Coğrafi tasavvurlarımız İspanyol sömürgeciliğini daha çok Güney Amerika ve belki Filipinler ile ilişkilendirilme eğilimindedir.
Fakat, ancak 1968'de İspanya'dan bağımsızlığını ilan eden son İspanyol kolonisi, İspanyolcanın hala resmi dil olarak hizmet verdiği bir ulus-devlet olan Batı Afrika'daki Ekvator Ginesi'dir.
1968'e kadar İspanyol sömürgesi olan Gine'nin bağımsızlığından birkaç yıl önce kişi başına düşen ihracatı Afrika'daki en yüksek seviyedeydi.
Ayrıca, bu az bilinen İspanyol kolonisi, kıtadaki en büyük beşinci kakao üreticisiydi ve komşu rakipleri Gana, Nijerya, Fildişi Sahili veya Kamerun'a kıyasla büyüklüğü göz önüne alındığında şaşırtıcı bir durumdadır.
İlginçtir ki, son zamanlarda kükreyen ekonomik üretkenliğine rağmen günümüzde İspanyolların neredeyse hiçbiri, İspanya'nın Ekvator Afrikası ile tarih boyunca ne kadar derin bağlantılara sahip olduğunu hatırlamamaktadırlar. 1
Aslında, yakın zamana kadar Ekvator Ginesi ve İspanya'nın Afrika ile olan bağlantılarına genel olarak atıfta bulunulması, İberya'daki kamu anıtlarında, tarih ders kitaplarında veya halk kültüründe nispeten mevcuttu.
Fakat özellikle İspanya'nın Atlantik ötesi köle ticaretine katılımı konusunda revizyonist bilim ve araştırmalar giderek daha fazla kamuoyu farkındalığı yaratmaktadır. 2
Ekvator Ginesi'ne ilk İspanyol temasları
Biafra Körfezi'ndeki bir anakara bölgesi Río Muni ve Bioko, Annobon, Corisco ve Elobey gibi birkaç adadan oluşan bir bölge, bugünkü Ekvator Ginesi, 15'inci yüzyılda ortaya çıkan Atlantik ticareti ağlarına bir şekilde girmiş oldu.
Amerika'daki İspanyol kolonizasyonunun başlangıcı, Madeira, Cape Verde, São Tomé ve Principe'nin Atlantik adalarındaki Portekiz varlığından ayrılamaz.
Bununla birlikte, birçok Avrupalı ajanın Fernando Po adasını köle ticaretine dahil etmek için gösterdiği sürekli çabalara rağmen, bugün İspanyol Ginesi olan bölge, köle ticareti etrafında konsolide olacak bir Atlantik ekonomisinde marjinal bir konuma sahip olacaktır.
15'inci yüzyılın ikinci yarısında, Atlantik üzerinden Çin'e giden bir yol ararken, İspanyol ve Portekizli kaşifler, yolda karşılaştıkları birkaç adanın oldukça kazançlı şeker kamışı dikmek veya kereste sağlamak için ideal bir zemin sağladığını fark ettiler.
Esirlerin çoğu Batı Afrika anakarasından getirildiğinden, köle işçiliği bu ana planın bir parçası oldu. 3
İspanyollar enerjilerini öncelikle Kanarya Adaları ve Amerika'ya odaklarken, Portekizliler bölgedeki ana ticari temsilciler ve köle tacirleri oldular.
Ancak Portekizliler, Afrika'nın iç kesimlerinde yerleşim yerleri kurmayı başaramadılar. Ve yine de bu sınırlamaya rağmen, Atlantik adalarında geliştirdikleri üç parçalı plantasyon modelinin Amerika kıtası ve ötesinde geniş kapsamlı sonuçları olacaktı.
Ekonomik sömürüye yaklaşımları, Avrupa'dan sermaye yatırımları, Batı Afrika anakarasından ithal edilen köleleştirilmiş emekle ve Avrupa ihraç mal pazarlarıyla birleştirmekten ibaretti.
İlk olarak Levant ve Akdeniz adalarında geliştirilen bu ağaçlandırma modeli, Atlantik üzerinden geçerek İspanya ve Brezilya'ya gitti.
Gerçekten de Kristof Kolomb, Hint Adaları'na gitmeden önce Atlantik adalarını ve Batı Afrika keşif gezilerine katıldıktan sonra, plantasyonların ne kadar kazançlı olabileceğinin farkındaydı. Bu vesileyle İspanya'da tanıttığı ürünler arasında şeker kamışı da vardı.
İlk başta Portekizliler ve ardından İspanyollar, daha sonra Bioko olarak bilinecek olan Fernando Po adasına odaklandılar. 4
Bununla birlikte, diğer Atlantik adalarının aksine, Fernando Po, 20'nci yüzyılın başlarına kadar Portekiz ve ardından İspanyol emperyalizminin bir hikayesi olarak kaldı.
1471'deki ilk keşiften sonra Portekizliler onu köle ticaret ağlarına sokamadılar. Köleciler, kaşifler, bilim adamları ve siyasi figürler, adayı hiçbir yabancının dayanamayacağı bir hastalık çukuru olarak tasvir ettiler.
Adanın topografyasının da yardımıyla yerli halk, Avrupa yerleşimlerini ve ticari baskınları etkili bir şekilde geri püskürttü. Bir Bantu nüfusu olan Bubis kavmi, sık ormanları köle tacirlerine karşı koruyucu bir araç olarak kullandı.
1780'lerde İspanyol bir gezgin, Fernando Po'nun güney kesiminde Portekiz'in Príncipe ve São Tomé adalarından kaçak kölelerin yaşadığını açıkladığından beri, saptırma teknikleriyle ilgili hukuk bilgileri komşu adalara kadar yayıldı.
Dolayısıyla, Biafra Körfezi'nden ihraç edilen kölelerin sayısı on sekizinci yüzyıl boyunca artarken bile Fernando Po, bir köle tedarikçisi olmaktan çok, en fazla köle tacirleri için bir durak noktası olarak hizmet etti.
1778'de İspanyol Krallığı, Batı Afrika köle ticareti ağlarında agresif bir varlık geliştirmek amacıyla Portekizlilerden Fernando Po'yu ele geçirdi.
O zamanlar Küba, köle işçiliğine artan talebin eşlik ettiği bir süreç olan yavaş ama istikrarlı bir şekilde bir şeker ekimi kolonisi haline geliyordu.
Ancak İspanyollar, önceki üç yüzyılda Portekizlilerin sahip olduğu aynı nedenlerle burada güçlü bir üs kuramadılar.
İngiltere 1808'de imparatorluğu içinde Atlantik ötesi köle ticaretini kaldırdıktan sonra, köleliğin kaldırılması için küresel bir kampanya başlattı.
İspanya üzerindeki İngiliz baskısı ilerideki on yıl boyunca arttı ve 1817'de İspanyollar, Amerikan mülklerine köle ticaretini sona erdiren bir anlaşma imzaladı.
Aslında, İspanyol Karayiplerine yapılan köle sevkiyatı, ticaretin kaldırılmasından sonra benzeri görülmemiş seviyelere ulaşacak ve Biafra Körfezi, kısmen coğrafyası köle tacirlerinin operasyonlarını gizlemelerine izin verdiği için, genişlemenin ana zemini olacaktı.
Bu bağlamda, köle tacirleri için Fernando Po, İngiliz kölelik karşıtı filolarının dikkatli gözlerinden ideal bir durma noktası ve saklanma yeri olarak görüldü.
Öte yandan, kaynaklar açısından sıkıntılı olan İspanyol Krallığı, Kübalı şeker üreticilerinin ve İspanyol kaçak köle tacirlerinin çıkarlarına aykırı bir politika başlattı.
1827 ile 1836 arasında, adanın kullanım haklarını, onu Sierra Leone ile birlikte Biafra'daki kölelik karşıtı ticaret operasyonları için bir üs haline getirecek olan İngilizlere teslim etti. 5
Ancak, İspanyol tüccarların egemenliğini savunması yönündeki baskısı altında, Kraliyet 1836'da adanın mülkiyetini geri aldı.
Bununla birlikte, kısa süreli İngiliz varlığının uzun süreli bir etkisi olmuştu. İngiliz yerleşimciler arasında, geçimlerini sağlamak için hurma yağı ihracatına güvenen ve Lagos'taki ticari ağlara bağlı olan Jamaika, Gold Coast ve Sierra Leone'den bazı misyonerler, öğretmenler ve yetiştiricilerden beyaz olmayan insanlar vardı.
Bunlar Fernandinos olarak bilinmeye başlanacaklardı ve bunlar o havalide yirminci yüzyılın yerel seçkinleriydiler. Küçük ölçekli mahsul yetiştirme çabaları, Atlantik ekonomisiyle bağları olan Batı Afrika kıyılarındaki diğer Afro-soyundan gelen topluluklarınkilerle karşılık buldu.
São Tomé ve Príncipe'deki Afro-Portekizliler, Eski Calabar'daki Efik tüccarları veya Duala Kamerun'daki seçkinler bunların en önde gelenleriydiler.
İngilizler 1836'da adanın kontrolünü İspanyollara geri verdikten sonra birçok Fernandinos adada kalmıştı.
1860'lara gelindiğinde İspanya, 1815'teki Viyana Kongresi'nde Avrupa Konseyi'nden dışlandıktan sonra büyük bir Avrupa gücü statüsünü kaybetmişti.
Ancak 1824'te Amerikan kolonilerinin çoğunu kaybetmiş olmasına rağmen küresel varlığını sürdürdü. Küba'nın köleleştirilmiş insanların acımasızca sömürülmesi yoluyla elde edilen şeker üretkenliğinin yüzde 10'u kadar, 1850'lerin sonlarında İspanya, İngiltere ve Hollanda'dan sonra en kârlı ikinci veya üçüncü küresel imparatorluğu kontrol ediyordu. Ancak İspanya'nın siyasi gücü daralmıştı.
Dahası, Küba'nın ABD ile ekonomik bağlantıları mesela kredi sistemleri ve ihracat pazarları aracılığıyla genişliyordu ve bu ada üzerindeki İspanyol hegemonyasını tehdit ediyordu.
1850'lerin sonlarında İspanyol hükümeti, kısmen siyasi gücünü küresel olarak yeniden savunmak amacıyla, ama aynı zamanda hızlı karlar elde etmek için yeni bir yayılmacılık dalgası başlattı.
Yeni oluşturulan parti Unión Liberal, dünya genelinde resmi ve gayri resmi imparatorluk deneylerini teşvik eden kısa bir mikro-militarist müdahaleler çağını başlattı.
Askerler Vietnam, Fas, Santo Domingo, Meksika ve Şili ve Peru'nun Pasifik kıyılarına gönderildi. Bazı durumlarda, bu keşif gezileri, kolonyal yapılar için zemin hazırlamaktan ziyade, esasen muğlak tanımlanmış zararlar için tazminat talep etmek ve gümrük binalarını ele geçirmek için tasarlandı.
Fernando Po'yu kolonileştirme çabaları bu bağlamda yeniden alevlendi.
İngilizler, Sierra Leone dışındaki Batı Afrika'daki topraklarda hak iddia ederken, Madrid'deki yetkililer benzer bir proje için başlangıç noktası olarak Fernando Po'ya başvurdu.
Sierra Leone'ye yerleşmek için emancipados'u, yani kölelik karşıtı filoların kaçak köle tüccarlarında yakaladığı Afrikalı tutsakları kullanan İngilizlerden ilham aldılar. 6
Gerçekten de bu özel modelin küresel yankıları vardı. Kölelik karşıtlığının yükselişi, genel özgürleşme ve sonrasında ortaya çıkan sonuçlarla birlikte, Avrupa ve Kuzey Amerika'daki hem kölelik karşıtları hem de kölelik karşıtları özgür Afro soyundan gelenleri tropik bölgelere yerleştirmeyi düşündüler.
Amerika'daki Afro soyundan gelenler Karayipler ve Afrika'da potansiyel "uygarlık ajanları" olarak kabul edildiğinden, bu tür çabalar yerleşimci sömürgeciliğiyle iç içe geçebilirdi.
Fernando Po'daki İspanyol sömürge yöneticileri, bu bölgeye Katolikliği ve İspanyol kültürü yayabilecek potansiyel yerleşimciler olarak Karayipler'deki özgürlükçülere ve beyaz olmayan özgür insanlara bıraktılar. 7
Bazı özgür beyaz olmayan insanlar, Küba'da köleliğe karşı şüpheli bir komplonun ardından 1844'te zorla yeniden yerleştirildiler.
Bu zorunlu göç dalgasını 1860'larda çoğu azat edilmişler ve hükümlüler olmak üzere yaklaşık 560 göçmen izledi.
Ancak Havana'daki sömürge yöneticileri, adanın çok ihtiyaç duyulan işgücünü kaybettiği gerekçesiyle bu tür sömürgeleştirme planlarını teşvik etme konusunda isteksizdi.
İberia'ya yazdıkları mektuplarda, çoğu azatlının kendilerine daha önceki köle kaçakçılığı deneyimlerini hatırlattığı gerekçesiyle böyle bir trans-Atlantik yolculuğuna çıkmayı reddettiğini açıkladılar.
Yine de 1870'lerde, tıpkı diğer Avrupalı güçlerin bir Afrika kapışmasına giriştikleri sıralarda, bu yeni kolonizasyon çabası da buharını hızlı bir şekilde tüketmişti.
İspanya'nın diğer Avrupa güçlerine göre ekonomik geriliği göz önüne alındığında, Krallığın Batı Afrika kolonisine yatırım yapacak kaynaklardan yoksun olması şaşırtıcı değildir.
Dahası, Batı Afrika'daki herhangi bir yayılmacı çaba için gerekli bir kurum olan İspanyol ticaret denizciliği de 1870'ler boyunca geriledi. 8
Küba Bağımsızlık Savaşı sırasında (1868-1898), ada, Karayipler'den Fernando Po'ya ulaşan 600'e yakın siyasi sürgünle bir presidio'ya yani askeri kışla ve hapishaneye dönüştürüldü.
Ölüm oranları o kadar yüksekti ki, sınır dışı edilme ölüm cezasına eşdeğerdi denilebilir. Ancak hayatta kalanlardan bazıları daha sonra Havana'da yayımlanan anılarını kaleme aldılar.
Hükümet yetersiz özel sermaye yatırımlarına rağmen birkaç İspanyol kaşif, Henry Stanley'nin Kongo'daki girişimlerini taklit ederek Fernando Po ve Rio Muní'ye seferler düzenledi.
Gerçekten de 19'uncu yüzyılın son yirmi yılında bir dizi Afrika odaklı bilimsel organizasyon kuruldu ve bunlardan en önemlisi 1876'daki Sociedad Geográfica de Madrid idi.
Batı Afrika'da bir İspanyol varlığını savunmanın bir yolu olarak göçü, tarımı ve ticareti teşvik eden 1883'te kurulan Congreso de Geografía Colonialy Mercantil ayrıca önem taşır.
İspanya'nın Küba ve Filipinler'i kaybetmesinden ve diğer küresel girişimler için daha fazla enerji ve kaynak bulunmasından sonra, 20'nci yüzyılın başında kolonizasyona yönelik daha başarılı bir girişimi oldu.
Mesela bazı Katalan firmaları, 19'uncu yüzyılın son on yıllarında arazi edinimi için yatırım yapmaya başladılar.
Tarafsızlığı nedeniyle İspanya, bu tür kolonizasyon çabalarını kolaylaştıran iyi yabancı rezerviyle Birinci Dünya Savaşı'ndan nispeten daha iyi çıktı.
Ayrıca, kakaonun dünya pazarlarındaki kârlılığı, enerjideki artışını motive etti. Batı Afrika'daki diğer Avrupalı güçler gibi, kakao yetiştiricilerinin karşı karşıya kaldığı daimi sorun, yeterli işgücü arzıydı.
19'uncu yüzyıl boyunca, sömürge yöneticileri, Karayipler'in özgür renkli nüfusundan yararlanmaya çalışırken, Bubis'e bu tür potansiyel bir emek kaynağı olarak baktılar.
Bubi dini ve sosyal sistemlerine yönelik doğrudan saldırıları, onları kolonyal projeye katmanın bir yolu olarak düzenlediler. Gerçekten de yerli liderliğin otoritesi on dokuzuncu yüzyıl boyunca istikrarlı bir şekilde geriledi.
Hastalıktan sarı humma, boğmaca, dizanteri, adaya Río Muni'den getirilen tripanozomiyazdan kaynaklanan son derece yüksek ölüm oranları ve şiddetli siyasi ortam yerli nüfusu büyük ölçüde yok etti.
1820'lerde, Fernando Po'da yaklaşık 30 bin Bubis olabilirdi. 1911'de nüfus sayımı görevlileri ancak 10.000 Bubis tespit etmişti. 9
Bubiler, kıyı boyunca yer alan kakao tarlalarında çalıştırılabildiğinde bile, birçoğu ormanlık ve dağlık iç bölgelere kaçmayı başardılar ve bu da onları güvenilmez bir işgücü haline getirdi.
1890'ların sonlarına kadar, sömürge valileri yerli liderliği istikrarlı bir işçi taslağını desteklemeye zorlayamadı. 1893'te genel vali, Bubi liderliğinden bayındırlık işlerinde çalışabilecek işçiler istedi. Plan durma noktasına geldi.
Bununla birlikte, beş yıl sonra, sömürge yetkilileri, Bubi liderliğinden tekrar zorunlu çalıştırma almayı denedi. Bunu birkaç isyan izledi.
1898'de Esasi yönetiminde Balachá, Kodda ve Bepepe kasabaları valiyle anlaşmayı ve zorunlu çalıştırmadan kurtulmayı başardı. 1904'te Bubi grupları daha az başarılı oldu.
Sömürge yetkilileri, tüm "özgürleşmemiş Afrikalıların" iki yıl boyunca bir Avrupa çiftliğinde çalışmasını zorunlu kıldı.
Azat edilenlerden, onların yerine geçebilecek ve dört yıl çalışabilecek veya bir ücret ödeyebilecek başka bir işçi sağlamaları bekleniyordu.
1904'te, önde gelen Bubi liderlerinden biri olan Sas Ebuera, astı Bioko'nun bağımsızlığın ardından Fernando Po'nun adı değiştirilecekti zira kendisi talep edilen çalışma taslağını sağlamayı reddetmişti.
Polis tarafından tutuklandığında açlık grevine başladı ve gözaltında öldü. 1906'da diğer Bubi liderleri ayaklandı ve isyan zorla bastırıldı.
Yenilginin ardından yaklaşık 1.800 Bubi özel sektöre ait tarlalarda çalıştırıldı ancak yetkililere göre verimlilikleri çok düşüktü.
Direniş, gerilla direnişinin yanı sıra önde gelen Bubiler'in sömürge hükümetine verdiği dilekçelerle 1910'a kadar devam etti.
1917'de büyükşehir hükümeti, Bubileri özel şirketler yararına zorla çalıştırmanın yasa dışı olduğuna karar verdi. Bu noktada, çoğu Bubi de silahsızlandırılmıştı.
Kakao yetiştiricilerinin yerli işçileri kontrol edemediği göz önüne alındığında, göçmen işçileri mülkleri üzerinde daha kolay zorunlu çalıştırmaya tabi tutulabilecek bir nüfus olarak gördüler.
19'uncu yüzyılda komşu Afrika topraklarında ve en önemlisi Liberya bu tür göç planlarını desteklemişlerdi. Bununla birlikte, bu planların ölçeği yirminci yüzyılda önemli ölçüde arttı. 10
1890'lara gelindiğinde, Avrupalı yöneticiler zorla çalıştırmayı Batı Afrika'da sömürge rejimleri inşa etmenin bir yolu olarak gördüler.
Ancak Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra İngilizler ve Milletler Cemiyeti, zorla çalıştırmanın kölelik gibi olmadığı ve olmaması gerektiği ve zorunlu çalıştırma düzenlemelerinin köleliğe dönüşmesini önlemek için çaba gösterilmesi gerektiği fikrini ortaya attılar.
Bu tür düzenlemelerin ideolojik gerekçesi, Afrikalıların kendi kendilerini yönetememeleri ve maaşlı işlerle motive olamayacak kadar ilgisiz olmalarıydı.
Bununla birlikte, köleliğin kaldırılması, Afrika'da Avrupa imparatorluk inşasının çok önemli bir ideolojik yönü olduğundan, kölelik de hoş görülemezdi.
O halde bu bağlamda, zorla çalıştırma, kölelik ile özgür çalıştırma arasında bir uzlaşmaydı ve sözde, gelecekte belirsiz bir noktada, sömürge yöneticileri Afrikalıları kendi kendilerini yönetmeye hazır gördüklerinde sona erecek olan bir çıraklığa benziyordu.
Zorla çalıştırmanın bu özel ideolojik gerekçesi İspanyol çıkarlarına çok uygundu. Fernando Po'daki kakao yetiştiricileri, göçmen işçiler için Kamerun, Río Muni, Liberya, Nijerya ve Batı Orta Afrika'ya baktı.
Fernando Po'nun kakao tarlalarındaki çalışma koşulları, İngiliz sosyal ilericilerinin öfkesini çekmişti. İki büyük skandalın ardından dikkatleri Batı Afrika'ya çevrildi.
São Tomé ve Príncipe'deki Cadbury tarlalarındaki köleliğe benzer çalışma koşullarının açığa çıkması, Avrupa'da tüketici boykotuna yol açtı.
Ayrıca, ünlü bir İngiliz Konsolosu ve sosyal aktivist olan Roger Casement, 1904'te Belçika Kongo'nun kauçuk tarlalarında yerli işçilere yapılan acımasız muameleyi ilan eden sert bir rapor kaleme almıştı.
Bu, İngiliz Dışişleri Bakanlığı'nın kendi toprakları dışındaki işçi istismarlarına yakından ilgi gösterdiği anlamına geliyordu.
Nitekim Calabar'daki İngiliz konsolosu, 1890'lar boyunca Fernando Po'nun İngiliz tebaasına yönelik suiistimalleri ve sözleşme ihlallerini yakından takip etmişti. 11
Fernando Po'da göçmen işçilere yönelik acımasız muameleye ilişkin haberler, bir grev eyleminin ardından daha geniş çapta paylaşılmaya başlandı.
1899'da bir gözetmen tarafından kırbaçlanan genç bir adamın ölümünden sonra yaklaşık 400 işçi greve gitti.
Bu eylemin şiddetinin ötesinde, grevciler kendilerine söz verilenden önemli ölçüde daha az ödeme yapıldığından şikayet ettiler.
Bunların çoğu Gold Coast'tandı ve belki biraz da bu yüzden içinde bulundukları kötü durum İngiliz yetkililerin dikkatini çekti.
Buna cevaben İngilizler, Batı Afrika topraklarından Fernando Po'ya işçi göçüne ambargo koydular.
İspanyol yetkililer 1906'da bir Yerli İş Kanunu çıkardığında bile, İngiliz hükümeti bunun acımasız çalışma koşullarına son verme iradesinin yetersiz kanıtı olduğunu düşünüyordu.
İngiliz konsolos yardımcılarının Fernando Po'da kaleme aldığı raporlara göre, küçük fabrikaların iş sözleşmelerini ihlal etme ve daha az sermayeye erişimleri olduğu için işçileri son derece sömürücü durumlara zorlama olasılıkları çok daha yüksekti.
1913'te İspanyol hükümeti, İngiliz baskılarına yanıt olarak yeni bir çalışma yönetmeliği çıkardı. İşverenler, üst üste üç ay ödeme yapmadıkları takdirde göçmen işçilere erişimini kaybetti.
Sözleşmeler iki yıldan uzun olamazdı ve yiyeceklerin günlük olarak dağıtılması gerekiyordu. Kırbaçlamaya izin verilmedi ve işçileri kırbaçlayan denetçiler para cezasına çarptırılabilirdi.
İşçiler sadece tarladan izinsiz ayrılma, itaatsizlik, "asılsız" şikayetler gibi kabahatlerden dolayı cezalandırılacaktı.
Bu önlemler, küçük ölçekli kakao yetiştiricilerinin çökmesine neden oldu. Ancak bu noktada, İspanyol hükümeti büyük tarlaları desteklemekle daha çok ilgileniyordu. 12
Sömürgecilik karşıtı girişimi ileriye taşıyacak olan Rio Muni'nin nüfusuydu. Rio Muni'deki İspanyol askeri yönetimi 1926'da ciddi bir hal almışdı.
Keşif seferleri 1870'lerde yapılmış ancak bölgeyi işgal etme girişimleri yarım yüzyıl sonra, muhtemelen Fernando Po'da işgücü ihtiyacı nedeniyle başlamıştı.
1926'da ordu, yerli nüfusu, "pasifleştirmek" için gönderildi ve ardından gelen sömürge yatırımları düşüktü. Yerliler Fernando Po'daki kakao tarlalarında çalışmaya zorlandılar.
1960'lara gelindiğinde, bölgedeki İspanyol karşıtı seferberliğe yanıt olarak rejim, Gine'ye sınırlı özerklik sağladı ve nihayetinde 1968'de tam bağımsızlık verdi. İlk başkan Francisco Macias Nguema (1968-1979), Rio Muni'dendi. 13
İspanyol sömürgeciliğin sonunda Ekvator Ginesi
Ülkenin bağımsızlığının ardından ve İspanyol pazarlarına ayrıcalıklı erişimin kaybedilmesiyle ihracat ekonomisi çöktü.
Ekvator Ginesi'nin ikinci cumhurbaşkanı ve dünyanın en uzun süre hizmet veren devlet başkanı Teodoro Obiang Nguema idaresi altında yeni bir kalkınma dalgasını ateşleyecek olan faktör petrol yataklarının keşfiydi.
1991'de zengin petrol rezervleri keşfedildi ve ülkenin geliri 1991'de 132 milyon dolardan 2012'de 19 milyar dolara fırladı.
Ancak yönetim, çok yüksek düzeyde yolsuzlukla suçlanıyordu. Petrol gelirinin büyük çoğunluğu, yönetimle bağları olan müteahhitler tarafından denetlenen büyük altyapı projelerine aktarıldı.
Bütçenin sadece yüzde 2 ya da 3'ü eğitim ve sağlığa ayrılmış durumdadır. Petrol rezervlerinin 2035 yılına kadar kuruyacağı tahmin ediliyor ve çıkarma 2012'den beri zaten düşmektedir.
Petrol zenginliği, yeni eşitsizlik ve sömürü biçimleriyle beraber gelmişti. Belgelenmemiş göç, inşaat ve hizmet endüstrileri için işçi tedarik eden insan kaçakçılığı devrelerine bağlanmıştır.
ABD Dışişleri Bakanlığı'na göre, çocuk köleliği çok yaygın ve hükümet bunu durdurmak için çok az şey yapmaktadır.
Bugün Batı dünyası Ekvator Ginesi'ni klasik bir otokratik ve opak petrol zengini devlet olarak tanımlarken yazarlar İspanya'nın sömürge geçmişini unutmuş gibi kalem oynatmaktadırlar.
Notlar:
1. Gençoğlu Halim. (2020). Türk arşiv kaynaklarında türkiye - afrika = turkey - africa in the turkish archival sources (1. baskı). SR Yayınevi.
2. Aixelà Cabré Yolanda & Konvalinka N. (2018). In the footsteps of Spanish colonialism in Morocco and equatorial guinea: the handling of cultural diversity and the socio-political influence of transnational migration. LIT.
3. Okenve E. N. (2018). Colonización resistencia y transformación de la memoria histórica fang en guinea ecuatorial (1900-1948). Ayer. Revista De Historia Contemporánea 109–135. https://doi.org/10.55509/ayer/109-2018-05
4. Bu ada adını buraya ulaşan ilk Portekizli kaşiften almıştır.
5. Aixelà Cabré Yolanda & Konvalinka N. (2018). In the footsteps of Spanish colonialism in Morocco and equatorial guinea : the handling of cultural diversity and the socio-political influence of transnational migration. LIT.
6. Ramsay P. & Tillis A. D. (2018). The afro-Hispanic reader and anthology. Ian Randle.
7. Aixelà Cabré Yolanda & Konvalinka N. (2018). In the footsteps of Spanish colonialism in Morocco and equatorial guinea : the handling of cultural diversity and the socio-political influence of transnational migration. LIT.
8. Aixelà Cabré Yolanda & Konvalinka N. (2018). In the footsteps of Spanish colonialism in Morocco and equatorial guinea: the handling of cultural diversity and the socio-political influence of transnational migration. LIT.
9. Marín Quemada José María. (2007). Guinea ecuatorial : de la política económica a la política de hidrocarburos. Real Instituto Elcano.
10. Velayos M. Cabezas F. Barberá Patricia & Fero M. (2015). Flora de guinea ecuatorial : claves de plantas vasculares de annobón bioko y río muni. vol. xii poanae-typhanae. Consejo Superior de Investigaciones Científicas Real Jardín Botánico de Madrid.
11. Moreno M. Vicente J. L. Cano J. Berzosa P. J. De Lucio A. Nzambo S. Bobuakasi L. Buatiche J. N. Ondo M. & Micha F. (2008). Knockdown resistance mutations (kdr) and insecticide susceptibility to ddt and pyrethroids in anopheles gambiae from Equatorial Guinea. Tropical Medicine & International Health 430–433.
12. de Castro Rodríguez Mayca. (2020). anticolonialismo colonial crítica y blanquitud en la obra de guillermo cabanellas sobre la colonización de guinea ecuatorial. Journal of Spanish Cultural Studies 187–204.
13. CAMPOS A. L. I. C. I. A. (2003). The decolonization of Equatorial Guinea: the relevance of the international factor this article is based on my ph.d. thesis ‘política exterior cambio normativo internacional y surgimiento del estado postcolonial: la descolonización de guinea ecuatorial 1955-1968’ (universidad autónoma de madrid 2000). a book derived from the thesis has just appeared: alicia campos serrano de colonia a estado: guinea ecuatorial 1955-1968 (madrid 2002). the article was completed at the centre of international studies of the university of cambridge and sidney sussex college thanks to a scholarship awarded by la caixa-british council during the academic year 2000-1. i would like to thank especially francisco javier peñas james mayall john iliē john lonsdale ramon sarró elissa jobson lloyd rundle and all the participants in the african history group in cambridge and the grupo de estudios africanos in madrid for their kind help in producing this essay. The Journal of African History 95–116.
14. Velloso Santisteban Agustín & Vinagrero Ávila José Antonio. (2016). Educación en palestina iraq sáhara occidental guinea ecuatorial y para refugiados. UNED - Universidad Nacional de Educación a Distancia.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
