ABD'nin saygın dergilerinden New Yorker, Washington'ın Afganistan ve Irak'ta işlediği savaş suçlarına dair en kapsamlı listeyi 11 Eylül saldırılarının 23. yıldönümünde yayımladı.
Derginin araştırmacı gazeteciliğe odaklanan podcast programı In the Dark'ın üçüncü sezonunda Hadisa katliamı işleniyor.
2005'te Irak'ın Hadisa kentinde aralarında kadın ve çocukların da olduğu 24 sivili öldüren Amerikan askerlerinin niye ve nasıl ceza almadığını araştıran New Yorker, bunun konuya dair iyi bir örnek olduğunu ortaya koydu.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Podcast serisini desteklemek için konuya dair en kapsamlı liste çıkarıldı. Dergi, bu listedeki bilgilerin derlenmesi için yetkili kuruluşlara dava açma yoluna dahi gidildiğini bildirdi.
Ayrım gözetmeksizin sivillerin öldürülmesi, yaralı düşmanlara işkence ve infaz, tutukluların istismarı gibi pek çok başlıkta örnekler sunuldu.
Ebu Gureyb Cezaevi işkencelerini tüm dünya duymadan önce gardiyanlar hakkında "yeterli kanıt" bulunmaması, Bucca Kampı'ndaki genç erkeklerin "doğal sebeplerle" öldüğünün açıklanması ve hızlı otomobil kullandığı için öldürülen siviller hatırlatılarak Irak ve Afganistan'daki cezasızlığa işaret edildi.
Özel dosyada "askeri adalet sisteminin failleri nadiren cezalandırdığı" ve "ne adaletin ne de şeffaflığın sunulduğu" sonucuna varıldı.
Soruşturmacıların, 1800'ü aşkın mağduru ilgilendiren 781 vakanın en az yüzde 65'inde, savaş suçu teşkil edecek bir olay yaşanmadığını savunduğu vurgulandı:
Birleşik Devletler'e dönen askerler, sivilleri ya da mahkumları öldürdüğünü sağlık çalışanları ya da kadınlara veya iş görüşmelerinde itiraf ediyor ve askeri soruşturmada bu iddiaların kanıtlanamaz olduğu kanaatine varılıyor.
New Yorker, 11 Eylül sonrasındaki vakalardan 781'ini tespit etse de gerçek rakamın çok daha fazla olabileceğini de hatırlattı.
11 Eylül'ün yıldönümü öncesinde harekete geçen dergi, konuya dair en kapsamlı savaş suçu listesini çıkardı (AFP)
ABD ordusunun, 572 failin adının geçtiği 151 dosyada savaş suçlarına dair kanıt bulduğu ancak yalnızca 130 kişinin hüküm giydiği aktarıldı. Uzun hapis cezalarının çok nadir görüldüğünün de altı çizildi:
Sorumlu tutulanların beşte birinden azı hapis cezası almış gibi görünürken ceza ortalaması yalnızca 8 ay. Komutanları, astlarının suçlarından sorumlu tutulmadı.
Tecavüz edilen 14 yaşındaki bir kız çocuğunun ailesiyle birlikte katledilmesi, kurbanının kulağını saklayan Amerikan özel hareket askeri ve Ebu Gureyb Cezaevi işkenceleri gibi olaylarda soruşturmacıların kendilerini ceza vermek zorunda hissettiği ancak alınan kararların, iddiaların ciddiyetini karşılamaktan uzak görüldüğü bildirildi.
151 savaş suçu dosyasından 119'u Irak, 30'uysa Afganistan'la ilgili; ikisinin nerede geçtiği açıklanmadı.
56'sının saldırı, 39'unun cinayet, 30'unun istismar, 17'sinin çoklu cinayet, 6'sının soygun, ikisinin kaçırma, birininse cinsel saldırıyla ilgili olduğu bildirildi.
ABD'nin dışında Birleşik Krallık ve Avustralya da Afganistan'da savaş suçları işlemekle suçlanıyor.
Avustralya Savunma Bakanı Richard Marles, Afganistan'da 39 sivili öldürdükleri gerekçesiyle savaş suçu işlemekle itham edilen askeri personelin üstün hizmet madalyalarının geri alındığını dün açıkladı.
Savaş suçu iddiasına temel oluşturan olayı "ulusal bir utanç" şeklinde nitelendiren Marles, madalyası geri alınan personel sayısına ilişkin net bilgi vermedi ancak 10 kişiden az olduğunu belirtti.
Independent Türkçe, New Yorker, Tolo News, AA