Yerel medyanın haber günlükleri: Neleri haberleştiriyorlar, en çok hangi haberler okunuyor?

İzmir'de yayın hayatına devam eden dört gazeteyi; yerel medyanın neleri haberleştirdiğini ve neyi haber konusu olarak seçtiğini inceledik

Fotoğraf: Unsplash

Türkiye, gazeteciler ve medya çalışanları için özgün haber içerikleri üretebilecek bir alan olmakla birlikte, medya çalışanları açısından haber trafiği etkileşiminin aktif olduğu pratik bir mecra olmaya devam ediyor.

İzmir'de basılı ve dijital yayın yapan gazete sayısı geçmiş dönemlere göre sayısal olarak bir azalma söz konusu.

İzmir'de yayın yapan gazeteler her yerde olduğu gibi ikiye ayrılarak haber yapıyor. Gazetelerin birçoğu online yayımcılığa yönelirken, diğer kısımda olan gazeteler ise basıma gidilerek yayımlanıyor.

Fakat ülke ekonomisinin kötüye doğru gitmesi ve gazete çıkarmak için gerekli olan kâğıt ve matbaaların 2019 tarihinden itibaren sürekli olarak zam gelmesi; İzmir'de yayın yapan dört gazetenin kapanmasına neden oldu.

Şu an yayın yapan yerel gazetelerin arasında kuruluş tarihini eskiden yeniden doğru sıralayarak haber içeriklerinde araştırmalarda bulunduk.

Birbirinden farklı zamanlarda, İzmir'de yayın hayatına devam eden dört gazeteyi; yerel medyanın neleri haberleştirdiğini ve neyi haber konusu olarak seçtiğini inceledik.

1-20 Haziran 2022 tarihleri arasındaki, 20 günlük haber içeriğine odaklanarak, yerel medyada en çok hangi haberlerin sıklıkla yayımlandığına dair bir özet bilgiye ulaşmak istedik.

Toplam 42 yerel medyaya sahip olan İzmir'de incelemeye aldığımız gazeteler sırasıyla;

Ege Telgraf, Ege Olay, Ege'nin Sesi, Ticaret gazetesi ve Menemen gazetesi. 
 

-.jpg
Kolaj: Independent Türkçe

 

1-20 Haziran 2022 tarihleri arasında toplam 3 bin 244 haber incelemesinde bulunduk. Ve araştırmasını yaptığımız haberlerin çetelelerini, haber kategorilerine göre sırasını, en çok okunan ve yerel medyadaki en büyük sorun olan özel haberlerin eksikliğinin nedenlerine ulaşmaya çalıştık.

20 günlük haber içeriği araştırmamızda haber sitelerinin haber kaynaklarını ve haber konularını taradık. En fazla okunan ve yer verilen haber konuları şu şekilde:


Kadınlar, yerel medyada kendine daha az yer buluyor

İzmir'in toplam nüfusu 4 milyon 430 bin 795. Bu nüfus oranlara göre dağılım ise; 2 milyon 199 bin 287 erkek ve 2 milyon 226 bin 502 kadın.

Ele alınan verilere dayanarak, yüzde 49,69 erkek ve yüzde 50,31 kadın olarak saptandı. İzmir nüfusu geçmiş yıllara göre yüzde 0,71 bir rakamla artış göstererek bir önceki yıla göre 31 bin 95 yükseliş var.

Araştırma kapsamında ele alınan haberlerde kadınlarla ilgili haber sayısı kadın nüfus oranına göre iyi bir derecede duruyor.

Kadın haberlerinde gözle görünür bir biçimde azalma söz konusu. İzmir yerel medyada, hem özel haber sayısı her geçen gün azalmaya devam ederken, hem de kadınlar belli temalarda haber konusu olmaya devam ediyor.

Kadınların en çok haber konusu olduğu durumlar; cinayet, şiddet, saldırı haberleri olarak öne çıkıyor.

Kadınlara yönelik eğitimler, paneller ve kadın dayanışması ağları haberleri ayrı bir kategoride yer almaya devam ediyor.
 

k.jpg
Fotoğraf: Unsplash​​​​​​​

 

2021 öncesi ve sonrası ilk aylarda İstanbul Sözleşmesi'yle gündeme gelen kadınlar ve kadın haberleri yerelde de etkisini gösterdi.

Fakat 20 günlük araştırma kapsamında kadına yönelik özel haberlerde bir azalma söz konusuyken, haberlerin sürekli diğer haber sitelerinde olan aynı haber servis ediliyor.

Bu durum, gazetecilikte eleştiri konusu olan "tekrara düşme" durumunu ortaya çıkarıyor.


Yerel medya dezavantajlı gruplara sık sık yer veriyor

Engelli bireylerin ve dezavantajlı grupların haberlerinin ise sık sık gözlemleniyor.
 

3.jpg
Fotoğraf: Unsplash​​​​​​​

 

Kurum ve kuruluşların dezavantajlı gruplara yönelik yapmış olduğu çalışmalar, yerel medyada özel haber olarak bazen de genel açıklamalar şeklinde yer alıyor.

Ekoloji, doğa, asayiş, kavga, ve basın  açıklamaları son dakika açıklamalar olarak verildiğinden okunma ve habere erişim süresi haber sitesinde haberi daha fazla tutuyor.


Mültecilerin, yerel medyada görünürlüğü azalıyor

Yukarıda kadınlara yönelik özel haberlerde bir azalma görüldüğünden bahsettik. Özel haberlerde bir azalma olmanın yanında, görünürlüğü her geçen gün azalan grup; mülteciler ve mültecilere yönelik haberler.
 

2.jpg
Fotoğraf: AA​​​​​​​

 

Mültecilerin sayısı İzmir'de toplam 220 bin civarındayken, yerel medyada çok fazla yer alma şansları yok.

Mülteci haberleri, genellikle belediyenin onlar için yapmış olduğu çalışmalar ve ülke gündeminde mülteciler gündem olduğunda bir haber olarak yerel medyada yer alırken, onlara yönelik özel haberler neredeyse yok denecek kadar az.


Yerel halkın gündemi ulusal haberlerin gerisinde

İncelemeye alınan 3 bin 244 haberde, İzmir'i ilgilendiren 2 bin 144 habere ulaşırken, geriye kalan bin 100 haberin ise ulusal ve çevre haberlerinden oluştuğu görüldü.

Yerel açıklamalar, yerel ekonomi, spor karşılaşmaları, asayiş ve hava durumu gibi haberler İzmir'in gündemi oldu.

Kamu kurum ve kuruluşlarının yapmış olduğu basın açıklamaları ve toplantılar en çok okunan haberler kısımda yer alırken, yerel halkın kendi gündemi olan tarım, altyapı sorunları, trafik problemleri ve pahalılaşan hayat şartları açıklamaların gerisinde kaldı.


"Yerel medya, belediyelerden destek aldığı için yerel sorunları eleştirecek gazeteler az''                          

Ege Olay gazetesinden Taner Kılıç'a göre, yerel gazetelerin en temel sorunu reklam geliri sağlanamaması.
 

Taner Kılıç.jpg
Taner Kılıç / Ege Olay gazetesi

 

"Birçok firma ulusal medya ile çalışmayı tercih ediyor. Basın sektöründe çalışmak isteyip işsiz kalan birçok insan var ve bunun nedeni gelir yetersizliği" diyen Kılıç, İzmir yerel basınıyla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu: 

Kadın haberlerine çok fazla yer verilmemesinin nedeni sanırım İzmir'de kadınlar özgür olduğu içindir. İzmir diğer şehirlere göre kadınların yaşayacağı illerin başında gelir. 

Yerel halkın sorunlarının haberlere yansımaması, birçok yerel medyanın belediyelerden ilan desteği almasından kaynaklanıyor. Bundan dolayı belediyeyi ve yapıl(a)mayan çalışmaları eleştirecek, yani yerel sorunları gündeme getirecek gazete sayısı çok fazla değil.


"Yerel medyaya ekonomik destek sağlanmalı''

Ege Telgraf gazetesinden Yağmur Daştan, yerel basının güçlendirilmesi ve daha iyi bir gazetecilik için ekonomik desteğe dikkat çekti.

Daştan, şu açıklamalarda bulundu:

Yerel medyanın güçlendirilmesi için öncelikle ekonomik gücünün sağlaması gerekir. Günümüzde birçok yerel medya kuruluşu, gelirlerini Basın İlan Kurumu (BİK) ve belediye ilanlarından sağlıyor. Gazetelerin ayakta kalabilmesi için resmi ilan sütun ve santim fiyatlarına günün ekonomik verilerine göre zam yapılması ve zorunlu satış şartının tamamen kaldırılması gerekir. Yerel basının ihtiyaçlarını gözeten bir basın destek paketi hükümet tarafından oluşturulmalı. Yerel medya için ekonomik şartlar yeterli seviyede sağlanırken ,kurumlarda çalışanların şartları da iyileştirilmeli. Çalışanların şartların iyileştirilmesi daha nitelikli iş ortaya çıkmasını sağlayacağı için yerel medyanın güçlenmesine de katkıda bulunacaktır. 
 

Yağmur Daştan.jpg
Yağmur Daştan / Ege Telgraf gazetesi

 

Ayrıca, gazetecilikte objektif duruş ve gerçeğin eksiksiz yansıtılması adına basının üzerinde siyasi baskı, ilan kesme cezası gibi durumların asgari seviyeye getirilmesinin elzem olduğunu savunan Daştan, "Basının olabildiğince özgür ve ekonomik açıdan bağımsız hareket etmesi için uygun koşullar sağlanmalı" ifadelerini kullandı.

"Yerel basının gazete sayfalarında çoğunluk ve öncelik olarak siyasi parti, kurum ve kuruluşların açıklamaları yerine özel haberlere (kadın, dezavantajlı gruplar, kent sorunları) yer vermesi durumu yine ekonomik güçle ilişkili" diyen Daştan, "Yerel basının ekonomik açıdan siyasi parti, kurum ve kuruluşlara bağımlı olmaksızın mesleki faaliyetini yürütebilmesi, daha özgün, bulunduğu kent ve toplum adına daha faydalı habercilik yapmasına olanak sağlayacaktır" dedi.

Daştan son olarak, "Yerel basının gelişmesi adına ilgili sivil toplum kuruluşları eğitim faaliyetlerini zenginleştirmeli. Tüm bunlar için gerekli koşulların sağlanması daha duyarlı, daha yerel ve daha özgür bir yerel basın modeli ortaya çıkaracaktır" ifadeleriyle sözlerini tamamladı.

 

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU