Sağlık çalışanlarının fiili hizmet süresi zammı (FHSZ) hakkı, uzun yıllardır mesleğin zorlu koşullarını bir nebze hafifletmek amacıyla uygulanıyor.
Peki, bu hak 2025 yılında nasıl bir düzenlemeye tabi tutuldu?
Hemşireler ve diğer sağlık meslek mensupları için yıpranma payı uygulamasında getirilen yenilikler neler?
Bu haklardan kimler, nasıl yararlanabiliyor?
5510 sayılı Kanun'un 40'ıncı maddesinin ikinci fıkrasındaki tabloya (20) sıra numarası eklendi.
Bu maddeyle, insan sağlığına ilişkin işlerde çalışanlar, 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun, 6283 sayılı Hemşirelik Kanunu ve 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun kapsamında sağlık meslek mensubu sayılarak, koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiili hizmet süresi zammı kapsamına alındı.
Buna göre, 3 Ağustos 2018 tarihinden itibaren, insan sağlığına ilişkin işlerde 5510 sayılı Kanun'un 4/a kapsamında çalışan sigortalılardan, ilgili kanunlarına göre sağlık meslek mensubu sayılmak ve insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde çalışmak şartıyla, bu kapsamda geçen her 360 günlük süre için 60 gün fiili hizmet süresi zammı verilecektir.
Bu hak, 5 yılı geçmemek üzere toplam prim ödeme gün sayılarına eklenir.
Söz konusu işlerde en az 3 bin 600 gün çalışılması halinde ise, toplam prim ödeme gün sayısına eklenen fiili hizmet süresi zammının yarısı, emeklilik yaş hadlerinden düşülecektir.
Hemşireler ise, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu kapsamında riskli ve yıpratıcı işlerde çalıştıklarında, Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ) hakkından yararlanabilirler.
Bu hak, hem prim günlerine ek süre ilavesi hem de emeklilik yaşından indirim yapılmasını sağlar.
2025 güncel SGK genelgesi düzenlemesi nedir?
Nisan-Mayıs 2025 itibarıyla SGK, Fiili Hizmet Süresi Zammı (FHSZ) uygulamasında meslek kodu ve belge zorunluluğu getirdi.
Artık yalnızca fiilen riskli görevlerde çalışanlar otomatik olarak bu haktan yararlanabilir.
İşverenin, çalışanının FHSZ kapsamında olduğunu belgeleyerek SGK'ya bildirmesi zorunludur.
2025 SGK uygulama özeti:
Yıpranma payından hangi şartlarda yararlanılamaz?
5510 sayılı Kanun'un 40'ıncı maddesi kapsamında sayılan iş veya görevlerde çalışan sigortalıların fiili hizmet süresi zammından yararlanabilmesi, işin risklerine maruz kalmasına bağlıdır.
Bu nedenle, doğrudan işin kontrolü ve denetim görevini üstlenen veya idareci konumundaki sağlık meslek mensupları, insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışmadıkları sürece fiili hizmet süresi zammından yararlanamazlar.
Ayrıca, fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki işyerlerinde çalışan sigortalıların, çalışılan ay içindeki bazı günlerde kapsam dışı işlerde geçen süreleri ile fiilen çalışmayarak işin riskine maruz kalmadıkları durumlar; ulusal bayram ve genel tatiller, belirtilen resmi tatil günleri, yıllık izin, ücretsiz izin, ücretli izin, sıhhi izin ve eğitim kurs süreleri de bu kapsamda değerlendirilmez.
Kısmi süreli çalışma durumunda bildirim yapılmalı mı?
Sigortalıların günlük kazançlarının hesabında esas alınan gün sayısı, aynı zamanda prim ödeme gün sayılarını da gösterir.
Ancak işveren ile sigortalı arasında kısmi süreli hizmet akdinin yazılı olarak yapılmış olması şartıyla, ay içinde günün bazı saatlerinde çalışan ve çalıştığı saat karşılığında ücret alan sigortalının, ay içindeki prim ödeme gün sayısı; ay içindeki toplam çalışma saati süresinin, 4857 sayılı İş Kanunu'na göre belirlenen haftalık çalışma süresine göre hesaplanan günlük çalışma saatine bölünmesiyle bulunur.
İşveren ile sigortalı arasında "çağrı üzerine çalışma" esasına dayalı yazılı iş sözleşmesinde çalışma süresi gün, hafta veya ay olarak belirlenmemişse; sigortalının ay içindeki prim ödeme gün sayısı, haftalık çalışma süresi en az yirmi saat kararlaştırılmış sayılarak hesaplanır.
Sonuç:
Hemşireler, fiilen riskli sağlık hizmeti sunduklarında yıpranma payı hakkı sayesinde erken emekli olabilirler.
2025 düzenlemeleri ile bu hakkın kullanılabilmesi için meslek kodunun SGK sisteminde tanımlı olması ve işverenin gerekli belgeleri SGK'ya sunması zorunlu hale geldi.
Sorularınız için: [email protected]
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
