AK Parti, 11. Yargı Paketi kapsamında yapılması öngörülen düzenlemelere ilişkin bilgi notunu kamuoyu ile paylaştı. Parti açıklamasında, Covid-19 dönemine ilişkin infaz düzenlemesinin kamuoyunda “af” olarak nitelendirildiği, ancak bunun doğru olmadığı vurgulandı. Açıklamada, hiçbir suç için cezanın ortadan kaldırılması, silinmesi veya ceza sorumluluğunun düşürülmesinin söz konusu olmadığı ifade edildi.
Pandemi döneminde ceza infaz kurumlarında bulunan hükümlülerin denetimli serbestliğe daha erken ayrılabilmesine yönelik düzenlemenin, suç tarihi esas alınarak yeniden belirlenmesinden ibaret olduğu kaydedildi. Mevcut uygulamada denetimli serbestlik süresi 1 yıl iken, bu düzenlemeyle eşitlik sağlanmakta ve 31 Temmuz 2023 tarihinden önce işlenen suçlarda 3 yıl daha erken denetimli serbestliğe ayrılma imkânı tanınmaktadır. Parti yetkilileri, hukuk düzeninde benzer durumda olan kişilere farklı uygulama yapılmasının ceza adaletine aykırılık doğuracağını vurguladı. Ayrıca, terör suçları ve örgüt faaliyeti kapsamında işlenen suçların bu düzenlemeden kesinlikle yararlanamayacağı bildirildi.
Taslakta yer alan düzenlemeler
Taslak, 12 farklı kanunda değişiklik veya düzenleme içeriyor ve yürütme ve yürürlük dâhil toplam 38 maddeden oluşuyor. Düzenlemeler özetle dört ana başlık altında toplanıyor:
1. Toplumsal huzurun güçlendirilmesine yönelik düzenlemeler
Örgüt suçları ve çocukların kullanılması:
Örgüt faaliyetleri kapsamında çocukların araç olarak kullanılması hâlinde örgüt yöneticilerine verilecek cezanın artırılması öngörülüyor. Örgüt kurma, yönetme ve üyelik suçlarının ceza alt ve üst sınırları yükseltiliyor:
- Örgüt kurma ve yönetme: 4–8 yıl → 5–10 yıl
- Örgüt üyeliği: üst sınır 4 yıl → 5 yıl
- Örgütün silahlı olması hâlinde ceza artırımı yarı oranında uygulanacak.
Meskûn mahalde silahla ateş etme:
6 aydan 3 yıla kadar hapis iken 1–5 yıl hapis olarak düzenlendi. Ses ve gaz fişeği atabilen silahlar da kapsama alındı. Düğün, nişan veya asker uğurlaması gibi toplu yerlerde işlenmesi hâlinde ceza yarı oranında artırılacak. Nitelikli hallerde seri muhakeme usulü uygulanmayacak, doğrudan kamu davası açılacak.
Trafikte yol kesme:
- Aracı durduran veya hareketini engelleyen: 1–3 yıl hapis
- Aracı başka yere götüren: 2–5 yıl hapis
- Taksirle yaralama:
- Basit hal: 3 ay–1 yıl → 4 ay–2 yıl hapis
- Birden fazla kişinin yaralanması: 6 ay–3 yıl → 9 ay–5 yıl hapis
Güveni kötüye kullanma (motorlu araçlar):
Ceza bir kat artırılarak 2–14 yıl hapis verilebilecek. Uzlaştırma hükümleri uygulanmayacak.
2. Bilişim suçları ve mobil hat düzenlemeleri
- Banka ve finans kuruluşları, bilişim sistemi yoluyla işlenen suçlarda ilgili hesapları 48 saate kadar askıya alabilecek; adli mercilerce el konulan menfaat mağdura iade edilecek.
- Savcı veya mahkeme tarafından talep edilen bilgi veya belgelerin 10 gün içinde gönderilmemesi hâlinde idari para cezası uygulanacak (50.000–300.000 TL).
- Elektronik ödeme kuruluşları ve GSM abonelikleri biyometrik doğrulama veya çipli kimlik ile yapılacak.
- BTK, gerçek veya tüzel kişi adına açılabilecek hat sayısını sınırlayacak; fazla hat kullanan işletmecilere cihaz başına 250.000–500.000 TL ceza uygulanacak.
- Ölen veya tüzel kişiliği sona eren abonelerin hatları 3 ayda bir kontrol edilecek, aktif olmayanlar kapatılacak.
- Dolandırıcılık, hırsızlık ve banka/kredi kartı suçlarında kullanılan hatlar kapatılabilecek; hatları kapatmayan işletmecilere idari para cezası uygulanacak.
- Hat sayısı ve abonelik kayıtları ile ilgili düzenlemeler: Yabancı uyruklular, eksik kayıtlar ve geçiş hükümleri kapsamına alındı.
3. Covid-19 düzenlemesinin kapsamının genişletilmesi
31 Temmuz 2023 tarihi itibarıyla kapalı ceza infaz kurumunda bulunan hükümlülerin yararlanabildiği daha erken açık ceza infaz kurumuna veya denetimli serbestliğe ayrılma düzenlemesi, 31 Temmuz 2023 ve öncesinde işlenmiş suçlarda da geçerli olacak:
- 3 yıl daha erken açık ceza infaz kurumuna ayrılabilme
- 3 yıl daha erken denetimli serbestliğe ayrılma
Amaç, infaz adaletini sağlamak ve hükümlüden kaynaklanmayan gecikmelerin olumsuz etkisini önlemek.
4. Anayasa Mahkemesi kararlarına yönelik düzenlemeler
- Yüze veya gıyapta hakaret suçları önödeme kapsamına alınacak, uzlaştırma kapsamından çıkarılacak.
- İnternet ortamında içerik çıkarma ve erişim engelleme kararları, AYM kararına uygun şekilde yeniden düzenlenecek:
- Sulh ceza hâkimliği, ihlalin ilk bakışta anlaşılması hâlinde 24 saat içinde karar verecek.
- Kararlara itiraz yolu açık olacak; gerekli görülürse taraflar dinlenecek.
- İçeriğin çıkarılmaması hâlinde, yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcının bant genişliği kademeli olarak daraltılabilecek.
- Avukat disiplin hükümleri, kamu ihale başvuruları ve itirazen şikâyet bedelleri AYM kararlarına göre düzenlenecek.
5. Bazı sorunların çözümüne yönelik düzenlemeler
- Dolandırıcılık suçlarının asliye ceza mahkemelerinde görülmesi sağlanacak.
- Akıl hastalarının cezalarını infaz etmeleri ve güvenlik tedbirleri güçlendirilecek; tam akıl hastalarının tedavi süreleri belli kriterlere bağlanacak.
- Bölge adliye mahkemelerinin bozma yetkisi genişletilecek.
- İhalenin feshini talep etme hakkının kötüye kullanımı önlenecek.
- Borçluların bazı tasarruf işlemleri yeniden düzenlenecek.
- İcra ve İflas Kanunu’nda parasal sınırlar davanın açıldığı tarihe göre belirlenecek.
- Zorunlu genel sağlık sigortası prim borçlarıyla ilgili düzenleme yapılacak.
- Esnaf ve sanatkâr fiyat tarifeleri ve uzlaşma süreçleri düzenlenecek.
Independent Türkçe
