Samanyolu Galaksisi dışında ilk kez büyük kütleli manyetik yıldızlar tespit edildi.
Manyetik alanın büyük kütleli yıldızların evriminde önemli bir rol oynadığı biliniyor. Güneş'in 8 katı kadar kütleye sahip yıldızlar ömürlerinin sonuna geldiğinde nötron yıldızına veya kara deliğe dönüşüyor.
Çok kuvvetli manyetik alana sahip olanlarsa bir nötron yıldızı türü olan magnetar halini alabiliyor. Uzun süren gama patlamaları ve bazı nadir süpernovaların kaynağı da magnetarlar.
Öte yandan bazı yıldızların neden bu kadar güçlü bir manyetik alana sahip olduğu henüz bulunamadı. Bazı bilim insanları bunun çift yıldız sistemlerindeki yıldızların birleşmesi veya aralarında kütle aktarımı yapmasından kaynaklanabileceğini düşünüyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bu gizeme kısmen büyük kütleli yıldızların ömürlerinin kritik anlarına dair gözlemlerin yetersizliği yol açıyor. Samanyolu dışında ilk defa manyetik alana sahip büyük kütleli yıldızların tespit edildiği yeni çalışma bu gizemi aydınlatmaya katkı sunabilir.
Avrupa Güney Gözlemevi'nin Çok Büyük Teleskobu'nu kullanarak Samanyolu'nun komşu galaksileri Macellan Bulutları'nı inceleyen gökbilimciler üç tane büyük kütleli manyetik yıldız keşfetti. Bunlardan ikisinin tek başlarına olduğu düşünülürken diğeri de birbirine değen bir çift yıldız sistemi.
Macellan Bulutları'nda çok sayıda genç ve büyük kütleli yıldız yer alması, bu gökcisimlerinin oluşum sürecinin izlenmesini sağlayabilir. Gökbilimciler bu sayede bir yıldızın dengeli kalarak ulaşabileceği en büyük kütleyi de araştırma imkanı bulmayı umuyor.
Büyük ve Küçük diye adlandırılan iki cüce galaksiyi ifade eden Macellan Bulutları ayrıca Samanyolu'ndan çok daha az metal yoğunluğuna sahip. Evrenin erken dönemlerinde metal daha düşük miktarda olduğundan yeni keşif bu döneme dair araştırmalar açısından da önem arz ediyor.
Astronomy and Astrophysics adlı hakemli dergide 27 Mayıs'ta yayımlanan çalışmanın başyazarı Dr. Swetlana Hubrig şöyle açıklıyor:
Genç yıldız popülasyonlarına sahip galaksilerde yer alan büyük kütleli yıldızlardaki manyetik alan çalışmaları, yıldızları meydana getiren gazın metallerle kirlenmediği erken evrende manyetik alanların yıldız oluşumundaki rolü hakkında kritik bilgiler sağlıyor.
Orta kütleli bir yıldız olan Güneş'in de manyetik alanı var. Bu alandaki ciddi değişimler yıldızın bazı bölümlerinin soğumasına yol açarak Güneş lekelerini meydana getiriyor.
Yeni çalışma, genç yıldız popülasyonlarına sahip galaksilerdeki büyük kütleli yıldız oluşumunun Samanyolu'ndakine benzer şekilde ilerlediğine işaret eden ilk bulguları içeriyor. Macellan Bulutları üzerine yapılacak başka gözlemler bu sürece dair daha fazla sorunun cevaplanmasına katkı sağlayabilir.
Independent Türkçe, Phys, IFL Science, Astronomy and Astrophysics
Derleyen: Büşra Ağaç