Son 60 yılda yabancı bitki ve hayvanların Avrupa'ya 1,5 trilyon dolardan fazla zarar ettirdiğini ortaya koyan yeni araştırmaya göre, bu türlerin küresel ekonomik etkisi daha önce düşünülenden birkaç kat daha fazla olabilir.

Nature Ecology & Evolution adlı akademik dergide yayımlanan araştırmada, 162 istilacı türe ve bunların çeşitli ülkelere verdiği muhtemel zarara ilişkin veriler değerlendirildi.

Önceki çalışmalar istilacı yabancı türlerin biyoçeşitlilik, ekosistem hizmetleri ve ekonomilere tehdit oluşturduğunu göstermişti. Bir tahmine göre, kaydedilen küresel yok oluşların yüzde 60'ına katkıda bulunmuşlardı.

Ancak araştırmacılar, istilacı türlerin parasal etkisine ilişkin önceki tahminlerin, sınırlı sayıda ülkeden yalnızca birkaç belgelenmiş maliyete dayandığını ifade etti.

Son çalışma, 162 istilacı tür için ulusal düzeyde tarıma verilen zarar da dahil tahmini maliyetleri, türlerin dünya çapında dağıldığı yerlere ilişkin modellerle birleştirdi.

Asya kaplan sivrisineği, Kokar ağacı ve Amerikan boğa kurbağası gibi türlerin etkisini haritalandıran analiz, Bangladeş, Kosta Rika, Kıbrıs (GKRY -ed.n.) ve Mısır gibi daha önce veri bulunmayan 78 ülke de dahil diğer ülkelerde yayılmalarından kaynaklanan parasal maliyetleri tahmin ediyor.

İstilacı bitki türlerinin çalışma dönemi boyunca ulusal ekonomilere 926 milyar dolara mal olduğu, bunu 830,29 milyar dolarla eklembacaklıların izlediği tespit edildi. İstilacı memeliler 263,35 milyar dolara, kuşlar 101,36 milyar dolara, yumuşakçalar 16,31 milyar dolara ve balıklar 3,47 milyar dolara mal oldu.
 

Yala'daki Yala Milli Parkı sularında bir yaban domuzu (AFP)

Kilometrekare bazında, yaban domuzlarının 121 bin doların üzerinde bir rakamla ekonomik açıdan en külfetli tür olduğu tahmin edilirken, bunu 62 bin doların üzerinde bir miktarla Kanada kazı izledi.

Çalışmaya göre en külfetli bitkiler Japon madımağı, Batı Hint lantanası ve Kanarya Adaları kuzukulağı.

Genel olarak önceki tahminlerle yabancı türlerin etkisine ilişkin son hesaplamalar arasında 17 katlık bir tutarsızlık söz konusu.
 

Kanada kazları Maryland'deki Corsica Nehri'nin buzlu sularında oturuyor (AFP)

Çalışmada, "Bu türlerin küresel maliyetinin 1960-2022 döneminde 126,81 milyar dolardan 2,215 milyar dolara çıkması, yıllık ortalama 35 milyar dolarla sonuçlanan bir farklılığı temsil ediyor" dendi.

Biyolojik istilalardan kaynaklanan en yüksek muhtemel etkiye sahip Avrupa, küresel maliyetlerin yüzde 71,45'ine karşılık gelen 1,584 milyar dolara ulaştı.

Çalışma, ülkeler arasında istilacı türlerden kaynaklanan tahmini maliyetlerin en yüksek olduğu ülkenin 1,3 trilyon dolarla Birleşik Krallık olduğunu ortaya koydu. Araştırmacılar, "Bölgesel olarak, Avrupa, Çin'in doğu kıyısı ve ABD'nin doğu ve batı kıyıları yüksek oranda etkilendi" dedi.

Bu sonuçlar, biyolojik istilaların parasal maliyetini, iklim değişikliğine atfedilebilecek ekstrem hava koşullarının küresel maliyetine benzer bir ölçeğe yerleştiriyor.

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir

independent.co.uk/news/science

Independent Türkçe için çeviren: Çağatay Koparal