İran, ABD arabuluculuğunda Azerbaycan ile Ermenistan arasında imzalanan barış anlaşması kapsamında planlanan Kafkasya koridorunun oluşturulmasına karşı çıktı. İran Ruhani lideri Ali Hamaney’in Danışmanı Ali Akbar Velayati, bu girişimin İran’ın çıkarlarına ve Ermenistan’ın stratejik ittifaklarına aykırı olduğunu belirtti. Rusya ise kalıcı barışın bölge ülkeleri tarafından sağlanması gerektiğini vurgularken, Türkiye koridorun Avrupa ile Asya’yı bağlayarak bölgesel enerji ve ticaret potansiyelini artıracağını ifade etti.

İran’ın Kafkasya koridoru karşıtı tutumu

İran, Azerbaycan ile Ermenistan arasında ABD’nin arabuluculuğunda imzalanan ve bölgedeki ülkelerce kalıcı barışa katkı sağladığı değerlendirilen anlaşma kapsamında planlanan Kafkasya koridorunu engelleyeceğini açıkladı. Ali Akbar Velayati, İran’ın stratejik müttefiki Rusya’nın desteğiyle veya destek vermese de bu girişimi engelleyeceğini söyledi.

Velayati, ABD Başkanı Donald Trump’ı koridoru “Kafkasya’yı 99 yıl boyunca kiralayabileceği bir gayrimenkul” olarak görmekle eleştirirken, bu geçidin Trump’ın paralı askerlerine açılan bir yol değil, onların mezarlığı olacağını belirtti. Velayati, koridorun Ermenistan’ın toprak bütünlüğünü zayıflatmayı hedefleyen “siyasi ihanet” olduğunu savundu.

Koridorun ABD’ye münhasır hakları verildi

Barış anlaşmasında, Azerbaycan’ın Türkiye ile sınırı bulunan Nahçivan bölgesine Ermenistan üzerinden bağlanacak koridorun münhasır geliştirme hakları ABD’ye bırakıldı. Bu güzergah, İran sınırına yakın bir konumda bulunuyor ve “Uluslararası Barış ve Refah için Trump Güzergahı” (TRIPP) olarak adlandırıldı. Koridor, Ermenistan yasalarına göre işletilecek.

Velayati, bu koridorun NATO’nun İran ile Rusya arasında “engerek yılanı gibi” konumlanmasına zemin hazırlayacağını belirtti.

İran Dışişleri Bakanlığı’ndan yabancı müdahale uyarısı

İran Dışişleri Bakanlığı, sınırlarına yakın projelerde yabancı müdahalelerin olumsuz sonuçları konusunda endişelerini dile getirdi. Bakanlık, Ermenistan-Azerbaycan barış anlaşmasını memnuniyetle karşıladığını belirterek, İran sınırları yakınındaki projelerin “ulusal egemenlik ve toprak bütünlüğüne saygı gösterilerek, yabancı müdahale olmaksızın” geliştirilmesi gerektiğini vurguladı.

Rusya’dan bölgesel çözüm vurgusu

Rusya Dışişleri Bakanlığı ise barış anlaşmasını temkinli memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Moskova’nın bölgede istikrar ve refahı desteklediğini belirten Bakanlık, kalıcı çözümlerin bölge ülkeleri tarafından geliştirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Açıklamada, “Bölge dışı aktörlerin katılımı barış gündemini güçlendirmeli, yeni bölünmelere yol açmamalı” denildi.

Türkiye’den koridorun bölgesel önemi

Türkiye, planlanan koridorun Güney Kafkasya üzerinden enerji ve diğer kaynakların ihracatını artıracağı beklentisini paylaştı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile bölgedeki barış sürecini görüştüğü ve kalıcı barış için Ankara’nın desteğini sunduğu bildirildi.

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Mısır ziyareti sırasında koridorun “Türkiye üzerinden Avrupa’yı, Asya’nın derinliklerine bağlayabileceğini” ve bunun “çok faydalı bir gelişme” olduğunu belirtti.

Dağlık Karabağ’da yıllara dayanan çatışmalar

Ermenistan ve Azerbaycan arasında 1980’lerin sonlarından bu yana birçok savaş yaşandı. Bu çatışmalar, ağırlıklı Ermeni nüfusunun yaşadığı Azerbaycan’a bağlı Dağlık Karabağ bölgesinin Ermenistan’ın desteğiyle Azerbaycan’dan ayrılmasıyla başladı. Geçen yıl Ermenistan, Azerbaycan’a birkaç köyü iade etmeyi kabul ederek önemli bir gelişmeye imza attı.

Independent Türkçe, ANKA