bulaştığına dair herhangi bir vakaya rastlanmadığını söyledi:
Kovid-19 solunum yoluyla yayılan, akciğerleri etkileyen bir hastalık. Mide, bağırsak hastalığı değil. Koronavirüsün kanalizasyondan insana bulaştığı yönünde bir vakaya rastlanmadı. Kanalizasyondaki koronavirüs, kişiye ancak elini bir yerlere sürdükten sonra ağzına, yüzüne götürürse etki edebilir. Yoksa kanalizasyondaki Kovid-19'un, buradan kişilere bulaştığına ilişkin hiçbir bilimsel vaka görülmedi.
“Virüsün yayılmasını önlemek için kanalizasyon izlenmeli”
Çevre Mühendisi Prof. Dr. Mustafa Öztürk de Kovid-19'un insan dışkısı yoluyla kanalizasyona karışabildiğini anlattı.
Öztürk, atık su testlerinin yurt dışında koronavirüsün yayılma metoduna karşı kullanıldığını da belirtti:
Hollanda, 17 Şubat’ta atık su arıtma tesisleri ve kanalizasyonlarda görev yapan kişilerin sağlığı için çalışma başlatarak, atık suda analizler yaptı. İlk bulgularda Kovid-19 testleri negatif çıktı. Hollanda'da 27 Şubat'ta bir kişide Kovid-19 testi pozitif çıktı. Dört gün sonra 2, 9 ve 16 Mart'ta Loon op Zand kasabasındaki Schiphol Havalimanı'ndaki atık sudan alınan örnekler; 3,10 ve 17 Mart'ta pozitif çıktı. 18 Mart'ta Kaatsheuevel'deki atık su tesisinden alınan numunede de virüs sonucu pozitif çıktı. Hollanda hükümeti arıtma tesislerinde çalışanların iş sağlığı ve güvenliğini sağlama için uyulması gereken kuralları ve tedbirleri belirledi. Atık su arıtma tesislerinde havaya dağıtılan damlacıklar ve aerosollere dikkat edilmesi gerektiği de belirlendi.
"Kanalizasyon çalışanları risk grubunda"
Mustafa Öztürk, Kovid-19'un dışkı yoluyla kanalizasyonlara ulaşmasının bu şebekelerde, terfi merkezlerinde ve atık su arıtma tesislerinde çalışanlar için sağlık tehdidi oluşturduğu görüşünde:
Kovid-19, önceki koronavirüs örneklerindeki gibi solunum yoluyla bulaşıyor. İnsan dışkısı yoluyla kanalizasyona yayılsa da vücuda su yoluyla girmiyor ama şu nokta çok önemli, arıtma tesislerinde, kanalizasyon şebekelerinde, terfi merkezlerinde ve yanlış kullanılan tuvaletlerde ortam havasına karışan damlacıklar ile aerosoller, solunum yolu ile insan vücuduna girebiliyor! Bu sebeple özellikle kanalizasyon şebekesi, terfi merkezleri ve atık su arıtma tesisi gibi yerlerde çalışanlara virüs bulaşmış damlacık ve aerosol içeren kirli havyı solumaması için koruyucu önlemlere çok dikkat etmeleri gerekiyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
"Kanalizasyon şebekesi; esrar, uyuşturucu, antibiyotiğe dirençli bakteriler, çocuk felci, kızamık gibi maddeler ya da hastalık yapıcı virüsleri gibi maddeler ya da hastalık yapıcı virüsleri tespit etmek için de inceleniyor" diyen Öztürk'e göre, hastalığın yayılmasını önlemek için kanalizasyon şebekelerinin izlenmesi, virüsün nerelerde bulunduğunun tespit edilip, o bölgelerin karantinaya alınması gerekli.
"Belediyeler atık su artıma tesisleri ve terfi merkezlerinde çalışanların sağlığına dikkat etmeli"
Öztürk, Kovid-19'un dışkı yoluyla atık suya karışabilmesi nedeniyle belediyelerin kanalizasyon, terfi merkezi ve arıtma tesislerinde çalışanların iş sağlığı ve güvenliğine dikkat etmesi gerektiğini ifade etti.
“Sifonu, klozet kapağını kapattıktan sonra çekin”
Prof. Öztürk, tuvaletlerde klozet kapaklarının kapatıldıktan sonra sifonun çekilmesi uyarısını da yaptı:
Özellikle Çin’de bir grup bilim insanı, ‘Tuvaletlerinizin klozetlerinin kapağını kapattıktan sonra sifona basın. Böylelikle 80 bin aerosolun ortama dağılmasını bu önlersiniz’ uyarısını yaptı. Aksi halde 80 bin aerosol, 1-1,5 metreye çıkarak iç ortamda dağılır ve bu kirli havaya yayılır ve bu kirli hava sağlık için risklidir. Tuvaletleri sık aralıklarla dezenfekte ediniz ve havalandırınız.
"Koronavirüs insan dışkısıyla kanalizasyona iletiliyor"
Çeşitli hastalıklara neden olan mikro organizmaları barındıran kanalizasyonların insan sağlığını her zaman tehdit ettiğini belirten Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Meryem Kayan da "Biz zaten bu tarz virütik vakaların, dışkılar ya da farklı yollardan kanalizasyona geçebileceğini biliyorduk. Bizim için yeni olan, koronavirüsünün insan dışkısıyla kanalizasyona iletildiğini öğrenmek oldu. Hollanda ve Çin’de yapılan araştırmalarla bu durum kesinleşti. Kovid-19 solunum yolu dışında insan dışkısından da kanalizasyona geçebildiğinden, kanalizasyon şebekeleri ve arıtma tesisleri, her anlamda risk taşıyor” ifadelerini kullandı.
“Kanalizasyon ve atık su arıtma çalışanları risk altında”
Koronavirüsün insan dışkısı yoluyla taşınması sonrası kanalizasyon ve atık su arıtma tesislerinin çalışanlar açısından daha riskli hale geldiğini öne süren Kayan, burada çalışan kişilerin maske, eldiven, tulum, çizme kullanması, kıyafetlerini soyunma odalarında ya da günlük giysilerin olduğu yerde çıkarmamaları, sterilizasyonun düzgün yapılması ve numune alınan yerdeki havanın teneffüs edilmemesi gerektiğini belirtti.
© The Independentturkish
