Rus ve Ukraynalı müzakere heyetlerinin, İstanbul'daki Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisinde gerçekleştirdiği toplantı sona erdi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açılış konuşmasının ardından başlayan toplantı aralarla birlikte yaklaşık 4 saat sürdü.

Toplantıya Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ve Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal da katıldı.

İki gün şeklinde planlanan görüşmenin, yarın da gerçekleşip gerçekleşmeyeceği ile ilgili henüz bir açıklama yapılmadı.

Rusya ve Ukrayna heyetlerinin, görüşmelerin içeriğine dair basına bilgi vermesi bekleniyor.

Çavuşoğlu: Müzakerelerin başlamasından bu yana en anlamlı ilerleme bugün kaydedildi

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya ve Ukrayna heyetleriyle müzakere toplantısının ardından açıklamalarda bulundu.

Çavuşoğlu, toplantının açılışının Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından yapılmasının, Türkiye'nin her iki ülkeye ve barışın sağlanmasına verdiği önemin bir göstergesi olduğunu vurguladı.

Çavuşoğlu, "Her aşamada taraflar arasında yakınlaşmanın arttığını bugün memnuniyetle görüyoruz. Bu sürece katkıda bulunmaktan, destek vermekten büyük memnuniyet duyuyoruz. Her zaman vurguladığımız gibi en öncelikli konu bir an önce ateşkesin sağlanması, kalıcı bir siyasi çözümün önünün açılmasıdır" dedi.

Binlerce insanın ölmesine ve milyonlarca insanın yerlerinden edilmesine yol açan savaşın artık durması gerektiği çağrısını yapan Çavuşoğlu, "Bazı konularda uzlaşı ve ortak anlayışa varıldı. Müzakerelerin başlamasından bu yana en anlamlı ilerleme bugün kaydedildi. Daha zor meselelerin üst seviyelerde ele alınacağını görüyoruz. Bundan sonraki süreçte her iki ülkenin dışişleri bakanlarının bir araya gelerek ortak anlayışa son şeklini vermeleri öngörülmektedir. Ardından her iki ülkenin cumhurbaşkanlarının bir araya gelmeleri gündemdedir" ifadelerini kullandı.

"Bize duyulan güvenin ve sorumluluğumuzun bilincindeyiz"

Çavuşoğlu, görüşmelerde insani yardım ve insani koridorlarının açılması konularını da ele aldıklarını belirterek "Bugüne kadar 16 bin 500'den fazla vatandaşımızı Ukrayna'dan tahliye ettik." dedi.

Hem Türk vatandaşlarının hem de üçüncü ülke vatandaşlarının tahliyesi için taraflarla ve uluslararası kuruluşlarla eşgüdüm içinde çalışmaların yürütüldüğünü dile getiren Çavuşoğlu, şunları kaydetti:

Bölgede mahsur kalan gemilerimizin çıkış ve seyrüsefer güvenliği konusunu da gündeme getirdik. Bugünkü görüşmeler, önceki görüşmelerde olduğu gibi tarafların Türkiye'ye duydukları güvenin bir göstergesidir. Bize duyulan güvenin ve sorumluluğumuzun bilincindeyiz. Akan kanın durdurulması, ateşkesin sağlanması ve kalıcı bir barışa ulaşılması için uluslararası toplumla eşgüdüm halinde çabalarımızı sürdüreceğiz.

Ukrayna heyeti: Bugünkü görüşmenin sonuçları liderler seviyesinde bir görüşme yapılması için yeterlidir

Toplantını sonrası Ukrayna heyeti basın mensuplarına açıklamalarda bulundu.

Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Danışmanı Mihail Podolyak, bugün itibarıyla bu görüşme sonucunda hem Rusya'nın hem de garantör ülkelerin kabul edebileceği maddelere ulaştıklarını kaydeden Podolyak "Bugünkü görüşmenin sonuçları cumhurbaşkanları seviyesinde bir görüşme yapılması için yeterlidir" ifadesini kullandı.

Podolyak insani ateşkes ve koridorların açılmasına ilişkin de Ukrayna heyetinin teklif ettiği formata göre askeri birliklerin yerlerinin değiştirilmesine ilişkin manevraların tamamlanacağını belirtti.

Podolyak, Ukrayna'nın, Rusya'nın açtığı savaşta, cephede kahramanca mücadele ettiğini ve şimdiki güvenlik formatlarının işe yaramadığını gösterdiğini vurgulayarak "Dolayısıyla getirdiğimiz tekliflerimize dayanılarak yeni bir güvenlik sistemi kurulabilir. Birçok ülke de sonunda bunu kabul ediyorlar" ifadesini kullandı.

Rus heyetinin yapıcı olduğunu ancak görüşmelerin kolay ilerlemediğini kaydeden Podolyak "Ukrayna halkının kahramanca mücadelesi yeni bir güvenlik formatının lazım olduğunu gösteriyor ki böyle savaşlar tekrarlanmasın" diye konuştu.

Güvenlik garantileri altında çok daha farklı bir güvenlik ortamı oluşacağını vurgulayan Podolyak, şunları kaydetti:

Öncelikle tabii ki bu anlamda bir referandum yapılması gerekecek, Ukrayna'da Ukrayna halkı kendi görüşlerini belirtecek, sonrasında bütün garantör ülkelerin ve Ukrayna parlamentosunun onayı gerekecektir. Kırım gibi anlaşmada, ayrı bir madde kapsamında ele alınmalıdır ve ikili görüşmeler kapsamında bu bölgelerin geleceğine karar verilmelidir. 15 sene içinde Rusya ve Ukrayna arasında bu konuların. Kırım konusunun çözülmesi için askeri güç kullanılmayacağına dair bir maddenin bu anlaşmada yer verilmesi gerekir. Müzakerelerin ayrı bir kısmında alınabilir.

Ukrayna Halkın Hizmetkarı Partisi Başkanı David Arakhamia ise, "İstişareler 3 gün içerisinde yapılabilir. Sonrasında imzayı atan kişiler bizim için güvenlik teminatını sunabilirler. Artık güvenliğimizin sağlanması için ne gerekiyorsa... Bizim teklifimiz bu şekildedir. Garantör olarak, BM Güvenlik Konseyi ülkeleri, Çin ve Rusya da orada var, onlardan ayrıca bahsedeceğim. ABD, Fransa, Türkiye ki şu anda buradayız, Almanya, Kanada, Polonya ve İsrail" dedi.

Ukrayna heyeti üyesi Oleksandr Chalyi, görüşmelere ilişkin, Ukrayna'nın AB üyeliğinin inkar edilmektense desteklendiği bir sistem arayışı olduğunu belirterek şunları kaydetti:

Şunun altını çizmek isterim ki anlaşma ve güvenlik garantörlüğü savaş devam ederken mümkün değildir. Burada konu Ukrayna'nın toprak bütünlüğü ve güvenliğinin yeniden sağlanmasıdır. Bizim temel talebimiz bu olacaktır anlaşma noktasında. Bunların çok net yasal açıdan bağlayıcı güvenlik garantileri olması gerekir ve bunun niteliği de NATO sözleşmesinin 5. maddesiyle benzer olmalıdır. Bu türden bir sistem Ukrayna'ya herhangi bir askeri saldırıya karşı korumalı böyle bir saldırı olursa 3 gün içerisinde istişarenin gerçekleştirilmesi hakkımız bulunmalıdır ve bu istişarelerin başarısız olması halinde garantör ülkelerin bize askeri destek sunması gerekir öyle bir madde altında. Ukrayna'nın güvenliği böyle bir senaryoda temin edilmesi için ne gerekiyorsa yapılmalıdır, temel talebimiz bu şekildedir.

NATO sözleşmesindeki, 5. maddesindeki güvenlik garantilerine benzer garantiler sağlanırsa bu yol açabilecektir, askeri üsse o zaman izin verilmeyecektir. Bizim öyle bir senaryo da herhangi bir siyasi ve askeri ittifaka katılımımız da söz konusu olmayacaktır, sadece garantörlerin rızası, izni kapsamında tatbikatlarımız olacaktır. Anlaşmada, Ukrayna’nın AB’ye katılımını engelleyen hiçbir maddeye yer verilmemelidir ve ikincisi güvenlik garantörlerinden böyle teminatlar sağlanmalıdır.
 

Rus heyeti: Görüşmeler yapıcı geçti

Toplantının sona ermesinin ardından Rus heyeti de basın mensuplarına açıklama yaptı.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Müşaviri Vladimir Medinskiy, müzakerelerin bittiğini söyleyerek, "Ukrayna'yla yapılan görüşmeler yapıcı geçti. Ukrayna tarafından onların pozisyonunu oluşturan önerileri aldık. Bu anlaşmayı inceleyeceğiz ve Devlet Başkanı’na sunacağız" dedi.

Medinskiy, Rus Savunma Bakanlığının Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri azaltma kararı aldığına da dikkati çekerek şunları kaydetti:

Ukrayna’nın tarafsızlık ve nükleer olmayan statüsüne ilişkin anlaşmanın hazırlanması ve Ukrayna'ya güvenlik garantilerinin sağlanmasına ilişkin müzakerelerin uygulamaya geçmesi nedeniyle bugünkü toplantıda tartışılan ilkeler dikkate alınarak Rusya Savunma Bakanlığı, karşılıklı güveni artırmak, müzakerelere devam etmek ve nihai hedefe ulaşmak için gerekli koşulları oluşturmak, yukardaki anlaşmanın onaylanması ve imzalanması amacıyla Kiev ve Çernigiv yönlerinde askeri eylemleri çok önemli bir şekilde azaltmak için karar verdi.

 

Independent Türkçe