Verilere göre, Nisan ayında aylık gıda enflasyonu yüzde 2,68 olarak gerçekleşti.

Bu oranla birlikte, 2025 yılı başından bu yana dört aylık dönemdeki toplam artış yüzde 14,2’ye ulaşırken, yıllık gıda enflasyonu da yüzde 30 seviyesine çıktı.

Sebze ve meyvede sert dalgalanmalar

TEPAV verileri, özellikle taze meyve ve sebze fiyatlarındaki değişimlerin Nisan ayında gıda fiyatlarını önemli ölçüde etkilediğini gösteriyor. Bu grupta fiyatı en çok düşen ürünler arasında çilek, patlıcan ve salatalık yer aldı. Buna karşın, karnabahar, limon ve roka fiyatlarında belirgin artışlar gözlendi. Uzmanlar, bu ürünlerdeki fiyat hareketlerinin büyük ölçüde hava koşulları, arz-talep dengesi ve bölgesel üretim maliyetlerinden kaynaklandığını belirtiyor.

Diğer gıda ürünlerinde dikkat çeken artış: Balık, yumurta ve hazır çorba

Taze meyve ve sebzeler dışındaki kategorilerde ise balık, hazır çorbalar ve yumurtada dikkat çekici fiyat artışları kaydedildi. Özellikle balık fiyatlarındaki yükselişin sezon sonuna yaklaşılmasıyla birlikte arzın azalmasına bağlı olduğu belirtiliyor. Yumurta ve hazır çorbalarda ise üretim maliyetlerindeki artışlar ve ambalaj giderlerinin etkisiyle fiyatların yükseldiği ifade ediliyor.

Aynı grupta bazı ürünlerde ise fiyat düşüşleri gözlendi. Sirke, zeytin ve baklava gibi ürünlerde Nisan ayında gerileme yaşandı. Bu düşüşlerin nedenleri arasında stok fazlası, üretim maliyetlerinde geçici rahatlama ve tüketici talebinde azalma gibi etkenler gösteriliyor.

Farklı kuruluşlar farklı oranlar açıkladı

TEPAV’ın hesaplamalarının yanı sıra, Nisan ayında diğer kuruluşların açıkladığı gıda enflasyonu verileri de dikkat çekti. TÜRK-İŞ’in “mutfak enflasyonu” verisine göre aylık artış yüzde 1,78 olarak gerçekleşti. İstanbul Ticaret Odası (İTO) ise İstanbul Tüketici Fiyat Endeksi (İTÜFE) kapsamında gıda fiyatlarındaki artışı yüzde 1,57 olarak açıkladı. Aynı kurumun Ücretliler Geçinme Endeksi (ÜGE) verilerine göre ise bu oran yüzde 2,62 oldu.

Bu oranlar, TEPAV’ın hesapladığı yüzde 2,68’lik artışla genel olarak paralel bir eğilim sergilese de, metodolojik farklılıklar nedeniyle bazı sapmaların olduğu görülüyor.

Yıllık veriler endişe verici düzeyde

Gıda fiyatlarındaki yıllık artışa bakıldığında ise tablo daha çarpıcı bir hal alıyor. TEGE’ye göre yıllık gıda enflasyonu yüzde 30 seviyesine ulaştı. Bu oran, TÜRK-İŞ’in verilerinde yüzde 35,6’ya, İTÜFE’de yüzde 41,6’ya, ÜGE’de ise yüzde 39,1’e kadar çıkıyor. Uzmanlar, özellikle dar ve sabit gelirli kesimlerin bu fiyat artışlarından olumsuz etkilendiğini vurgularken, gıda enflasyonundaki artışın genel hayat pahalılığına olan etkisine de dikkat çekiyor.

Politika yapıcılar için uyarı niteliğinde

Ekonomistler, yılın ilk dört ayında yaşanan yüzde 14,2’lik birikimli artışın, yılın kalan aylarında da benzer bir seyir izlenmesi halinde 2025 sonunda yüksek düzeyli bir gıda enflasyonuyla karşı karşıya kalınabileceği uyarısında bulunuyor. Bu durumun hem hanehalkı bütçelerini hem de genel enflasyon görünümünü olumsuz etkileyebileceği ifade ediliyor.

Gıda fiyatlarındaki bu artış eğilimi, tarım politikaları, lojistik maliyetleri ve küresel gıda fiyatlarındaki hareketlilikle yakından ilişkili. Uzmanlar, özellikle tedarik zincirinin güçlendirilmesi, üretim maliyetlerinin düşürülmesi ve tarımsal desteklerin artırılması yönünde atılacak adımların, fiyat artışlarını sınırlama açısından kritik önemde olduğunu belirtiyor.

ANKA, Independent Türkçe