Lübnanlılar, bu yılın başlarından bu yana stokları giderek tükenen eczanelerde beyhude bir çaba ile ilaç arayışını sürdürüyor. Sosyal medya kullanıcıları hesaplarında her gün ihtiyaç duydukları ilaçların isimlerini paylaşıyorlar. Pek çok insan, ilaçlarını sübvanse edilen yerel fiyatlara kıyasla çok yüksek fiyatlarla güvence altına almak için yurtdışındaki arkadaşlarına ve aile üyelerinden medet ummaya başladı.
Yüksek tansiyon ve şeker hastası olan 58 yaşındaki Ahmed, aylardır en azından bir kutu ilaç bulabilmek için uğraşıyor. Öyle ki bu durum artık imkansız bir hal aldı.
İlaçları piyasada bulunamaz hale geldikten sonra doktor ona muadil ilaçlar verdi. Fakat artık bu alternatifler bile bulunamıyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Bu gerçeklik karşısında Beyrut’taki bir restoranın otoparkında çalışan Ahmed, haftalardır ilaç kullanmayı bırakmak zorunda kaldı. Ancak kısa bir süre sonra yüksek tansiyon atakları geçirmeye başladı.
Geriye yapabileceği tek bir şey kaldı; İstanbul’daki akrabalarından biri ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) bir arkadaşıyla temasa geçerek Lübnan gelen tanıdıklarıyla kendisine ilaç göndermelerini istemek.
Ahmed, “Tek seçeneğimiz ölüm. Ya ilaç bulamadığımız için ya da yurt dışından satın aldığımız ilaçlara harcadığımız için parasızlıktan öleceğiz. Her iki durumda da öldürülüyoruz” dedi.
Hediye olarak ilaç
Lydia ise Marsilya’dan Beyrut’a yaptığı son seyahatinde sevdiklerine hediye götürmek yerine çantasını çeşitli ilaçlarla doldurdu. Lübnan eczanelerinde bulunamayan bin euroyu aşan bu ilaçları aile üyeleri ve arkadaşlarına dağıttı.
Geçtiğimiz hafta Beyrut’a giden 60 yaşlarındaki Lydia, AFP’ye verdiği demeçte, “Yanımda antibiyotik, tansiyon, kolesterol, diyabet, Parkinson, antidepresan ve kanser ilaçları da dahil olmak üzere her türden ilaç getirdim” dedi.
Lydia, Beyrut'un kuzeyindeki Baabdat kasabasındaki evine sabah saatlerinde ulaştı. Yalnızca iki saat sonra ilaçlarını almak üzere evine ziyaretçi akını başladı.
60 yaşlarındaki kadın, “Uyuyamadım bile. Fakat ilaçsız kalmanın ne kadar kötü olduğunu anladım” dedi. İlaç getirdiği bazı kişilerin, kronik rahatsızlıkları olduğunu ve iki haftayı aşkın süredir tedavilerine devam ettiremediklerini söyledi.
Yalnızca Lydia, anne ve babası da yanlarında getirdikleri dört çantada 12 kişiye ilaç götürdü.
Mevcut kriz, Lydia’nın aklına 1975-1990 yılları arasındaki iç savaş döneminde gurbetçilerin Lübnan pazarlarda artık bulunamayan temel ihtiyaç malzemelerle dönüşünü getirdi.
Lydia, “Bombalardan korktuğumuz doğru ama hiç bugünkü kadar ilaç ve yakıt yoksunluğu görmedik. Bugün olanlar gerçeküstü ve emsalsiz. Kendimizi hiç bu kadar boğulmuş hissetmemiştik” dedi.
Eczaneler, ithalat ve Lübnan Bankası
Eczane sahipleri, geçtiğimiz Cuma günü ilaçların tükenişini protesto etmek üzere toplanmaya başladı. İlaç İthalatçıları Sendikası, ‘kronik ve tedavisi olmayan hastalıkları tedavi eden temel ilaç stokunun’ tükenmekte olduğu konusunda uyardı.
Bu, yetkililerin aylar önce, ilaçlar da dahil olmak üzere büyük malların ithalatına yönelik sübvansiyonları rasyonelleştirmeye veya kademeli olarak kaldırmaya başlamasından sonra geldi. İthalat kredilerinin açılmasındaki gecikme, sıradan ağrı kesiciler ve bebek maması da dahil olmak üzere çok sayıda ilacın temin edilememesine neden oldu.
Lübnan Bankası (Banque du Liban) aylardır Sağlık Bakanlığı'ndan temin edilmesi gereken ilaçlar için bir öncelik çizelgesi belirlemesini istiyor. Banka Genel Müdürü Riyad Selame, ilaçlara, özellikle de kronik ve tedavisi olmayan hastalıklara yönelik ilaçlara, ayrıca un dahil diğer ithalat maddelerini kapsayan 400 milyon doları geçmemek üzere kredi ve faturaları ödeyeceğini açıkladı.
Ancak İlaç İthalatçıları Sendikası'na göre ilaçlara ayrılan pay, normal faturanın yarısına denk gelen; ayda 50 milyon doları geçmeyecek.
Kısa bir tatil
Lübnanlıların sıkıntılarını arttıran bu zorluklar içinde Paul Neccar ve eşi Tracy, kısa bir Kıbrıs tatilini ilaç satın almak için fırsat bildi.
4 Ağustos 2020'de Beyrut limanındaki patlamada kızları Alexandra'yı kaybeden çift, ülkelerine yakınları ve sosyal medyadan iletişime geçtikleri kişiler için bir çanta dolusu ilaçla geri döndü.
Paul ve Tracy, stres ve kalp hastalığı için göz damlası, süt tozu, antidepresanlar da dahil olmak üzere çeşitli ilaçlar satın aldı.
Tracy, “Kıbrıs'taki eczacı bizim Lübnanlı olduğumuzu hemen anladı. Bize, iki gün önce iki arkadaşın bir ton ilaç almak için geldiğini söyledi” dedi.
2019 yazından bu yana hızlanan ve Dünya Bankası'nın 1850'den bu yana dünyanın en kötü üç krizi arasında olduğunu tahmin ettiği ekonomik çöküşün bir sonucu olarak, Lübnan halkının yarısından fazlası yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Lübnan lirası dolar karşısında yüzde 90'dan fazla değer kaybetti.
Lübnanlıların büyük bir kısmı, yetkilileri yolsuzluk, israf ve kamu parasının çalınmasıyla suçlayarak ekonomik durumdan siyasi sınıfı sorumlu tutuyor.
(AFP)
*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
Independent Türkçe için çeviren: Büşra Abay
