Çoğunluk ülkelerine dönmelerini istiyor… Peki onlar ne diyor? "Onlara Suriye'yi versen dönmezler"

Kimisi "zorla gönderilsinler" derken kimisi de "gönüllü ve onurlu geri dönüş" olacak iddiasında. Bu konuda farklı görüşler var. Geri dönüş konusunda Suriyelilerin de kafası karışık

Suriyeli mülteciler / Fotoğraf: AA

Türkiye'de ilk kez kitleler halinde 2012'de geldiler. 

Bundan 11 yıl önce 14 bin 237 Suriyeli sınırdan geçerek Türkiye'ye geldi. 

Suriye'de çatışmalar alevlendikçe insanlar kaçtı ve Türkiye'ye yerleşen Suriyeli sayısı da katbekat arttı. 

2017'de 3 milyon 426 bin 786 kişiye ulaşan Suriyeli sayısı 7 Nisan 2022 tarihi itibarıyla tamı tamına 3 milyon 761 bin 267'ye ulaştı. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Şimdi çeşitli nedenlerle toplumun büyük kesimi Suriyelilerin ülkelerine dönmesini istiyor. 

Daha önce "göndereceğiz" diyen muhalefete "sığınmacıları göndermeyeceğiz" diyen Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan bile "Suriyelilerin gönüllü ve onurlu geri dönüşü için çaba gösteriyoruz" dedi. 

Ne "ensar" kaldı ne de "muhacir" isteniyor

İktidarın diğer ortağı Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli de "misafirlik bir yere kadar" diyerek bayramlaşmak için Suriye'ye gidenlerin bir daha Türkiye'ye girişine izin verilmemesi gerektiğini söyledi. 

Öyle ki Bahçeli Türkiye'deki sığınmacıların demografi için tehlikeli bir hal aldığını belirterek düzensiz göçmenleri ise "istilacı" olarak niteledi. 

Artık şurası kesinleşti. Bir zamanların "muhacirlerinin" artık ülkelerine doğru yola çıkmaları isteniyor.

 

Suriyeli mülteciler
Suriyeli mülteciler / Fotoğraf: Reuters

 

Siyaset başta olmak üzere toplumu farklı kesimleri bu yönlü açıklamalar yaparak gerekli adımların atılmasını arzu ediyor. 

Peki herkesin evlerine, öz vatanlarına geri dönmelerini istedikleri Suriyeliler ne diyor? 

192 bini vatandaşlık almış olanların dışında "geçici koruma" statüsünde 3 milyon 761 bin 267 Suriyelinin burada sivil toplum kuruluşu olarak faaliyet gösteren pek çok vakıf ve derneği bulunuyor. 

Bunların temsilcileri de geri dönüş noktasında görüşleri farklı. Kimisi "Suriyeliler bir gün geri dönmek için vatanlarına yakın olduğundan dolayı Türkiye'de kalmayı tercih ediyor" derken kimisi de "Onların gitmesi çok zor" diyor. 

"Evi olan gidip kirada oturur mu?"

O kurumlardan birisi olan Suriye Dernekler Platformu Başkanı Dr. Mehdi Davut, Suriyelilerin güvenli bölge oluşması halinde ülkelerine dönebileceğini ifade etti. 

Aynı zamanda Suriyeli Sığınmacılar İçin Çözüm Masası Genel Sekreteri Davut, dram ve katliamdan kaçarak Türkiye'ye kaçan Suriyelilerin gelme sebeplerinin herkesçe bilindiğini söyledi.

 

Mehdi Davut
Mehdi Davut / Fotoğraf: Twitter

 

Türkiye'dekilerin kahir ekseriyetinin akademisyen, kariyer sahibi, varlıklı ve istihdam sağlayıcı faaliyetlerde bulunan olduğunu kaydeden Davut, "Çoğunluğu nitelikli insanlardan oluşuyor" dedi.

Ülkelerine dönememelerinin tek nedeninin güvenlik olduğunu aktaran Davut, "Düşünün evi olan gidip kirada oturur mu? Elbette oturmaz. Konuştuğu veya içinde doğup büyüdüğü kültür ya da dili zorunlu olmadıkça terk etmez ülkesini değiştirmez" diye konuştu.

"Suriye'den fazla uzaklaşmamak için Türkiye'ye geldiler"

Bir zamanlar Suriyelilerin Türkiye'ye rahatça vizesiz gelebildikleri halde yerleşmek için bir çabalarının olmadığını anımsatan Dr. Davut, "İş savaşta Türkiye'ye gelenlerin büyük çoğunluğu kültürel yakınlıktan dolayı geldiler. En önemlisi de Suriyeliler ülkelerinden fazla uzaklaşmamak için Türkiye'ye geldiler ve o niyetler burada kalıyorlar" dedi ve ekledi:

"30 yaş ve üstü insanlar Türkçeyi öğrenmiyor veya öğrenmek istemiyor, çünkü belli bir zaman sonra döneceklerinin hesabını yapıyor. Beşşar Esad Halep'i Grozni'ye çevirdi. Okul, cami ve hastaneleri bombaladı. İstihbarat ve katliamcı kafa yapısına sahip rejim orada durduğu sürece kimse dönmek istemez. Rejim değişikliği ile beraber şartlar çok iyi olmazsa bile döneceklerini düşünüyorum yeter ki insanların can güveliği olsun. Doğrusu iyi ekonomik veya yüksek yaşam peşinde değiller. Gelenlerin hepsi canlarını kurtarmak için geldiler. Bunu unutmamak lazım. Can güvenliği olsa bugün yüzde 50 geri döner."

"Gençler dönmek istemiyor"

Kilis Selahaddin Eyyubi Yardımlaşma Derneği Başkanı Muhammed Ferit Adın ise özellikle genç Suriyeli mültecilerin geri dönmek istemediği görüşünde.

 

Muhammed Ferit Adın
Muhammed Ferit Adın / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

Gençlerin tamamen entegre olduğunu ifade eden Adın, "Ancak çocukken Türkiye'ye gelmiş ya da burada doğmuş Suriyeliler artık buraya ait, kendilerini buralı görüyorlar. Mesela sorduğunda Kilisliyim der ve hiç Suriye'den söz etmez. Hatta Kilis'in içinden ben falanca mahalledenim diyor. Yani tamamen buraya entegre olmuş durumdalar" değerlendirmesinde bulundu. 

"Onlara Suriye'yi verseniz dönmezler"

Özellikle mal mülk sahibi ve toprak hasreti çeken 40 yaş üstü Suriyelilerin dönebileceğinin altını çizen Adın, devamında şunları kaydetti:

"Dönecek olanlar içinde birtakım şartlar yerine getirilmesi gerekir. Mesela güvenlik meselesi bunların başında gelir. Çadır değil ama briket veya TOKİ tarzı bir uygulama olursa dönme ihtimali olabilir. Elbette bu gençler için geçerli değildir. Onlara Suriye'yi verseniz dönmezler. Artık her şeyleri burada, çocukluk ve okul arkadaşları mahalle arkadaşları gibi belli bir çevre edindiler. Tüm bunları bırakıp bir daha Suriye'ye dönmez. Bu saatten sonra buralardan koparmak çok zor.

"Halkın yüzde 80'i geri döner"

Gaziantep Gazişam Eğitim Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Usame Muhammed de dönmek isteyen Suriyelilerin çoğunlukta olduğu görüşünde.

 

Usame Muhammed
Usame Muhammed / Fotoğraf: Independent Türkçe

 

Can güvenliğinin sağlanması durumunda Suriyelilerin en az yüzde 80'nin ülkelerine geri döneceğini ifade eden Muhammed, "En önemlisi güvendir. Can güvenliği sağlandığında büyük çoğunluğu geri döner" dedi.

Dönmek için gerekli alt yapının hazır olmasının konuyu hızlandıracağını dikkati çeken Muhammed, sözlerini şöyle tamamladı:

"Eğitimin aksamaması için okulların yapılması, hastanelerin inşa edilmesi, Suriye ile Türkiye arasında her türlü alışveriş ve sınır ticaretinin geliştirilmesi ve teröristlere karşı mücadelede gibi yardımlar göz ardı edilmemeli. Bu sayılanlarla beraber güvenlik de sağlanırsa dönüşler hızlanır."

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU