Pek çok kişi yaşlandıkça daha kötü akşamdan kalmışlık yaşadığını, gençlik hallerinden eser kalmadığını söylüyor.
İçki içtikten sonraki gün baş ağrısından mide bulantısına kadar çeşitli sorunlar, gerçekten de yaş ilerledikçe daha şiddetli bir hal alıyor gibi görünüyor.
Aslında bu durum üzerine çok fazla çalışma yapılmadığı için yaşla birlikte akşamdan kalmalığın kötüleştiğini doğrulayan net bilimsel veriler yok.
Ulusal Alkol Kullanım Bozukluğu ve Alkolizm Enstitüsü Epidemiyoloji ve Biyometri Şubesi Başkanı Aaron White, "Akşamdan kalmışlığın yaşlandıkça herkeste mi yoksa sadece bazı kişilerde mi kötüleştiği net değil" diyor.
Ancak bilim insanları, insanların yaşlandıkça alkolün etkisini vücutlarından daha zor atmalarına yol açabilecek bazı sebeplerin üzerinde duruyor.
Bunlardan ilki karaciğerle alakalı. İçki içince karaciğer alkolü parçalayacak bazı enzimler salgılıyor.
Bu enzimlerden biri alkolü, çoğu akşamdan kalmışlık belirtisine yol açan asetaldehit adlı bileşiğe çeviriyor.
Ardından başka bir enzim, bunu asetata çeviriyor ve daha sonra asetat da su ve karbondioksite dönüştürülüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Fakat yaşlanmayla birlikte karaciğerin bu görevini eskisi kadar iyi yerine getirememesi muhtemel. Bilim insanları yeterince enzim üretememesinin, asetaldehit birikmesine ve zorlu bir sabaha yol açabileceğini söylüyor.
Bunun yanı sıra vücuttaki su oranının azalması da yaşlandıkça alkolün etkilerinin daha çekilmez hale gelmesini açıklayabilir.
Bilim insanları susuz kalmanın akşamdan kalma hali üzerinde ne kadar etkisi olduğuna dair net bir fikre sahip değil.
Ancak alkolün vücuttan su attığı ve dehidrasyonun baş ağrısı ve halsizlik gibi belirtileri şiddetlendirebildiği biliniyor.
İleri yaşlarda doku kaybından dolayı vücut genelindeki su miktarı azaldığından, içki içmek durumu daha da kötüleştirebilir.
"Yaşlandıkça her bir içkinin daha çok darbe vurması mümkün" diyen White ekliyor:
Bu da ertesi gün daha perişan olmaya yol açabilir.
Son olarak yaşlandıkça uyku kalitesinin düşmesi akşamdan kalmalığın etkisini artırabilir.
İçki içmek uyku getirebildiği gibi uyku kalitesini de düşürüyor. İleri yaşlarda düşen uyku kalitesiyle birlikte bu durum gece boyu iyi bir uyku çekememeye ve ertesi gün yorgunluğa neden olabilir.
Diğer yandan yaşla birlikte daha kötü akşamdan kalmışlık yaşamak sanıldığı kadar yaygın olmayabilir.
18-94 yaşlarındaki 50 binden fazla kişiyle yapılan bir çalışmada kısa sürede çok fazla içki içtikten sonra gençlerin, yaşlılardan daha kötü akşamdan kalmalık yaşadığı bulunmuştu.
Daha küçük çaplı başta bir araştırmada da benzer sonuçlar elde edilmiş ve bilim insanları bunun, yaşlıların acıya daha dayanıklı hale gelmiş olmasıyla açıklanabileceğini öne sürmüştü.
İçki içtikten sonraki sabahı daha rahat geçirmek için ne yapabilirsiniz?
Yaşlı veya genç fark etmeksizin, akşamdan kalmalık semptomlarını azaltabilecek bazı yöntemler var.
Örneğin içki içmeden önce, sonra ve içerken yeterince su tüketmek baş ağrısı gibi sorunların önüne geçebilir.
Bunun yanı sıra uykusuzken alkol tüketmemek ve aç karnına içki içmemek de uzmanların önerileri arasında yer alıyor.
Ancak uzmanlara göre en etkili yol, aşırı derecede içki içmemek veya aralıklı bir şekilde içerek vücudun alkolü sindirmesine izin vermek.
White, "Akşamdan kalmışlık semptomlarının tek evrensel tedavisi zaman" diyor:
Ve aşırıya kaçmamak, bunları önlemek için en iyi strateji.
Independent Türkçe, Live Science, Healthline, Alcoholism: Clinical and Experimental Research, Alcohol and Alcoholism
Derleyen: Büşra Ağaç