Bilim insanları yaşlı yıldızların beklenenden daha hızlı döndüğünü söylüyor.

Yeni bir araştırmaya göre yıldızlar yaşlandıkça düşünülenden daha hızlı dönüyor gibi görünüyor.

Güneş'imiz de dahil tüm yıldızlar yaşamlarına kendi etraflarında dönerek başlar. Yıldızlar "manyetik frenleme" denen bir süreçle gitgide hız kaybettiğinden bu hareket zamanla yavaşlar.

Fakat son yıllarda araştırmacılar manyetik frenlemeye dair mevcut teorilerimizin yanlış, etkisininse abartılmış olabileceğini öne sürdü. 2016'da yapılan bir çalışmada karanlık lekeler gözlemlendi ve bir yıldızın dönüşünü takip etmek için kullanıldı. Çalışmada yıldızların yaşlarından beklenene göre daha hızlı hareket ettiği saptandı.

Yeni bir çalışma bu araştırmayı yeni bir yöntemle doğruladı. Mevcut araştırmayı desteklemek için "astrosismoloji" denilen bir süreçten faydalanan araştırmacılar gerçekten de yıldızların kendi etrafında beklenenden çok daha hızlı döndüğünü tespit etti.

Araştırmada bilim insanları yıldıza sıkışmış ses dalgalarının neden olduğu titreşimleri izledi. Bu titreşimlerin analizi yıldızın ne kadar büyük veya yaşlı olduğu gibi ayrıntıları ortaya çıkarabilir.

Fakat en son çalışmada araştırmacılar bu ses dalgalarının frekanslarına baktı ve bunları dönüşü anlamak için kullandı. Bu yöntem daha yaşlı yıldızların gerçekten de daha hızlı hareket ettiğini doğruladı.

Önceki çalışmanın yıldız lekelerini kullanması daha genç yıldızların dönüşünü kanıtlamada işe yaramıştı fakat yıldızlar yaşlandıkça lekelerini kaybettiği için bu yöntemle yaşlı yıldızları incelemek zordu. Bu nedenle yeni yöntem bu sorunların üstesinden gelip daha fazla kanıt elde edilmesini sağlıyor.

Yeni makalenin baş yazarı olan, Birmingham Üniversitesi'nden Oliver Hall "Her ne kadar yaşlı yıldızların manyetik frenleme teorilerinin öngördüğünden daha hızlı döndüğünden bir süredir şüpheleniyor olsak da bu yeni astrosismik veriler durumun gerçekten de 'zayıflamış manyetik frenleme' olduğunu gösteren şu ana kadarki en ikna edici veriler oldu" dedi.

Genç yıldızları temel alan modeller yıldızın dönüşündeki değişimin yaşamı boyunca tutarlı olduğunu öne sürüyor ama yeni verilerde bundan farklı bir şey gözlemledik.

Araştırmacılar mevcut manyetik frenleme teorilerinin tam olarak neden yanlış olabildiğini incelemek istiyor. Bu durum yıldızın manyetik alanının sonucu olabilir, gelecek araştırmalar da dönüşle alanın nasıl etkileşime girdiğini inceleyecek.

Yeni bulgular önümüzdeki milyarlarca yıl boyunca yaşlandıkça kendi yıldızımıza da neler olabileceğini anlamamıza yardım edebilir.

Makalenin ortak yazarı Guy Davies "Bu yeni bulgular diğer yıldızların yanı sıra kendi Güneş'imizin geleceği hakkında öğrenilecek daha çok şey olduğunu gösteriyor" dedi.

Bu çalışma gelecekte daha az güneş aktivitesi ve zararlı uzay havası bekleyip bekleyemeyeceğimizi değerlendirmeye yardımcı oluyor. Bu soruları yanıtlamak için daha iyi güneş rotasyonu modellerine ihtiyacımız var ve bu çalışma bu modelleri geliştirmek ve onları test etmek için gereken verileri sağlamak açısından önemli bir adım teşkil ediyor.

* İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/life-style/gadgets-and-tech

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral