ABD Başkanı Donald Trump’ın bu hafta gerçekleştirdiği Ortadoğu turunda birçok önemli adım atıldı.

Trump'ın ikinci döneminde yaptığı ilk yurtdışı gezisini mercek altına alan Amerikan basını, ABD Başkanı'nın Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne yaptığı 4 günlük ziyarette yaşananları inceledi.

Kaos yerine hedef odaklı gündem

CNN’in analizinde, Trump’ın Ortadoğu ziyaretinin, ABD Başkanı’nın “ilk dönemini belirleyen kaostan uzak, hedef odaklı bir gündemle” gerçekleştirildiği yazılıyor.

Trump’ın barış müzakereleriyle iş anlaşmalarını birlikte yürütmek istediği, savaş yerine ticarete önem verdiği yorumu yapılıyor.

ABD Başkanı, Katar, Suudi Arabistan ve BAE’yle toplamda yaklaşık 4 trilyon dolar değerinde anlaşma imzalandığını duyurdu.

Suriye’yle yaptırımlar kaldırıldı

New York Times’ın (NYT) analizinde, Trump’ın Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’yla görüşerek “ABD’nin Suriye’ye yönelik izlediği uzun süreli politikayı” değiştirdiği belirtiliyor.

Trump, salı günü Suudi Arabistan’a düzenlediği ziyarette, Suriye’ye yaptırımları kaldırmayı planladığını açıkladı. Ertesi gün de Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ve Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’yla görüştü. Toplantıya Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da videokonferans yoluyla katıldı.

İran’la müzakerelerde ilerleme işareti

ABD ve İran, Tahran’ın nükleer kapasitesi ve uranyum zenginleştirme programıyla ilgili son dönemde yoğun bir diplomasi trafiği yürütüyor.

Trump, Suudi Arabistan ve Katar’a yaptığı ziyaretlerde, İran’la ilişkileri geliştirmek istediklerini vurguladı.

İran’ın dini lideri Ali Hamaney’in başdanışmanı Ali Şemhani, NBC News’e 15 Mayıs’ta yaptığı açıklamada, ABD’yle anlaşmaya varmak istediklerini söylemişti. Trump da Ortadoğu ziyaretini sürdürürken haberi Truth Social’dan paylaşmıştı. NYT, İranlı yetkililerin, bunu Trump’ın Tahran’a yönelik “maksimum baskı” politikasından vazgeçeceğine dair bir işaret olarak gördüğünü yazıyor.

İsrail’i ziyaret etmedi

ABD Başkanı’nın Ortadoğu turunda İsrail’i ziyaret etmemesi de dikkat çekti. Dünya basınında Trump, Ortadoğu’yu şekillendirirken İsrail’in sürecin dışında kaldığı yorumları yapıldı. Tel Aviv yönetimi, Trump’ın ülkeyi ziyaret etmemesine ilişkin yorum yapmadı.

Trump, Suriye’ye yaptırımları kaldırma kararını alırken “İsrail’e fikrini sormadığını” söyledi. Ayrıca dünkü açıklamasında Gazze’de kıtlığın ölümcül seviyelere vardığını belirtmesi de dikkat çekti:

Filistinlilere de yardım etmemiz gerekiyor. Gazze'de çok sayıda insan açlıktan ölüyor.

NYT’nin analizinde, Trump’ın İsrail lideri Binyamin Netanyahu’yla son dönemde yaşadığı gerginliğin ardından Gazze meselesiyle ilgili “daha sempatik bir ton benimsediği” yorumu yapıldı.

Büyük çatışmalar çözüme kavuşturulamadı

CNN ve NYT’nin analizlerinde, Cumhuriyetçi liderin Rusya ve Ukrayna arasındaki çatışmalarla Gazze savaşını iddia ettiği gibi kısa süre içinde çözüme kavuşturamadığına işaret ediliyor.

Ukraynalı ve Rus heyetlerin İstanbul’da düzenlediği müzakerelerde barışın sağlanmasına yönelik bir adım atılamadı. Ancak taraflar biner savaş esirinin takası için anlaştı.

İsrail ise Trump’ın Ortadoğu ziyareti biter bitmez Gazze’deki askeri harekatını genişletti ve saldırılarını yoğunlaştırdı. Tel Aviv’in yeni stratejisinde İsrailli askerler, kara saldırılarıyla ele geçirilen bölgelerden çekilmiyor. Ayrıca Filistinlilerin, Gazze’nin güneyine sürülmesi ve işgal alanlarının genişletilmesi planlanıyor.

Independent Türkçe, New York Times, CNN, AA