4 soruda Alman koalisyon hükümetinin çöküşü

Başbakan Olaf Scholz ve Maliye Bakanı Christian Lindner arasındaki anlaşmazlık, üçlü koalisyon yönetiminin sonunu getirdi

Berlin'de erken seçim beklentisiyle nefesler tutuldu (Reuters)

Sosyal Demokrat Partili (SPD) Almanya Başbakanı Olaf Scholz'un, Hür Demokrat Partili (FDP) Maliye Bakanı Christian Lindner'i görevden almasıyla tetiklenen siyasi kriz sonucunda koalisyon hükümeti çöktü.

Başbakan Scholz, dünkü açıklamasında 15 Ocak'ta Federal Meclis'ten güvenoyu isteyeceğini duyurdu. 

Peki SPD, FDP ve Yeşiller'den oluşan koalisyonun çöküşü nasıl gerçekleşti?

Siyasi kriz nasıl başladı?

Rusya-Ukrayna savaşının enerji alanında ve mali dengelerde yarattığı olumsuz etki nedeniyle bir süredir SPD, FDP ve Yeşiller koalisyonunda gerginlik yaşanıyordu.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Koalisyon hükümeti, 2025 bütçesinin yanı sıra emeklilik ve büyüme paketlerinde anlaşmazlığa düştü. Bu çatışmalar, Başbakan Scholz'un çarşamba gecesi Maliye Bakanı Lindner'in görevine son verildiğini duyurmasıyla koalisyonun çöküşünü tetikledi.

FDP Genel Başkanı Lindner, karara tepki göstererek yönetimdeki iki bakanlarını da çektiklerini ve koalisyondan fiilen ayrıldıklarını açıkladı. Böylelikle Lindner'in yanı sıra FDP'li Adalet Bakanı Marco Buschmann'la Eğitim ve Araştırma Bakanı Bettina Stark-Watzinger istifa etti.

Scholz'un danışmanı Jörg Kuckis Maliye Bakanı, Ulaştırma Bakanı Volker Wissing de Adalet Bakanı olarak atandı. Halihazırda Tarım Bakanı olan Yeşillerden Cem Özdemir, buna ek olarak Eğitim ve Araştırma Bakanlığı görevini de yürütecek. 

Maliye Bakanı Lindner neden görevden alındı?

Almanya lideri, Rusya'nın Ukrayna işgalinin etkilerini gerekçe göstererek daha fazla borç alıp harcamaları artırmak istiyordu. Maliye Bakanı Lindner ise buna karşı çıkarak bir dizi vergi ve harcama kesintisi önerdi. Kesinti talep edilen kalemler arasında sosyal yardım ödenekleri, acil iklim önlemine karşı oluşturulan fonlar ve Ukrayna'ya yapılan destek vardı. 
 

lindner
Christian Lindner, koalisyonda tüm çabalara rağmen fikir birliği sağlanamadığını söyledi (Reuters)


Lindner, görevden alındıktan sonra yaptığı konuşmada, krizden Scholz'u sorumlu tutarak şunları söyledi: 

Başbakan, Anayasa'daki borç frenini askıya almamı talep etti. Fakat görev yeminimin ihlali anlamına geleceğinden bunu kabul edemezdim.

FDP'nin temelde vergi yükünü hafifletmeyi, uygulanabilir bir iklim ve enerji planını ve kaçak göç üzerinde daha fazla denetimi öngören bir politikayı savunduğunu aktaran Lindner, bunların SPD ve Yeşiller tarafından müzakere bile edilmediğini ileri sürdü. FDP'li siyasetçi, Scholz'a eleştirilerini şöyle sürdürdü: 

Olaf Scholz, uzun süredir ülkemizin yeni bir ekonomik canlanmaya ihtiyacı olduğunu fark edemedi. Uzun süredir vatandaşların ekonomik endişelerini küçümsedi. Şansölye'nin önerileri yetersiz, iddiasız ve ülkemizin temel büyüme konusundaki zayıflığını aşmaya katkıda bulunmuyor. Bu şekilde refahımızı, sosyal güvenliğimizi ve ekolojik sorumluluğumuzu sürdüremeyiz.

Yeşillerden Başbakan Yardımcısı ve Ekonomi Bakanı Robert Habeck ise yaşananları "trajedi" diye nitelerken, FDP'yi Ukrayna'da barış ve özgürlük için verilen mücadeleyi desteklememekle suçladı.

Şimdi ne olacak?

Scholz'un talep ettiği güvenoyu oturumu sonucunda erken seçimin önünün açılıp açılmayacağı belli olacak. Olası seçimin, Anayasa'da öngörüldüğü gibi en geç mart sonu ya da nisan başına kadar gerçekleştirilmesi bekleniyor. 

Diğer yandan Scholz'un güvenoyunu ocakta istemesine muhalefetten tepki de geldi. Ana muhalefetteki Hıristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) Genel Başkanı ve Bavyera Eyalet Başbakanı Markus Söder, "Hükümet tarih oldu. Artık daha fazla zaman kaybedilemez" diyerek derhal Federal Meclis'te güven oylaması yapılmasını istedi. 

Güvenoyu alamaması durumunda Scholz, Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier'den seçime gitmesini isteyecek ve 60 gün içinde seçim gerçekleştirilecek. 

Normalde genel seçimlerin 28 Eylül 2025'te yapılması planlanıyordu.
 


Anketlerde kim önde?

Hükümetin çöküşünden önce paylaşılan anket sonuçlarına göre ana muhalefetteki muhafazakar CSU ve Almanya Hıristiyan Demokrat Birliği (CDU) ittifakı yüzde 30-34 oranıyla önde. İttifakın ardındansa yüzde 16-19 oy oranıyla radikal sağcı Almanya için Alternatif (AfD) geliyor. 

İktidar koalisyonundaki partilerin oy oranları 2021'deki seviyelerin altında. Buna göre SPD yüzde 14-18, Yeşiller yüzde 9-12, FDP ise yüzde 3-5 oy oranlarını görüyor. Almanya'daki seçim sistemine göre bir partinin Federal Meclis'e girebilmesi için oyların en az yüzde 5'ini alması gerekiyor. 
 

olaf
Scholz'un SPD'si, olası erken seçimlere kan kaybederek girecek (Reuters)


Birleşik Krallık'ın önde gelen gazetelerinden Guardian, FDP'nin anketlerdeki kötü seyrinin Lindner'in koalisyonu dağıtma kararında rol oynamış olabileceğini yazıyor. Seçimlerde Linder'in, FDP'yi CSU/CDU ittifakına potansiyel bir ortak olarak sunabileceğine dikkat çekiliyor.

Sol Parti'den ayrılan Sara Wagenknecht'in kurduğu BSW ise anketlerde yüzde 6-9 civarında oy alıyor. Guardian, Federal Meclis'teki partilerin AfD'yle çalışmaya yanaşmadığına, dolayısıyla hepsinin BSW'yi potansiyel bir koaliyon ortağı olarak gördüğüne işaret ediyor.


Independent Türkçe, Guardian, RT, Politico, CNN, AA

DAHA FAZLA HABER OKU