Afganistan gündemiyle toplanan G7 zirvesi öncesinde neler konuşuldu?

Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet BM'nin kırmızı çizgisini açıkladı

Taliban, başkent Kabil'e 15 Ağustos'ta girmişti (AFP)

Taliban'ın iktidarı ele geçirmesi sonrası Afganistan dünya gündeminin ilk sıradaki yerini korurken gözler, telekonferans yöntemiyle yapılacak olan G7 zirvesine çevrildi. 

Örgütün dönem başkanı Birleşik Krallık'ın (BK) Başbakanı Boris Johnson çağrısıyla toplanan sanal zirveye ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya ve Japonya'nın devlet ya da hükümet başkanları katılıyor. Zirvenin öncelikli gündeminde Afganistan'dan tahliye için belirlenen 31 Ağustos tarihinin ertelenip ertelenmemesi var. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Taliban sözcüsü Süheyl Şahin, 23 Ağustos'ta yaptığı açıklamada geri çekilme tarihinin ertelenmesinin "sonuçları" olacağını söylemişti. "Bu kırmızı çizgimiz" diyen Şahin, şu açıklamayı yapmıştı:

Bu sürenin uzatılması, işgalin uzatıldığı anlamına geliyor. Buna hiç gerek yok. ABD veya Birleşik Krallık tahliye için ek süre talep ederse cevabımız hayır olacak.

ABD Başkanı Joe Biden da 31 Ağustos tarihine sadık kalacaklarını açıklamıştı.

Bugün konuyla ilgili konuşan BK Savunma Bakanı Ben Wallace, tahliyelerin 31 Ağustos'tan ileri bir tarihe uzatılmasının "muhtemel" olmadığını söyledi.

BK merkezli Sky News'e yaptığı açıklamada Wallace şöyle konuştu:

Bence tarihin ertelenmesi yalnızca Taliban'ın beyanlarından dolayı değil, aynı zamanda ABD Başkanı (Joe) Biden'ın kamuoyuna yaptığı açıklamadan dolayı da muhtemel gözükmüyor. (Ancak) tarihi uzatmak, denemeye değer bir şey ve hepimiz bunu deneyeceğiz.

Kısa süre içerisinde başlaması beklenen zirve öncesinde Boris Johnson, "Dostlarımız ve müttefiklerimizden, Afgan halkına destek olmalarını ve göçmenlere desteği ve insani yardımları arttırmalarını isteyeceğim" dedi.

Bir başka Taliban sözcüsü Zabihullah Mücahid de bugün bir kez daha sürenin uzatılmasını kabul etmeyeceklerini ve 31 Ağustos'a kadar tahliyelerin tamamlanmasını istediklerini söyledi:

Bundan sonra tahliyelere izin vermeyeceğiz ve farklı bir duruş sergileyeceğiz.

CIA ve Taliban görüşmesi

Öte yandan ABD'nin prestijli gazetelerinden Washington Post, ABD'li yetkililere dayandırdığı haberde CIA Direktörü William J. Burns'ün Taliban liderlerinden Molla Abdülgani Birader'le Kabil'de gizli bir görüşme gerçekleştirdiğini yazdı.

İkilinin, pazartesi günkü görüşmede yabancı güçlerin ülkeden çekilmesi için belirlenen son tarih hakkında konuştuğu düşünülüyor.

BM'nin kırmızı çizgisi

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Michelle Bachelet de bugün İnsan Hakları Konseyi'nde konuştu.

Bachelet, Taliban'ın teslim olan sivilleri ve Afgan güvenlik güçlerini infaz ettiğine dair güvenilir kaynaklardan haber geldiğini ifade etti.

İnfazlarla ilgili ayrıntı vermeyen İnsan Hakları Yüksek Komiseri, örgütün kadınlara ve kız çocuklara yaklaşımının "kırmızı çizgi" olacağını kaydetti.

 

 

Bachelet, ülkede etnik ve dini azınlıkların baskı altında olduğunu, şiddet gördüğünü belirtip Taliban'ın eylemlerini yakından takip edecek bir mekanizma kurulması çağrısında bulundu.

Bağımsız BM insan hakları uzmanları da yaptıkları ortak açıklamada, Taliban'ın kapı kapı dolaşarak arama yaptığını ve pek çok kişinin korku içerisinde saklanmaya çalıştığını bildirdi.

Öte yandan İnsan Hakları Konseyi'nde söz alan Çin'in BM Temsilcisi Çen Şu, ABD, Birleşik Krallık ve Avustralya gibi koalisyon ortaklarının ordularının, Afganistan'daki hak ihlallerinden sorumlu tutulması gerektiğini belirtti.

İtalya G20 zirvesi üzerinde çalışıyor

İtalya Dışişleri Bakanı Luigi Di Maio bugünkü meclis oturumunda, Afganistan'daki gelişmeleri görüşmek üzere özel bir G20 zirvesi düzenlemek için çalıştıklarını söyledi.

Di Maio, İtalya'nın G20 Dönem Başkanlığı'na dikkat çekerek, "Uygulanacak stratejinin kilit noktaları üzerinde uluslararası bir konsensüs sağlamaya dair önemli bir sorumluluğumuz var" dedi.

Çin'den uzlaşı sinyali

BK Dışişleri Bakanı Dominic Raab dün kaleme aldığı bir yazıda, Afganistan’daki krizi çözmek için yaptırım ve uluslararası finans sistemine erişim kısıtlaması gibi bütün imkanları kullanacaklarını ortaya koymuştu. Raab, BM Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerine bu konuda baskı yaptıklarını kaydetmişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin ise Taliban'a yaptırım uygulanmaması gerektiğini vurguladı.

"Uluslararası toplum, Afganistan'daki gelişmelerin olumlu yönde ilerlemesini teşvik etmeli. Barışçıl şekilde yeniden yapılanma desteklenmeli. Halkın refahı iyileştirilmesi" diye konuşan Wenbin, sözlerini şöyle sürdürdü:

Her fırsatta yaptırım ve baskı uygulamak sorunu çözmez ve sadece ters etki yapar.

 

Independent Türkçe, Sky News, Guardian, Reuters, Amerika'nın Sesi, Washington Post, Euronews

Derleyen: Uğurcan Yıldız

DAHA FAZLA HABER OKU