Hamas ve diğer grupların BM Güvenlik Konseyi'nin Gazze kararına ilişkin endişelerinin ardındaki sebepler neler?

Hamas kaynakları: Kararın, ateşkesi sağlamak için bir ‘izleme gücü’ kurulmasını şart koşmasını umuyorduk

Gazze şehrindeki yıkılmış binaların görünümü / Fotoğraf: AA

Hamas ve diğer Filistinli gruplar dün yaptıkları açıklamalarda, ABD tarafından Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi’ne sunulan ve Gazze Şeridi’nin geleceğine ilişkin hazırlanan karara, özellikle de ‘Barış Konseyi’ ve önerilen uluslararası güç maddelerine karşı çıktıklarını duyurdu.

Hamas’ın geçmişte uluslararası gücün BM kararıyla oluşturulmasını talep ederek bu yapıya uluslararası meşruiyet kazandırma yönündeki tutumuna rağmen, bugün dile getirdiği çekinceler hareketin pozisyonunda değişiklik olup olmadığı yönünde soru işaretlerine yol açtı.

Hamas ile diğer Filistinli hareket ve grupların yayımladığı ortak açıklamada, BM Güvenlik Konseyi kararının uluslararası referansları aştığı, Filistin ulusal iradesi dışında sahada yeni düzenlemeler oluşturacak bir çerçeve sunduğu ifade edildi. Açıklamada, önerilen şekliyle Gazze Şeridi’ne konuşlandırılacak herhangi bir uluslararası gücün ‘vesayet veya dayatılmış yönetim’ niteliği taşıyacağı, bunun da Filistin halkının kendi kaderini tayin etme ve kendi işlerini yönetme hakkını sınırlayan bir durumu yeniden üreteceği belirtildi.

Karar tasarısı, Gazze Şeridi’nde derhal konuşlandırılmak üzere istikrarı sağlamak amacıyla geçici bir uluslararası güç oluşturulmasını öngörüyor. Bu güç, daha önce Gazze Şeridi’nde görevlendirilmiş Filistinli polis unsurlarını eğitecek ve destekleyecek; ayrıca bu konuda Ürdün ve Mısır ile istişarelerde bulunacak. Tasarıya göre söz konusu uluslararası güç, uzun vadede iç güvenliği sağlama çözümü olarak konumlanacak ve yeni eğitilmiş Filistin polisiyle birlikte İsrail ve Mısır’la çalışarak sınır bölgelerinin güvenliğine katkı sağlayacak.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

İtirazın nedenleri

Hamas ve diğer Filistinli gruplardan kaynaklar Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Filistin tarafının itirazının yalnızca prensip gereği yapılmadığını, uluslararası gücün üstleneceği rol konusunda gerçek bir endişe bulunduğunu belirtti. Kaynaklar, eğitilecek güvenlik gücünün kime bağlı olacağı, kim tarafından yönetileceği ve nasıl çalışacağı gibi konulardaki belirsizliklerin de ciddi kaygı yarattığını ifade etti.

Kaynaklar, Hamas’ın söz konusu kararda gördüğü riskin, uluslararası gücün silahsızlandırma görevini sert şekilde uygulaması halinde İzzeddin el-Kassam Tugayları ile diğer Filistinli grupların bu güçle çatışma ihtimali olduğunu belirtti. Hareketin, bu tür bir çatışma yaşanmasını kesinlikle istemediği vurgulandı.

Aynı kaynaklar, uluslararası gücün ve Mısır ile Ürdün’de eğitilecek yerel güçlerin, nüfuzlarını kullanarak Filistinli grupların üyelerini takip edip gözaltına alabileceği endişesini dile getirdi. Bu durumun, 1990’larda Filistin Yönetimi’nin uygulamalarına benzer bir tablo ortaya çıkarabileceği ifade edildi. Böyle bir senaryonun doğrudan çatışmaya yol açabileceği, bunun da kontrol edilemeyecek tehlikeli gelişmeleri tetikleyebileceği belirtildi.

Hamas kaynakları, hareketin BM kararından, söz konusu gücün bir ‘gözlem gücü’ olarak tanımlanmasını ve ateşkesin uygulanmasını sağlamakla görevlendirilmesini beklediğini söyledi. Özellikle de tarafların kabul ettiği, Mısır’ın Şarm eş-Şeyh kentinde varılan ateşkes anlaşmasının İsrail tarafından sık sık ihlal edildiği hatırlatıldı.

Kaynaklar, silahsızlandırmanın güç kullanılarak yapılmasının ‘başarılı olamayacağını ve sonuçsuz kalacağını’ savundu. Filistinli müzakere heyetinin, arabulucularla yürütülen görüşmelerde, bu sürecin İsrail’in veya herhangi bir dış tarafın denetimine bırakılmaması için belirli bir mekanizma oluşturulmasını hedeflediği aktarıldı. Buna göre sürecin özellikle Mısır, Katar ve Türkiye gibi arabulucuların gözetiminde yürütülmesi ve tünellere ilişkin özel bir düzenleme yapılması önerildi. Kaynaklardan biri, “Ancak ABD, İsrail ile uyum içinde, bu sürecin Netanyahu hükümetinin perspektifine göre güç kullanılarak uygulanmasını istiyor” dedi.

Witkoff, el-Hayye ve olası bir görüşme

Kaynaklar, ABD’nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff ile Hamas’ın önde gelen isimlerinden Halil el-Hayye arasında beklenenden daha yakın bir zamanda bir görüşmeye ihtiyaç duyulabileceğini belirtti. Bu kaynaklar, Gazze’nin geleceğinin ele alınması ve İsrail’in BM Güvenlik Konseyi kararını kullanarak güvenlik konularında, yardım dosyasında ve yeniden imar sürecinde kontrol sağlamasının engellenmesi için ABD yönetimiyle doğrudan bir diyaloğun artık zorunlu hale geldiğini vurguladı. Ayrıca, kararın herhangi bir tarafça sahada yeni gerçeklikler dayatmak için kullanılmasını önlemek adına birleşik bir Filistin cephesi oluşturulmasının önemine işaret ettiler.

BM Güvenlik Konseyi’nin kabul ettiği tasarıda yer alan Barış Konseyi’ne ilişkin olarak, Hamas ve diğer Filistinli grupların, bu yapının Gazze Şeridi’nin yönetiminde gerçek bir rolü olmayan sembolik bir oluşum olarak kalmasını beklediği, yönetim sorumluluğunun ise Mısır arabuluculuğunda üzerinde uzlaşılan teknokrat komitesinin elinde olması gerektiği ifade edildi.

Kaynaklardan biri, arabulucular ve hatta ABD ile varılan birçok mutabakatın bağlamından çıkarıldığını, bunun da İsrail’in şartlarının uygulanmasına imkân verdiğini söyledi. Bu durumun, mevcut durumu İsrail’in güvenlik kontrolüne bağladığını, çekilmenin ise belirli ve net takvimlere göre değil, İsrail’in istediği zaman gerçekleşebilecek bir çerçeveye oturduğunu belirtti. Kaynak, aynı zamanda birçok konunun üzerinde mutabık kalınan gerçek içeriğinden arındırıldığını dile getirdi.

Kaynaklar ayrıca, alınan kararın Gazze Şeridi’ni olası bir Filistin devletinin geleceği bağlamında Batı Şeria ve Kudüs’ten kopuk bir şekilde ele aldığını, her bölgenin birbirinden ayrı tutulmasının Filistin’in tek ve bütün bir varlık olarak birliğine açık bir zarar verdiğini ifade etti.

Filistin direnişinin terörle ilişkilendirilmesinin son derece tehlikeli sonuçlar doğuracağı uyarısında bulunan kaynaklar, bunun ileride örgüt üyelerinin, liderlerinin ve hatta bazı sivillerin, faaliyetleri veya ‘terör’ suçlamaları gerekçe gösterilerek Filistin toprakları içinde veya dışında yargılanmasının önünü açabileceğini belirtti. Bu ihtimalin kabul edilemez büyüklükte bir risk taşıdığına dikkat çektiler.

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir

Şarku'l Avsat'ın haberlerine ulaşmak için tıklayın

DAHA FAZLA HABER OKU