Bir ülke düşünün:
1 milyondan fazla insan evinden, toprağından koparılmış, 700 bin çocuk okula gidemiyor, zira okulları bombalanıyor, hastaneler yıkılıyor.
Komşu ülkelerden gelen mültecilerle birlikte, ülkenin zaten sınırlı olan kaynakları da tükeniyor.
Ama dünya suskun. Kimsenin bu insanlık krizinden haberi yok.
Kamerun yıllardır görünmeyen, duyulmayan bir savaşın yükünü taşıyor.
Norveç Mülteci Konseyi'ni (NRC) 2024 yılı raporu, dünyanın en fazla ihmal edilen mülteci krizinin Kamerun'da yaşandığını açıkladı.
Şimdiye kadar Orta Afrika ülkesi, Norveç Mülteci Konseyi'nin raporlarında neredeyse her yıl en üst sıralarda yer aldı.
2018 ve 2019'da birinci, 2020'de ikinci, 2021'de üçüncü, 2022'de yedinci ve 2023'te yeniden ikinci sıradaydı.
Her yıl birkaç günlüğüne haber oldu. Sonra dünya tekrar sessizliğe gömüldü, yine unuttu.
Sömürgecilik mirası: Anglofon krizi
Kamerun, Afrika kıtasında aynı anda iki farklı sömürgeci gücün boyunduruğunda kalmış ender ülkelerden biri.
Fransa ve İngiltere, bu toprakları kendi çıkarlarına göre bölerek yerel halkları birbirinden ayırdı.
Bugün ülkenin resmi dili Fransızca olsa da güneybatıdaki bölgelerde İngilizce konuşuluyor.
1961'de Fransız Kamerunu bağımsız oldu, İngiliz Kamerunu ise referandumla ikiye bölündü: Kuzeyi Nijerya'ya, güneyi Fransız Kamerunu'na katıldı.
Bu sunî birleşme, dil ve kültür çatışmasının temeli oldu.
İngilizce konuşan azınlık, eğitim, hukuk sistemi ve siyasi temsil gibi alanlarda dışlandıklarını düşünmeye başladı.
Merkezi yönetim ise tüm ülkede resmi dili Fransızca tutmakta direndi.
Mahkemeler, okullar ve devlet kurumları yalnızca Fransızca üzerinden işlemeye başladı yani Fransızca bilenler göreve atandı.
2016 yılında ülkenin İngilizce konuşulan bölgelerinde öğretmenler ve avukatlar protestolar düzenledi.
Hükümetin bu protestoları sert şekilde bastırması bazı grupların silahlı isyan başlatmasıyla sonuçlandı.
"Ambazonya" adlı bir devlet kurmak isteyen ayrılıkçı silahlı gruplar ile Kamerun ordusu arasında Eylül 2017'de "Anglofon Savaşı" başladı.
Sivil halk adeta iki ateş arasında kaldı.
BM verilerine göre, 6 binen fazla sivil sessizce toprağa gömüldü, 600 köy yakıldı.
Amnesty International, ordunun ayrılıkçı köylere "yakıp yıkma taktiği" uyguladığını belgeledi.
Afrika'da yaşanan sorunların çoğunda olduğu gibi, bu sorunun temelinde de sömürge zihniyetinin ektiği zehirli tohumlar var.
Aynı topraklarda doğan ve aynı kültürü paylaşan halklar sırf "farklı sömürgecilerin diliyle" konuştukları için birbirine düşman hale geldi.
Savaşın etkileri hala hissediliyor, ülkenin güneyinde gerginlik devam ediyor.
Kuzeyde terör saldırıları: Boko Haram
Kamerun'un kuzeyinde ise bambaşka bir tehdit hüküm sürüyor.
Nijerya merkezli radikal örgüt Boko Haram, köylere saldırıyor, bombalı eylemler düzenliyor, sivilleri kaçırıyor.
Güvenliğini yitiren binlerce kişi evlerini terk ederek mülteci konumuna düşüyor.
Kamerun'un kuzeyinde, Nijerya'dan kaçan mültecilerle yerel halk aynı kaynaklar için mücadele ediyor.
Kuzeydeki kamplarda doğan bebeklerin yarıya yakının resmi kimliği olmadığı için eğitim ve sağlık hizmetlerine erişim sağlayamıyorlar.
Bu bölgelerde yaşayanlar hem Boko Haram'ın hem de devletin yetersizliğinin gölgesinde, temel haklardan mahrum bir yaşam sürüyor.
Doğudan gelen yük
Kamerun'un doğusunda ise başka bir kriz yaşanıyor.
Komşu ülke Orta Afrika Cumhuriyeti, yıllardır devlet dışı silahlı gruplar, etnik milisler ve siyasi güç mücadeleleri nedeniyle istikrarsız.
Rus paralı askerlerinden oluşan Wagner Grubu'nun etkin olduğu Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki çatışmalardan kaçan yüz binlerce kişi, sığınacak güvenli bir yer arayarak Kamerun'a yöneldi.
Son yıllarda Kamerun'a sadece bu ülkeden gelen mülteci sayısı 300 bini geçti.
Zaten kendi krizleriyle boğuşan ülke bu yükü taşımakta zorlanıyor.
Kaynaklar sınırlı ve bu durum hem mülteciler hem de ev sahibi topluluklar için ciddi sorunlar doğuruyor.
Kimliği olmayan yerinden edilmiş insanlar, temel sağlık ve eğitim hizmetlerinden yararlanamıyor.
Çad Gölü'ndeki çatışmalar ise Kamerun'un kuzey bölgesini etkilemeye devam ediyor.
Sessizliğe mahkûm bir kriz
Norveç Mülteci Konseyi'ne göre 2024 itibarıyla Kamerun'da 1 milyondan fazla kişi ülke içinde yerinden edilmiş durumda.
80 bin kişi ise Nijerya gibi komşu ülkelere sığınmak zorunda kaldı.
Anglofon bölgelerinde 700 binden fazla çocuk eğitimden mahrum.
Okullar ve hastaneler sık sık hedef alınıyor, sağlık hizmetleri çökmüş durumda.
2,5 milyon insan acil gıda yardımına muhtaç.
Ancak bu kadar ağır bir tabloya rağmen dünya neredeyse tamamen sessiz.
Öncelikle Kamerun hükümeti, yaşanan krizi küçümsüyor.
Basına uygulanan sansür, bağımsız gazetecilerin bölgeye ulaşamaması, içeriden haber alınmasını neredeyse imkânsız hale getiriyor.
Uluslararası toplumun siyasi baskısı neredeyse yok.
Medyanın kör noktası
Kamerun stratejik öneme sahip bir ülke olmasına karşın bilhassa Fransa ve Çin'in ekonomik çıkarları nedeniyle "istikrarsızlığa" mahkûm ediliyor.
Avrupa Birliğinin 2024 yılında Kamerun için ayırdığı insani yardım miktarı 27 milyon euro iken Ukrayna'ya ayrılan yardım 132 milyar doları geçti.
Kamerun krizi, 2024 yılında İngilizce, Fransızca, İspanyolca ve Arapça olmak üzere yalnızca 28.800 makaleye konu oldu.
Oysa Ukrayna krizi aynı yıl 451 bin kez haberleştirildi.
Bu, Kamerun'un 15 kat daha az gündeme geldiğini gösteriyor.
Sudan'daki iç savaş, Sahel'deki darbeler, Kongo'daki çatışmalar gibi diğer krizler dahi Kamerun'a kıyasla daha çok gündemde yer bulabiliyor.
Afrika basını bile bu krize yeterince odaklanmıyor.
Kamerun halkı, kendi topraklarında sessizce acı çekmeye devam ediyor.
Ne dünya kamuoyunun gündeminde yer bulabiliyorlar ne de insani yardım planlarında öncelik sahibi olabiliyorlar.
En acı olanı da şu:
Kriz ne kadar az konuşulursa, o kadar az biliniyor.
Dünya basını neyi ne kadar anlatırsa, insanlık o kadarını görüyor.
Kamerun'da insanlar artık sadece yardımları değil, görülmeyi de bekliyor.
Kaynaklar:
https://www.nrc.no/news/2025/june/cameroon-the-worlds-most-neglected-displacement-crisis
https://civil-protection-humanitarian-aid.ec.europa.eu/where/africa/cameroon_en?utm_source=chatgpt.com
https://www.aljazeera.com/features/2025/2/25/the-colonial-partition-that-keeps-cameroon-split-along-artificial-lines
https://www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/cameroon
*Bu içerik serbest gazeteci veya konuk yazarlar tarafından hazırlanmıştır. Bu içerikte yer alan görüş ve ifadeler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
