Brezilya Devlet Başkanı Lula da Silva'nın ertelenen Çin ziyareti 12 Nisan'da başladı ve 300 kişilik bir heyet ile Çin'e vardı.
Brezilya ve Çin arasında 20'den fazla ikili anlaşmanın imzalaması bekleniyor. Çünkü Lula, 2003 ve 2010 yılları arasındaki ilk iki dönemlerinde olduğu gibi, Brezilya'nın dünyanın en çetrefilli meseleleri için masaya oturmasını istiyor.
Lula da Silva'nın Çin ziyareti dünya ana akım medyası ve küresel sistemin sinir uçları tarafından yakından takip ediliyor.
Lula ve heyeti yapılan toplantılarda ekonomik ve diplomatik konuları ele alarak, gelişmekte olan ülkelerle Brezilya'nın dünyadaki siyasi ve ticari nüfuzunu genişletme niyetini ortaya koydu.
Diğer bir ifadeyle Brezilya İletişim Bakanı Juscelino Filho'nun dediği gibi, "Brezilya, diplomasi ve uluslararası ilişkiler dünyasına geri dönüyor."
Brezilya ile Çin arasında bilim ve teknoloji, ekonomi, dış ticaret, kültür, sanayi, savunma ve eğitim ağırlıklı olmak üzere, farklı alanlarda iş birliği anlaşmaları gerçekleşecek.
Bunun dışında Brezilya'da gerçekleşmesi muhtemel 20 milyar dolarlık bir Çin finansmanın da onaylanması bekleniyor.
Güney Amerika ülkesi Brezilya, ayrıca altıncı nesil Çin-Brezilya uydusunu geliştirmek için bir ortaklık imzalamayı bekliyor.
Ayrıca, Lula da Silva Hükümeti'nin inisiyatifiyle, Çin ile iklim ve hatta iklim değişikliği ile mücadele için ikili bir fon kurulması bekleniyor.
Bu bağlamda ziyaretin dikkat çeken konu başlıklarından biri de Brezilya'nın Çin ile ikili ticarette dolar yerine yuanı tercih etmesi ve BRICS üzerinden ortak bir para birimini oluşturma çabaları da önemli konular arasında yer alıyor.
Brezilya ve Çin'in küresel yönetişim meselelerini, BRICS'i (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan grup) ilgilendiren konuları ve Brezilya'nın bir grup oluşturma planları da masadaki konu başlıkları arasında.
Lula da Silva'nın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'i ziyaret etmesi ve Çin ile ilişkileri geliştirme çabası; Çin'in Moskova'daki son ziyaretini de dikkate aldığımızda ve Çin'in İran ile Suudi Arabistan arasındaki yakınlaşmaya aracılık etmesini eklediğimizde Çin'in diplomatik başarısını gösteriyor.
Nitekim bu görüşmelerin ve mekik diplomasinin bir parçası olarak Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov önümüzdeki hafta Brezilya'yı ziyaret edecek.
Lula ayrıca, iklim değişikliğine karşı mücadeleye liderlik etmek ve Ukrayna'daki savaşı bitirmek için "uluslararası barış grubu" kurmak istiyor.
Hatta üst düzey bir dış politika yardımcısını, mart ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bu fikri görüşmek için gizlice Moskova'ya gönderdi.
Brezilya'nın Ukrayna'daki savaşı sona erdirmek için bir "barış grubu" kurma önerisi, hem Lula'nın Rusya'ya karşı fazla yumuşak davrandığına inanan Batı'yı; hem de kendi planını masaya yatıran Şi Cinping'i rahatsız ediyor.
Üstelik Fransa cumhurbaşkanı son ziyaretinde bu noktada ilerleme kaydetmezken, Brezilya'nın "barış grubu" girişiminin daha fazla başarıya ulaşıp ulaşmayacağı belirsiz.
Nitekim Lula'nın Rusya'nın Kırım hariç işgal altındaki Ukrayna topraklarından geri çekilme önerisi Ukrayna ve Avrupa'daki ana akım medyada sert bir şekilde eleştirildi.
Aslında Lula'nın Çin ziyareti mart sonunda gerçekleşmesi gerekiyordu ancak başkanın zatürree olması nedeniyle doktorların tavsiyesi nedeniyle ertelendi.
Çin hükümetinin ziyareti yeniden planlamayı bir an önce istemesi nedeniyle müzakereleri yeniden başlatma telaşı; ABD ve AB'ye karşı dünya jeopolitik çatışmasında bir kutuplaşma senaryosunda Çin açısından Brezilya'nın öneminin pekiştirilmesi olarak görüldü. Bu bağlamda, Şi Cinping üçüncü döneminde çok aktif bir diplomasiyi teşvik ediyor.
Brezilya'nın Çin gündemi ise, yenilebilir enerji ve tarım ticareti gündemin en üst sırasında yer alıyor. Keza önceliğin yenilenebilir enerji sektörüne, özellikle de güneş ve rüzgar enerjisi kullanılarak üretilebilen 'yeşil hidrojene' ağırlıklı olarak yatırım yapmak olacaktır.
Her iki ülke arasında yakından izlenen bir diğer alan ise uydular olacak. Bu konu askeri faaliyetleri izlemek için değerlendirileceğinden ABD'yi endişelendirebilir.
Lula da Silva'nın bu hamleleri tıpkı 2010 yılında olduğu gibi Brezilya, Türkiye ile İran'ın nükleer programı konusunda İran'ın zenginleştirilmiş uranyum göndermesine izin verecek bir anlaşmaya aracılık ederek ABD'yi kızdırdığı dönemi hatırlattı.
Ancak Lula, ABD ve Çin ile iyi ilişkiler sürdürerek, Ukrayna'da barışı sağlayarak ve Amazon yağmur ormanlarını koruyarak bunu düzeltmek istiyor.
Lula'nın ilk iş olarak ABD ile Çin arasındaki rekabeti dengelemek ve bu denge içerisinde bağımsız dış politikasını yönetmek olacak.
Brezilya ile Çin arasında gerçekleşecek olan anlaşmaların çoğu gıda sektörüyle ilgili olacak. Zira Lula ilk gezisini ertelemeden önce ilk heyetteki iş dünyası temsilcilerinin üçte biri tarım sektöründendi.
Et paketleme devi Masterboi'nin ihracat başkanı Marcio Rodrigues, sığır eti, domuz eti ve tavuk şirketinin Çin'e ihracat yapmak için lisans aldığını açıkladı.
Brezilya ayrıca ihracat sepetine daha yüksek ve değerli malları çeşitlendirmek ve eklemek istiyor.
Kasım ayında Çin, mısır pazarını da Brezilya'ya açtı. Şimdi dünyanın en büyük mısır ihracatçısı olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne rakip olmaya hazırlanıyor. Sırada pirinç, üzüm ve limon gibi belirli meyve türleri de eklenebilir.
Ziyarette Huawei, 5G ve 6G internet ile ilgili yenilikler de dahil olmak üzere sağlık, güvenlik ve telekomünikasyon gibi birçok alanda geliştirdiği teknolojik çözümleri başkan Lula'ya sunacak.
Lula, iletişim sektöründeki Çinli şirketler CCCC ve Brezilya hükümetinin Ford'un Bahia'da kapattığı fabrikayı devralmak istediği elektrikli otomobil üreticisi BYD'nin başkanlarıyla da görüşecek.
Lula'nın hedeflerinden biri de Çin pazarına sorgum, susam ve ceviz gibi diğer tarım ürünlerini sokmak olacaktır.
Bu bağlamda Tarım ticareti ile uğraşan işadamı/iş yöneticisinin Çin seyahatine katılıyor olması, Brezilya dış politikasının hammadde ihracatı üzerine inşa edilen ilişkinin doğasını yansıtıyor.
Çin, 2009'da ABD'yi geçerek Brezilya'nın en büyük ticaret ortağı oldu. Bugün Brezilya'dan soya fasulyesinin neredeyse üçte ikisini, sığır etinin beşte ikisini ve demir cevherinin beşte birini ithal ediyor.
Brezilya Merkez Bankası'na göre, 2020'de Brezilya'da 124 milyar dolarlık yatırıma sahipken, Çin'den gelen miktar sadece 23 milyar dolardı.
2022'de Brezilya'nın Çin'e yaptığı ihracat 89 milyar dolara ulaşarak rekor kırdı. Brezilyalı şirketler, ek olarak, gıda, elektronik ve kozmetik gibi diğer sektörlerde de ihracatlarını genişletmeye çalışıyor.
Buna karşılık Çin, başta demiryolları ve limanların inşası gibi altyapı projelerine olmak üzere Brezilya'ya giderek daha fazla yatırım yapıyor.
2012 ile 2021 arasında, ülkedeki Çin yatırımlarının toplamı 70 milyar ABD dolarını aştı. 2022'de iki ülke arasındaki ikili ticaret 172 milyar dolardı.
Bunu 88 milyar dolar olan ABD-Brezilya arasındaki ticaret hacmi ile karşılaştırdığınızda, iki ülke arasındaki ticaretin ölçeğini daha iyi anlarsınız.
Sonuç olarak, Güney Amerika ülkeleri ve başta Brezilya, Çin pazarının artan cazibesini ve çekiciliğini hissediyor.
Çin pazarının kapılarını daha da açabilmek için Çin ile daha derin işbirlikleri geliştirmek istiyor.
Bu bağlamda Çin'de küresel genişlemenin de küresel izolasyonla mücadele etme yolunun da Latin Amerika ülkeleriyle ilişkilerin derinleştirilmesiden geçtiğinin farkında.
*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.
© The Independentturkish
