Neandertallerin soyu insanlar yüzünden değil küçük topluluklarda yaşayıp, yakın akrabalarla eşleşmekten tükenmiş

"Modern insanların tıpatıp benzeri olsalardı bile Neandertallerin kaybolmasını tek başına küçük nüfuslar halinde yaşamalarına bağlayabiliriz"

Uzmanlar arasında, dünya üzerinde 350 bin yıl geçirmiş Neandertallerin kaybolmasına neyin sebep olduğu hala tartışma konusu (Londra Doğa Tarihi Müzesi)

Yeni bir çalışmaya göre insanlık Neandertal kuzenlerinin neslinin tükenmesinin esas sorumlusu olmayabilir. Çalışma, bunun yerine Neandertallerin Homo sapiens'le etkileşime dahi girmeden küçük topluluklar halinde yaşama ve yakın akraba eşleşmesinden kökünün kurumuş olabileceğini öne sürüyor.

Paleoantropologlar Neandertallerin 40 bin yıl önce yok olduğu konusunda hemfikir. Dünya üzerinde 350 bin yıl geçirdikten sonra Neandertaller yaklaşık olarak modern insanın Afrika'dan çıkıp Avrupa'ya ve Asya'nın batısına göç etmeye başladığı sıralarda ortadan kayboldu.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Yine de Homo sapiens'in Neandertallerin azalmasında nasıl bir rol oynamış olabileceği hala bir soru işareti. Teorilerden biri, modern insanın sosyal işlevsellik ve üst düzey düşünme kabiliyeti sayesinde insansı akrabalarına göre kaynak toplamada daha iyi olabileceği yönünde.

Şimdi Hollanda'da Eindhoven Teknoloji Üniversitesi'ndeki bir çalışma, insanlarla rekabet olmasa bile Neandertallerin neslinin küçük topluluklar halinde yaşama, yakın akraba eşleşmesi ve rastlantısal demografik dalgalanmalar yüzünden zaten tükenebileceğini öne sürdü.

Eindhoven Üniversitesi'nden başyazar Krist Vaesen meslektaşlarıyla beraber şu soruyu sordu:

Neandertaller bizim yüzümüzden mi kayboldu? (...) Çalışma öyle olmadığını gösteriyor. Türün sonu, yalnızca kötü bir demografik talihin eseri olabilir (...) Sonuçlarımız Neandertallerin ortadan kaybolmasının sebebinin yalnızca küçük topluluklar halinde yaşamak olabileceğini gösteriyor. Bilişsel, sosyal ve kültürel yeteneklerinde modern insanlarla tıpatıp benzer olsalardı bile, hatta (bazı kaynaklar için rekabet) olmasaydı dahi, Neandertaller ciddi bir nesli tükenme riskiyle karşı karşıyaydı.

Çalışma hala var olan avcı-toplayıcı topluluklardan elde edilen veriler kullanılarak sürdürüldü. Aynı zamanda farklı boyutlardaki Neandertal grupları temsil etmek için nüfus modelleri oluşturuldu.

Araştırmacılar daha sonra yakın akraba eşleşmesi etkisinin, nüfus büyüklüğünün grubun üyelerinin sağlığını etkilemesine dair bir olgu olan Allee etkisinin ve cinsiyet oranlarının yanı sıra doğum ve ölüm sayılarındaki rastgele yıllık değişimlerin simülasyonunu yaptı.

 

 

Simülasyonda bu faktörlerin tek başına 10 bin yıllık bir periyot içinde neslin tükenmesine sebep olup olamayacağını anlamak için testler yapıldı. Sonuç; yakın akraba eşleşmesinin tek başına Neandertallerin azalmasına yol açmasının pek muhtemel olmadığı ama doğum oranlarındaki ani düşüşle birleştiğinde büyük etkisi olduğu yönündeydi.

Üremeyle ilgilenen ve yıl içinde doğum yapan kadın oranının yüzde 25 veya daha az olduğunu söyleyen Allee etkisi, günümüz avcı-toplayıcı gruplarında sıklıkla gözlemleniyor ve çalışmaya göre boyutları bini dahi bulan Neandertal grupların kaybolmasına sebebiyet vermiş olabilir.

Araştırmacılar çalışmanın, insanlığın uzaktan kuzenlerinin neslinin tükenmesinin esas nedeni üzerine tartışan teorileri test etmek için bir temel oluşturmasını umuyor.

Çalışma şöyle sona eriyor:

Neandertallerin asıl yok oluşunda (iklim ya da epidemik hastalıklar gibi) dış faktörlerin veya kaynak rekabetine bağlı faktörlerin rol oynamasından bağımsız olarak çalışmamız bununla ilgili makul açıklamaların demografik faktörleri de ana değişkenler olarak içermesi gerektiğini öne sürüyor.

 

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: İrem Oral

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU