Kremlin: Putin 5 Mart'ta Erdoğan ile görüşmeyecek, başka planları var

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in 5 Mart'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelmeyeceğini açıkladı

Fotoğraf: Reuters

Suriye ordusunun, TSK'ya yönelik saldırılarının ardından İdlib'de var olan gerilim daha arttı. 

İç savaşın başından bu yana muhaliflerin ve rejim karışı silahlı grupların kalesi niteliğindeki İdlib'in nüfusu iç göçle birlikte 4 milyona ulaşmış durumda.

Son üç ayda yarım milyondan fazla insanın yerinden edildiği kentte çatışmalar sürüyor.

Son olarak ülkenin kuzeydoğusundaki İdlib Gerginliği Azaltma Bölgesi'nde M4 ve M5 kara yollarının birleştiği noktada yer alan Serakib ilçesi, Suriye ordusuyla şiddetli çatışmaların ardından muhaliflerin kontrolüne geçti.  

5 gündür konuşulan 5 Mart zirvesi

Bir yandan ise gözler diplomaside.

Ankara'da hem iktidar hem muhalefet çevrelerinde bugüne dek Esad'a bağlı Suriye ordusunu durduranın Moskova'nın tutumu olduğu, o tavrın ise değişmeye başladığı yönünde bir algı söz konusu.

Bölgedeki istikrarsızlığın Türkiye sınırına doğru bir mülteci dalgası doğurabileceği endişesi bir yana, 2018 eylül ayında imzalanan Soçi Mutabakatı'nın sahaya yansımadığı konusunda genel bir kanaat var. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beşar Esad'a Şubat sonuna kadar zaman vermiş, bölgede süregelen çatışmaları 'savaş' olarak nitelemişti. 

21 Şubat'ta Rus muhatabıyla telefonda görüşen Erdoğan, rejimin İdlib'de dizginlenip insani krizin durdurulmasının şart olduğunu vurgulayıp çözüm için Soçi Mutabakatı'nın tam olarak uygulanmasını işaret etmişti.

22 Şubat'ta ise İzmir Bergama'da gazetecilere konuşan Cumhurbaşkanı, bu meseleleri mevkidaşı Vladimir Putin ile konuşacağını duyurmuş, İdlib gerilimine ilişkin düzenleneceği konuşulan dörtlü zirvenin tarihini 5 Mart olarak duyurmuştu. 

Dün sabah Putin'le görüştük, Macron ve Merkel ile de görüştük ve yol haritamızı belirledik. Masada olduğumuzu her tarafa duyuracağız. 
22 Şubat 2020

Söz konusu zirvede Türkiye ve Rusya'nın yanında Fransa ve Almanya liderlerinin katılımı da dile getirilmişti. 

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada ise "Sabrımız çoktan taştı ama Rusya'nın işbirliğine güveniyoruz"  ifadesine yer verilmişti.

23 Şubat

Ancak bir gün sonra Kremlin'den yapılan açıklamada "Tarih için istişareler sürüyor" denildi. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in zirveyi desteklediğini ifade eden Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov, "Dört liderin programında ayarlamalar yapılması durumunda elbette zirve gerçekleşecek" dedi. 

Aynı gün konuşan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise  Türk ve Rus heyetlerinin İdlib ile ilgili Ankara ve Moskova'da daha önce görüşmeler yaptığını anımsatıp "Şu anda, İdlib konusunda yeni bir dizi müzakereler için hazırlık yapılıyor. Bu müzakerelerin bizleri İdlib’in gerçekten gerginliği azaltma bölgesi olması hedefine ulaştıracağını umuyoruz" ifadesini kullandı.

Erdoğan: Bir araya gelmemiz söz konusu olabilir

Konu 25 Şubat'ta da gündemdeydi. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Azerbaycan ziyareti öncesi Ankara Esenboğa Havalimanı'ndaki basın toplantısında söz konusu zirve ile ilgili son durumun ne olduğu yönündeki soruya "Putin ile en üst düzeyde görüşüyorum. Birçok kurumumuz da görüşme yapıyor. (...) 3 milyona varan mülteci yüklenmesi var, sınırımıza tacizler var. Buna sessiz kalamayız" yanıtı verip devamında şunları söyledi:  

Macron, Merkel, Putin arasında tam bir ittifak konusu söz konusu değil. Ama 5 Mart'ta Putin ile yüz yüze bir araya gelmemiz mümkün olabilir.

Erdoğan aynı gün "Putin ile en üst düzeyde görüşmeleri yaparak yol haritamıza, nerede ne tür eksiklikler var bunları değerlendirme bakımından devam ediyoruz" ifadesini kullandı.

"Dörtlü zirve kesin değil"

Zirve tartışması Erdoğan'ın Azerbaycan dönüşü uçakta gazeteciler ile yaptığı görüşmede de gündeme geldi. 

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Erdoğan yöneltilen "İdlib konusundaki dörtlü zirve 5 Mart'ta olacak mı? Yeri neresi olacak? Rusya'nın tutumunda bir değişiklik gözlemliyor musunuz?" sorusuna gelen yanıt şu şekilde oldu:

Bu dörtlü zirve konusunda şu anda "kesin değil" dersem daha yeridir. Çünkü Sayın Putin "Biz bunu ikimiz beraber yapsak daha isabetli olur" gibi bir teklif getirince, ben dedim ki "Bu da olabilir, 4'lü de olabilir. Şu anda İdlib'de bizim ikimizin kararı çok büyük önem arz ediyor." Tarih konusunda hemen hemen mutabık sayılırız, yani 5 Mart itibarıyla… Yeri itibarıyla büyük ihtimalle İstanbul olacak. Bu arada ikili, dörtlü meselesini yine görüşmelerle devam ettireceğiz. Moskova'ya giden heyetimiz ile Ankara'ya gelen Rus heyet arasında Ankara'da görüşmeler yapılıyor. Bu heyetler arası görüşmenin neticesine göre de biz tekrar telefon diplomasisini devam ettireceğiz.

Kremlin: 5 Mart'ta Putin'in başka planları var

Bu açıklamanın kamuoyuyla paylaşılmasının üstünden 24 saat geçmeden Moskova'dan bugün (27 Şubat) yeni bir açıklama yapıldı.

Kremlin sözcüsü Peskov, Erdoğan'ın İdlib'deki son gelişmeleri ele almak için işaret ettiği 5 Mart zirvesi ile ilgili olarak bu kez "Putin'in Erdoğan ile görüşmek için bir planı yok, Putin'in o gün başka çalışma planları var" ifadesini kullandı.

Kremlin önce Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Türkiye'de yapılabileceğini söylediği Türkiye-Rusya-Almanya-Fransa zirvesine şimdi de Erdoğan-Putin görüşmesine yeşil ışık yakmadı.

"Erdoğan ile Putin'in bir araya gelmesi dönüm noktası olacaktır"

Yukarıdaki ifade ise AK Parti sözcüsü Ömer Çelik'e ait.

Peskov'un açıklamasından kısa bir süre önce basın mensupları ile bir araya gelen Çelik'in Erdoğan-Putin görüşmesi ile ilgili "İki taraf da uygun bir tarih çalışır. Ama tabii Türkiye burada sınırı çizmiştir. 'Ay sonu' dediğinde yakın bir zamanda bu görüşmenin olması ve neticesinde atılacak adımın kesinleşmesi gerekir" sözleri dikkat çekti.

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar ise Rus heyetle görüşmeler ile ilgili olarak  "Bir noktaya kadar geldi olaylar. Bugün yarın bunun sonuçları belli olacak. Buna göre tavrımızı ortaya koyacağız" diye konuştu.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU