"Başarı hikayesinden" konteynır morglara: İsrail salgınla mücadelede bu aşamaya nasıl geldi?

Kapasitelerini dolduran hastaneler kapanma tehdidiyle karşı karşıya bulunurken, hükümetse ikinci tecrit kısıtlamalarını önemli ölçüde sıkılaştırdı

Netanyahu ülke içinde sert eleştirilere maruz kalırken pandemi dışı bazı konulara ağırlık verdi (AFP)

İsrail zamanında Başbakan Binyamin Netanyahu'nun "Dünya bizden ders alıyor" sözleriyle başarı hikayesi olarak sunduğu pandemiyle mücadelede ikinci dalgayı en sert yaşayan ülkelerden biri haline geldi.

Jewish Telegraphic Agency'nin (JTA) haberine göre koronavirüs (Kovid-19) salgınında 258 bin 920 enfekte ve bin 633 can kaybının kayıtlara geçtiği ülkede yalnızca perşembe günü yaklaşık 9 bin yeni vaka bildirildi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Kapasitelerini dolduran hastaneler kapanma tehdidiyle karşı karşıya bulunurken, hükümetse ikinci tecrit kısıtlamalarını önemli ölçüde sıkılaştırdı.

İsrail basınında yer alan haberlere bakıldığındaysa cenaze hizmeti veren kuruluşlar hayatını kaybeden kişilerin cesetlerini koymak için soğutuculu yük kontaynırları hazırlamaya başladı.

JTA, İsrail'in nasıl olup da bu noktaya geldiğini irdelediği haberinde öne çıkan faktörleri şöyle sıraladı:

Zayıf hükümet kararlı hareket edemedi

Bir yılda üst üste üç kez sandık başına giden İsrail'de Likud Partisi'nin lideri Netanyahu ile Mavi-Beyaz İttifak'ın lideri Benny Gantz uzun müzakereler sonrası koalisyon hükümeti kurabildi. Fakat taraflar arasında neredeyse her konuda anlaşmazlıklar baş gösterdi, 2020 ulusal bütçesi bir türlü geçirilemedi.

Aylar sonrasına ertelenen bütçe planı 23 Aralık'ta da onaylanmazsa ülke 4. kez sandık başına gidebilir. Diğer taraftan dönüşümlü liderlik anlaşmasına göre Netanyahu'nun başbakanlık koltuğunu 18 içinde Gantz'a devretmesi gerekiyor.

Netanyahu'nun dikkati hep başka yerdeydi

İsrail ilk tecrit kısıtlamalarından mayıs ayında çıkmaya başlarken, işletmeler ve restoranlar da bir bir açıldı. Ancak ikinci dalgaya hazır olmak için arada yalnızca 4 aylık bir boşluk oldu. Ülke sağlık krizinin eşiğine gelmişken Netanyahu ise Batı Şeria'yı ilhak planını gündemde tuttu.

Sonunda ABD Başkanı Donald Trump, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn'le İsrail arasındaki ilişkileri normalleştirme hamlesi yapınca Netanyahu da planı rafa kaldırdı. İçerideyse İsrailli seçmenler gerek yolsuzluk suçlamaları gerekse pandemiyle mücadeleyi ele alış şekli nedeniyle Netanyahu'nun evinin önü dahil birçok yerde eylem yaptı.

Ekonomi ve işletmeler hızla normale döndü

İsrail'in görünüşte "övgü" toplayan ekonomiyi başarılı ve hızlı bir şekilde yeniden aktif hale getirmesi tehlikeyi de beraberinde getirdi. Nisan sonlarında tecritten ilk çıkış adımlarını atan ülkede perakende satış noktalarının sınırlı sayıda müşteriye hizmet vermesine müsaade edildi. Alışveriş merkezleri, spor salonları, restoranlar, kültürel mekanlar ve etkinlik salonları da hızla hizmete döndü.
 


Okullar daha mayıs ayında açılmıştı

İsrail'de okulların mayısta açılışıyla işler pek de yolunda gitmedi. Okulların açıldığı duyurusu, planlanan yeniden açılış tarihinden günler önce geldi.

Bir dizi politika ve kılavuz, yöneticileri karmaşa içinde bıraktı. Yüzlerce öğretmen, öğrenci ve aile hızla virüse yakalandı. İki haftadan kısa bir süre içinde onlarca şehir okulları kapattı.

Eğitim Bakanı Yoav Gallant temmuz ayında yaptığı açıklamayla okulların 1 Eylül'de açılacağını duyurdu ve öğretmenlerin geniş çaplı itirazlarına rağmen bu tarihte eğitim kaldığı yerden devam etti.

Ultra-Ortodoks Yahudilerin de payı oldu

İsrail hükümeti geçen ay çoğu Ortodoks Yahudi ve Arap toplumların yaşadığı bölgeler olmak üzere, enfeksiyon oranlarının yüksek olduğu 40 şehir ve ilçeyi trafik ışıkları sitemine göre "kırmızı ışık" alanı ilan etti. Ancak Ortodoks Yahudi siyasetçiler "kırmızı ışık" nitelemesi nedeniyle Netanyahu hükümetini terk etmekle tehdit etti.

Diğer taraftan uyarılara ve sert kurallara rağmen salgın sırasında Ultra-Ortodoks Yahudi topluluklar kalabalık gruplar halinde toplantılarına devam etti ve bu nüfusun çoğunlukta olduğu bölgelerde Kovid-19 enfekte sayısında ciddi artışlar gözlendi. Tansiyonun yükselmesi sonrası Haredi Sağlık Bakanı Yaakov Litzman da istifa etti.

 

Independent Türkçe, Jewish Telegraphic Agency

DAHA FAZLA HABER OKU