Avrupa Birliği (AB) liderleri, Türkiye'nin Doğu Akdeniz'deki ihtilaflı bölgelerde petrol ve doğalgaz aramaya devam etmesi halinde Türkiye'nin cezalandırılacağı konusunda Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne güvence verdi.
Dışişleri Bakanlığı alınan kararların birçoğunun "gerçeklerden kopuk" olduğunu ifade etti.
Dışişleri, AB'nin istikşafi görüşmelere yeniden başlanması ve Doğu Akdeniz Konferansı toplanması hususuna yaptığı atıfları ise olumlu olarak niteledi.
AB'nin en küçük üyelerinden biri olan Güney Kıbrıs, Türkiye'ye yaptırım getirilmemesi halinde Belarus'a yaptırım uygulanması kararını veto ediyordu.
Türkiye'ye yaptırım kararının Ankara ile Atina arasındaki gerilimi yumuşatan diyalog ortamını zedeleyeceğini düşünen Almanya ise AB'nin Türkiye'ye karşı sert tutum takınmasına karşı çıkıyordu.
Akdeniz'deki deniz yetki alanları nedeniyle aralarında gerilim bulunan Ankara ile Atina, askeri çarpışmaların önlenmesi amacıyla "ayrıştırma usulleri" üzerinde ortak bir anlayışa vardıklarını açıkladı ve gerilimin yumuşatılmasına yönelik bir adım daha attı.
Zirvede karşılıklı tavizlerle varılan anlaşmaya göre; Güney Kıbrıs, Türkiye'nin tutumunun tekrar Aralık ayında değerlendirilmesi ve "provokasyonları" durdurmamış olması halinde yaptırımların başlatılması karşılığında Belarus yaptırımlarına olan vetosunu geri çekti.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB'nin 27 üye devletinin başkanlarının bir araya geldiği zirve sonrası yaptığı açıklamada, "Türkiye ile olumlu ve yapıcı bir ilişki kurmak istiyoruz ve bunun Ankara'nın da çıkarına olduğuna inanıyoruz" dedi.
Leyen açıklamasının devamında, "Ancak provokasyonlar ve baskılar durduğunda bu gerçekleşebilir. Bundan dolayı Türkiye'nin tek taraflı eylemlerden vazgeçmesini bekliyoruz. Bu hareketlerin Ankara tarafından tekrarlanması halinde AB tüm mevcut araçları ve seçenekleri kullanacaktır" ifadelerini kullandı.
Dışişleri: Gerçeklerden kopuk
Dışişleri Bakanlığı ise gelişmelerin ardından yaptığı açıklamada, toplantıda alınan kararların bazı olumlu unsurlar içermekle birlikte birçok bölümünün "gerçeklerden kopuk" olduğunu bildirdi.
Avrupa Birliği Devlet ve Hükümet Başkanları Özel Zirvesi Toplantısı’nda Ülkemize İlişkin Alınan Kararlar Hk. https://t.co/VrPL2msI6H
— T.C. Dışişleri Bakanlığı (@TC_Disisleri) October 2, 2020
AB metninde, istikşafi görüşmelere yeniden başlanması kararına atıf yapılmasının olumlu olduğu belirtilen Dışişleri açıklamasında şunlar kaydedildi:
Ancak bu görüşmeler sadece deniz yetki alanlarının sınırlandırılması değil, Türkiye ve Yunanistan arasındaki tüm sorunların çözülmesine matuftur. Zirve kararlarında yine Kıbrıs Türkler'ine hiçbir atıfta bulunulmaması ve iki taraf arasında hidrokarbon kaynaklarına ilişkin hakça gelir paylaşımından bahsedilmemesi, AB’nin Kıbrıs Türklerini yok sayan zihniyetinin devam ettiğini göstermektedir.
“Türk tarafı faaliyetlerine devam edecektir”
Ada’daki iki tarafın ayrı ayrı yürüttükleri hidrokarbon faaliyetlerini koordine etmek ve hakça gelir paylaşımı dahil bir işbirliği mekanizması kurmak için bir an önce bir araya getirilmesi gerektiği belirtilen açıklamada, "Bu sağlanmadığı sürece Kıbrıs Türk tarafı, TPAO aracılığıyla yürüttüğü hidrokarbon faaliyetlerine devam edecektir" ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, Doğu Akdeniz Konferansı toplanması hususuna yapılan atfın da olumlu olumlu olduğu belirtilerek, "Her hâlükârda zirve kararlarında ülkemizin ve KKTC’nin hak ve çıkarları korunarak, bölgedeki sorunlara diyalog ve diplomasi yoluyla çözüm bulunması yönündeki çağrılarımızın kısmen de olsa cevap bulmasını olumlu karşılıyoruz" denildi.
Türkiye'nin AB ile ilişkilerini üyelik perspektifi çerçevesinde geliştirmeyi arzu ettiği belirtilen açıklamada, bu bağlamda Türkiye'nin somut adımlar atılması ve taahhüt edilen adımların, vize serbestisi de dahil olmak üzere yerine getirilmesini beklediği ifade edildi.
Independent Türkçe, Reuters
