Doğal ortamındaki orkalar ilk kez öpüşürken görüntülendi. Bilim insanları bu davranışın sosyal ilişkileri güçlendirme amacı taşıdığını düşünüyor.

Katil balina diye de bilinen orkaların, "dil kemirme" diye bilinen bu davranışı daha önce sergilediği görülmüştü. Ancak ilk kez 1978'de gözlemlenen bu harekete sadece esaret altındaki orkalarda rastlanmış ve vahşi doğada kaydedilmemişti.

Norveç'in kuzeyindeki Kvænangen fiyortlarında Ekim 2024'te keşif gezisine çıkan bir grup yurttaş bilimci, "öpüşme" diye tanımladıkları bu davranışı ilk kez kameralarla yakaladı. 

Bulguları hakemli dergi Oceans'ta yayımlanan çalışmaya göre iki yetişkin orka 1 dakika 49 saniye boyunca bu "nazik, yüzyüze oral temas"ı sergiledi.

Araştırmacılar üç bölümden oluşan öpüşmenin ardından hayvanların ayrılarak yollarına devam ettiğini söylüyor.

Pek çok hayvan türünde bireyler arasında ağız temasının bir biçimi görülüyor. Örneğin primatlar öpüşme ya da dudakları değdirme hareketiyle güven ve dostluklarını ifade ediyor. Köpek ve kurtlarda özellikle genç bireyler, statüsü daha yüksek bir bireye saygı işareti olarak onun ağzını yalayabiliyor.

Bilim insanları orkalardaki dil kemirme davranışının da sosyal ilişkileri kuvvetlendirme gibi bir işlevi olabileceğini söylüyor. 

Makalenin yazarlarından Javier Almunia "Dil kemirme son derece nadir bir durum" diyerek ekliyor. 

Çeşitli tesislerdeki orka bakıcıları bu davranışın farkında ancak pek yaygın görülmüyor. Bir kez görüldükten sonra birkaç yıl boyunca tekrar gözlemlenmeyebilir.

Davranışın tam olarak nasıl bir amaç taşıdığını belirlemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç olsa da bilim insanlarının bazı tahminleri var.

Almunia "Bu davranış sosyal ilişkiler kurmakla ilgili olabilir ve diğer sosyal türlerdeki bakıcılık veya uzlaşma davranışlarına benzer şekilde sosyal bağları güçlendirmede veya çatışmaları çözmede rol oynayabilir" ifadelerini kullanıyor. 

Ayrıca bu davranışın hem esaret altındaki hem de doğal ortamındaki orkalarda görülmesi, hayvanların bunu insan gözetiminde öğrenmediğine işaret ediyor.

Araştırmacılar bu nedenle insan denetimi altındaki gözlemlerin, yaban hayatındaki davranışlar hakkında fikir sunabileceğini öne sürüyor.

Çalışmada yer almayan deniz memelisi uzmanı Luke Rendall bu görüşe katılmıyor. İskoçya'daki St. Andrews Üniversitesi'nden Rendall "Davranışın kendisi büyüleyici olsa bile, ki bence öyle, bu tek bir gözlem olduğu için çıkarımlarımız sınırlı" diyerek ekliyor: 

Ancak yazarların özetleme yaparken bu gözlemin, orka esareti ve balinalarla yüzme programlarını haklı çıkarmaya çalışmak için büyük çaba sarf etmesi manidar. Benim görüşüme göre böyle bir şey sözkonusu değil.

Independent Türkçe, IFLScience, Live Science, Oceans

Derleyen: Büşra Ağaç