İran'da otorite ve devlet

Fotoğraf: Reuters

İran Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin kendisini, dışişleri bakanını ve bazı rejim üyelerini taşıyan helikopterin düşmesinin ardından ölümü, kanımca İran'da bazılarının bekliyor olabileceği "temel" bir değişikliğe yol açmayacak.

Zira rejimin anahtarları Dini Lider Ali Hamaney'in kontrolünde.

Dini Lider, İran Silahlı Kuvvetlerinin ve tüm güvenlik birimlerinin Başkomutanıdır.

Yargı başkanını, güçlü Anayasa Koruma Konseyi (AKK)  üyelerinin yarısını, Cuma imamlarını, devlet televizyon ve radyo ağlarının başkanlarını atayan da odur.

Dini Liderin milyarlarca dolar değerindeki yardım kuruluşları da İran ekonomisinin geniş bir bölümünü kontrol ediyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Dini Liderin elinde bulunan bu anahtarlardan en önemlilerinden biri de AKK’dir.

12 din alimi ve hukuk uzmanından oluşan bir kurum olan AKK, tüm cumhurbaşkanı adaylarını onaylama yetkisine sahip olan kurumdur.

Başında da rejimin kıdemli "din alimlerinden" biri olan Şeyh Ahmed Cenneti bulunuyor.

Son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmak için kayıt yaptıran 590 kişiden sadece 7'si AKK tarafından onaylanmış ve hiçbir kadının aday olmasına izin verilmemişti.

Yetkileri arasında yeni bir dini liderin atanmasını onaylamak veya onu birden fazla aday arasından seçmek olan bir Uzmanlar Meclisi de bulunuyor.

Ancak bu Meclis de adayların parlamentoya, cumhurbaşkanlığına ve Lider Uzmanlar Konseyi seçimlerine aday olmasını engelleyebilen Ahmet Cenneti liderliğindeki AKK tarafından kontrol ediliyor.

Dini Lider’in elindeki bir diğer anahtar ise rejimin sert ve katı fiziki tezahürü olan “Devrim Muhafızları”dır.

Devasa, sınır ötesi bir ekonomik kurum olmasının yanı sıra, doğal kurumlar ile milis gruplar karışımı bir oluşumdur.

İran rejimi, siyasi sistemler haritasında devletlerin doğal kurumlarının şekli varlığı ile Latin Amerika'daki şiddet yanlısı solcu milislere benzeyen ama dini karakterde olan anarşist devrimci hareketlerin tezahürlerinin birleşimi olan yeni bir örnektir.

Bu nedenle ve İran'da otorite ve devlet özel ve benzersiz bir durum olduğundan, kendisi için daha önce görülmemiş, yeni bir okuma ve yaklaşım önerilmelidir.

 

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Bu makale Independent Türkçe Londra merkezli Şarku'l Avsat gazrtesinden çevrilmiştir.

Şarku'l Avsat

DAHA FAZLA HABER OKU