Suudi Arabistan-İran Pekin anlaşması bir bomba gibi, tüm standartlara göre önemli bir olay.

Yankısı duyuluyor ve gelecekteki etkileri tüm beklentilerimizden daha büyük olabilir.

Ancak derinliğini, boyutlarını ve yakın gelecekte bunu tamamlayabilecek olasılıkları görmek için beklememiz gerekiyor.

Kim bilir, bir bakmışsınız bölgesel güvenlik sistemi için daha geniş kapılar açılmış. Tabi çok dikkatli bir şekilde iyimser olmalıyız, ne de olsa bu İran rejimi.

Acil sorulara çok fazla cevap gerekiyor ve henüz fazla bir şey bilmiyoruz.

Anlaşma neyin üzerine? Neden Çin? Bundan kim faydalanacak?

Meselenin kendilerini doğrudan ilgilendirdiği diğerlerinin, ABD'lilerin, İsraillilerin, Yemenlilerin, Iraklıların, Lübnanlıların, Suriyelilerin, silahlı İslamcı güçlerin ve genel olarak bölgenin tepkisi nasıl?

Pekin anlaşmasının doğurduğu ilk sonuç, iki ülke arasında 2016'dan bu yana kopuk olan diplomatik ilişkilerin tekrar tesisi ve ilişkilerin kopmasına yol açan çözülmemiş sorunların yönetimi oldu.

İki ay içinde diplomatik misyonlar geri dönecek ve 1998'de imzalanan eski iş birliği anlaşması canlandırılacak.

Pek çok kişi haklı olarak İran tarafının ciddiyetini sorguluyor. Nitekim İran daha önce 2001'de Suudi Arabistan'la barışmış ve çok geçmeden 'iyi niyetlere' dayandığı için uzlaşma bozulmuştu.

Son yapılan anlaşmayı öncekilerden ayıran şey Çin'in arabuluculuğudur. Çin Devlet Başkanı, Suudi Arabistan ve İran'ı bizzat Pekin'e davet etti.

Aslında Tahran'ı bu daveti kabul etmeye kimin ikna ettiğini soran bazı yazarların aksine, işin esas zor kısmı Riyad'ı ikna etmekti.

Nitekim geçen kasım ayından bu yana İran, Suudi Arabistan'a uzlaşma, ilişkilerin yeniden kurulması ve yetkililerinin Suudi Arabistan'ı ziyaret etmesi çağrısını alenen tekrarlıyordu.

Irak ve Umman arabuluculuğunda beş tur görüşme yapılmış, ancak ilerleme sağlanamamıştı.

Neden Çin? İki önemli nedenden dolayı; birincisi hem Suudi Arabistan'ın hem de İran'ın ana ticaret ortağı olarak iki ülke üzerinde oldukça büyük bir tesir gücüne sahip olan tek ülke olması.

Kendisini bir garantör olarak sunabilme becerisiyle Iraklı ve Ummanlılardan farklı bir arabulucudur.

ABD veya Rusya bile İran'ın vaatlerinin garantisini veremez. İkinci neden, Çin'in Suudi Arabistan-İran çatışmasını sona erdirmek ve kendi çıkarlarını koruyacak bölgesel güvenliği sağlamak konusunda büyük bir çıkarının olmasıdır.

Çin, petrol ithalatının yarısını, büyük bir yüzdesini bölgeden alıyor. Bu olmadan ekonomisi dönmez.

Washington ve Moskova'nın ise buradan yaptığı ithalat sınırlıdır. Şunu söylemeden geçemeyeceğiz ki, Suudiler ve İranlılar aynı anda güvenebilecekleri Çin gibi 'ortak bir dostu' zor bulur.

Bu nedenle arabulucu olarak Çin'in odanın içinde olduğunu, dört gün de katılımcı olduğunu ve rolünün önceki arabulucuların yaptığı gibi tartışmayı hazırlamakla sınırlı olmadığını gördük.

Müzakerelerde uzun deneyime sahip Ulusal Güvenlik Danışmanı Musaid el-Ayban liderliğindeki Suudi heyeti ile İranlı mevkidaşı Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Genel Sekreteri Ali Şemhani'nin arasında oturuyordu.

Çin'in tarihte ilk kez bölgedeki büyük güvenlik düzenlemelerine dahil olması, 80'lerin başında başlayan ve 2011 baharındaki karışıklıkların ardından genişleyen "İran'ın bölgesel durumu"nun sona ermesine kapı aralayabilir.

Bu, büyük ve önemli bir adımdır. Şunu da söylememiz gerekir ki, Suudi Arabistan Veliaht Prensi'nin beş yıldır tehlikeli aşamaları da dahil olmak üzere İran'la yaşanan krizi yönetme biçimi, bizi İranlıları seçimlerinin tehdit ve kaos değil, uzlaşma olduğuna ikna eden gerçekçi bir sonuca götüren şeydi.

Suudi Arabistan'ın uzlaşmaya öncülük edeceği ve bunu bölgesel ve uluslararası düzeyde tamamlayacağı konusunda iyimseriz.

Ancak bu anlaşmadan sonraki durum hakkında bir şey söylemek için henüz erken.

Sorunlar iç içe geçik ve patlamaya müsait. Bunlardan en önemlisi de İran'ın askeri amaçlı nükleer projesi ve Tahran'ın dört Arap başkenti üzerindeki hegemonyasıdır.
 

Fotoğraflarla dünyadan haberler

Hepsini göster 30

Fotoğraflarla dünyadan haberler

• 1/30

  19 Ekim 2025 - Fransa'nın başkenti Paris'te polisler, soygun gerçekleştirilen Louvre Müzesi'nin önünde. Fransa İçişleri Bakanlığı, yerel saatle 09.30 civarında bir grup kişinin kırdıkları bir pencereden Fransız Kraliyet mücevherlerinin sergilendiği Apollo Galerisi'ne girdiğini açıkladı. İçişleri Bakanı Laurent Nuñez, hırsızların binaya girmek için dışarıdaki bir kamyona monte yük asansörü kullandıklarını, vitrinlerdeki mücevherleri çaldıktan sonra motosikletlerle uzaklaştıklarını söyledi. Nuñez, soygunun üç veya dört kişi tarafından gerçekleştirildiğini ve 7 dakika sürdüğünü belirtti. Soygunun ardından Louvre Müzesi'nin gün boyunca ziyarete kapalı olacağı duyuruldu. (Dimitar Dilkoff/AFP)

• 2/30

  18 Ekim 2025 - Bangladeş'in başkenti Dakka'daki Hazrat Shahjalal Uluslararası Havalimanı'nın kargo bölümünde çıkan yangın söndürülmeye çalışılıyor. Havalimanında bugün çıkan yangın, ana havalimanı terminalini etkilemedi ancak pistte yoğun duman bulutları görüldü. 37 itfaiye birimi yangına müdahale ederken, uçuşların askıya alındığı bildirildi. Yetkililer 4 kişinin hafif yaralandığını ve hastanede tedavi gördüğünü açıkladı. Yangına neyin yol açtığı henüz bilinmiyor. (Maruf Rahman / AFP)

• 3/30

  17 Ekim 2025 - Eski Kenya Başbakanı Raila Odinga'nın imzası haline gelen şapkası, cenaze töreni sırasında tabutunun üzerinde duruyor. Kenya siyasetinin en etkili isimlerinden Odinga, tedavi gördüğü Hindistan'da çarşamba günü 80 yaşında hayatını kaybetmişti. Dün muhalif siyasetçinin sevenlerinin, cenazenin halka açık sergilendiği stadyumun kapısını zorlamasının ardından güvenlik güçleri ateş açarak üç kişiyi öldürmüştü. Reuters'ın aktardığı üzere bugün Odinga için düzenlenen devlet cenazesinde çıkan izdiham nedeniyle en az 17 kişi tedavi görüyor. (Andrew Kasuku/AP)

• 4/30

  16 Ekim 2025 - Filistinliler, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Deyr El Balah mahallesinde yemek sırasında. Birleşmiş Milletler, Gazze'de yürürlüğe giren ateşkese rağmen sınır kapılarından gelen insani yardımlar konusunda zorlandıklarını, daha fazla sınır kapısından daha fazla yardım akışını sağlayacak bir sisteme sahip olmayı dört gözle beklediklerini belirtti. Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, "Hareketlerimiz çok daha özgür ancak yolların durumu, molozlar vb. durumlar göz önüne alındığında fiziksel zorluklar devam ediyor" diye konuştu.(Abdel Kareem Hana/AP)

• 5/30

  15 Ekim 20205 - Kenya muhalefet lideri Raila Odinga'nın Hindistan'a yaptığı sağlık ziyareti sırasında 80 yaşında hayatını kaybetmesinin ardından Nairobi'nin Jacaranda mahallesi sokaklarında yas tutanlar Kenya bayrakları taşıdı. En son 2022'de olmak üzere 5 kez başarısız bir şekilde cumhurbaşkanlığı için yarışan Odinga, Kenya siyasetinin daimi muhalefet figürüydü. Son haftalarda Odinga'nın sağlığının kötüye gittiğiyle ilgili birtakım iddialar dolaşıyordu. Ancak hem ailesi hem de müttefikleri, Odinga'nın ağır hasta olduğu iddialarını reddediyordu. Yıllarca Kenya siyasetinin merkezinde bulunan Odinga, bir dönem başbakanlık koltuğuna oturdu. Özellikle batıdaki Luos ve başkent Nairobi'de tabanının desteğini hiç kaybetmeyen Odinga, zaman zaman eski düşmanlarıyla ittifaklar da kurdu. Rakipleriyle birlikte çalışabilme kabiliyeti nedeniyle Odinga'ya Luo dilinde "Agwambo" (gizemli kişi) lakabı takılmıştı. (Tony Karumba/AFP)

• 6/30

  14 Ekim 2025 - Madagaskar Cumhurbaşkanı Andry Rajoelina’nın ülkeyi terk etmesinin ardından ordu yönetime el koydu. Parlamentonun alt kanadı dışındaki tüm kurumların feshedildiği açıklandı. Madagaskar ordusunda görevli bir albayın, hükümet karşıtı “Z Kuşağı” protestocularına katılan askerlerle birlikte ayaklanma başlatmasının ardından ülkede yönetim değişti. Albay Michael Randrianirina, salı günü ulusal radyoda yaptığı açıklamada, "İktidarı devraldık" ifadelerini kullandı. Madagaskar'da son haftalarda elektrik ve su kesintilerine karşı başlayan gösteriler, kısa sürede Cumhurbaşkanı Rajoelina'nın istifasının talep edildiği hükümet karşıtı protestolara dönüşmüştü. (Luis Tato/AFP)

• 7/30

  13 Ekim 2025 - Gazze'de yürürlüğe giren ateşkes anlaşması dolayısıyla Mısır'ın Şarm el-Şeyh kentinde Şarm el-Şeyh Barış Zirvesi gerçekleştirildi. ABD Başkanı Donald Trump, Türkiye, Katar ve Mısır'la birlikte Gazze'deki ateşkes anlaşmasına ilişkin bir niyet beyanı imzaladıktan sonra "Şimdi yeniden inşa zamanı" dedi. Trump, yeniden inşa sürecinin çatışmaların sonlandırılmasına kıyasla daha kolay bir süreç olacağını söyledi. (Saul Loeb/AFP)

• 8/30

  12 Ekim 2025 - Kamerun'da seçmenler, 7 yıl görevde kalacak cumhurbaşkanını seçmek için oy kullanmaya başladı. 7,8 milyon kayıtlı seçmenin olduğu ülkede 21 binden fazla sandık kuruldu. Dünyanın en yaşlı devlet başkanı olan 92 yaşındaki mevcut Cumhurbaşkanı Paul Biya'nın yanı sıra 11 adayın daha adı oy pusulasında yazıyor. 8. dönem için aday olduğunu açıklayan Paul Biya, 43 yıldır sürdürdüğü iktidarını devam ettirecek gibi görünüyor. 2008'de dönem sınırını kaldıran Biya, böl ve yönet taktiğini iyi uygulayan bir siyasetçi olarak biliniyor. Petrol ve kakao üretimiyle öne çıkan Kamerun'da işsizlik oranları yüksek ve ekonomik sıkıntılar yaşanıyor. Afrika kıtasının orta batısındaki Kamerun'un yolsuzluk, güvenlik ve ayrılıkçılık gibi ciddi sorunları da var. (Zohra Bensemra/Reuters)

• 9/30

  11 Ekim 2025 - Çin, Şantung eyaletinde yer alan Haiyang açıklarındaki bir fırlatma gemisinden Gravity-1 roketini fırlattı. Çin'in resmi haber ajansı Xinhua'nın aktardığı üzere, bugün Gravity-1'le birden fazla uydu fırlatıldı. Roket, taşıdığı geniş alanlı bir uydu ve iki deneysel uyduyu, yörüngede hedeflenen yerlere göndermeyi başardı. Dünyanın katı yakıtlı en büyük taşıma roketi olduğu iddia edilen Gravity-1, Ocak 2024'teki ilk uçuşundan sonra ikinci kez fırlatılmış oldu. (AFP)

• 10/30

  10 Ekim 2025 - Savaş sırasında İsrail'in emriyle Gazze'nin güneyine göç ettirilen Filistinliler, İsrail'le Hamas arasında ateşkesin yürürlüğe girmesinin ardından kuzeye dönmeye çalışıyor. İsrail hükümetinin bugün erken saatlerde ateşkesi onaylamasının ardından İsrail birlikleri bölgeden geri çekilmeye başladı. 7 Ekim 2023'te başlayan savaşın iki yılı geride kaldıktan sonra yapılan anlaşmanın ilk aşamasında, İsrail birlikleri geri çekildikten sonra Hamas'ın hayattaki 20 rehineyi 72 saat içinde serbest bırakması gerekiyor. İsrail ise hapishanelerinde uzun süredir tutuklu bulunan 250 Filistinliyi ve savaş sırasında yakalanan 1700 kişiyi serbest bırakacak. Gazze'ye her gün yüzlerce kamyonun yiyecek ve tıbbi yardım taşıması bekleniyor. (Mahmoud Issa/Reuters)

• 11/30

  9 Ekim 2025 - Gazze'de yeni bir ateşkes anlaşmasına varılmasının ardından Filistinliler, Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Belah'ta bulunan Şüheda el-Aksa hastanesinin önünde kutlama yaptı. İsrail ve Hamas, onbinlerce insanın ölümüne ve insani bir felakete yol açan savaşı sona erdirme yolunda önemli bir adım atarak, Gazze'de kalan rehinelerin serbest bırakılmasını öngören bir ateşkes anlaşması üzerinde uzlaştı. Anlaşmayı ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medyadan yaptığı açıklamadan duyurdu. Ateşkes sürecine katkı yapan taraflara ve ülkelere de teşekkür eden Trump, "Bu tarihi ve benzeri görülmemiş olayın gerçekleşmesi için bizimle birlikte çalışan Katar, Mısır ve Türkiye'den arabuluculara teşekkür ediyoruz" ifadelerini kullandı. (Bashar Taleb/AFP)

• 12/30

  8 Ekim 2025 - Vietnam'ın Lang Son kentinde Matmo Tayfunu'nun neden olduğu sel nedeniyle That Khe'de bir köy sular altında kaldı. Vietnam'ın kuzeyinde Matmo Tayfunu'nun sel ve heyelanlara yol açması sonucu pazartesi gününden beri 8 kişinin hayatını kaybettiği, 5 kişininse arandığı bildirildi. Ülke basınında çıkan haberlere göre üç kişi heyelan, 4 kişi ani sel baskını, bir kişi de yıldırım düşmesi sonucu hayatını kaybetti. 15 bin 762 evin sular altında kaldığı, 402 evin ise hasar gördüğü aktarıldı. (Anh Tuc/AFP)

• 13/30

  7 Ekim 2025 - Yılın ilk "süper ayı", Pakistan'ın Karaçi kentindeki Frere Binası'nın arkasından yükseliyor. Süper ay, uydu yörüngesinde dönerken dolunayın Dünya'ya en yakın olduğu noktaya, yani yerberi noktasınya denk gelmesiyle ortaya çıkıyor. Bu da Ay'ın yılın en sönük halinden yüzde 30 daha parlak ve yüzde 14 daha büyük görünmesini sağlayabilir. Aslında çok nadir gerçekleşmeyen bu olay bu yıl kasım ve aralık ayında tekrar yaşanacak. Gökyüzü açık olduğu takdirde dünyadaki herkes özel ekipmana ihtiyaç duymadan süper ayı görebilir. (Akhtar Soomro/Reuters)

• 14/30

  6 Ekim 2025 - Gazze Şeridi'nin merkezindeki Bureij mülteci kampında, yıkılmış binaların yanında, yerinden edilmiş Filistinli çocuklar, yemek pişirmek için yakıt olarak kullanılabilecek eşyaları bulmak için çöp yığınlarını arıyor. İsrail'in iki yıldır yürüttüğü soykırımda 20 bin çocuğun hayatını kaybettiği düşünülüyor (Eyad Baba/AFP)

• 15/30

  5 Ekim 2025 - ABD Başkanı Donald Trump, Oregon eyaletinde yer alan Portland kentindeki Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) tesislerini korumak için asker göndermeye çalışırken göstericiler eylemlerini sürdürüyor. Washington yönetimi, göçmenlik politikalarına karşı yapılan protestoları kontrol altına almak için yaklaşık 200 Ulusal Muhafız görevlendirme kararı aldı. Ancak sonrasında ABD Bölge Yargıcı Karin Immergut, federal güçlerin Portland'a konuşlandırılmasının Oregon'un egemenliğine zarar verebileceğine karar verdi. Immergut, eyalet ve şehir yönetimleri tarafından açılan dava kapsamında verdiği kararla Trump'ın hamlesini geçici olarak engelledi. (John Rudoff/Reuters)

• 16/30

  4 Ekim 2025 - Sanae Takaiçi, Japonya'nın başkenti Tokyo'da, iktidardaki Liberal Demokrat Parti'nin bugün düzenlediği liderlik seçimlerinde galip geldi. Japonya Başbakanı İşiba Şigeru'nun geçen ay istifa etmesinin ardından bugün düzenlenen seçimi kazanan eski Ekonomik Güvenlik Bakanı Sanae Takaiçi, ülkenin ilk kadın başbakanı olma yolunda. Ekim ortasında yapılacak olağanüstü parlamento oturumunda Takaiçi'nin koalisyon hükümetinin başbakanı olarak atanması bekleniyor. 64 yaşındaki Takaiçi, partinin sağcı kanadında yer alıyor. Başbakanlık koltuğuna oturduğunda artan fiyatlardan öfkelenen ve göçmen politikalarından dolayı muhalefete yakınlaşan halkın güvenini yeniden kazanması gerekiyor. (Kyodo News/AP)

• 17/30

  3 Ekim 2025 - Birleşik Krallık'ın (BK) Manchester kentindeki bir sinagoga dün düzenlenen saldırının ardından adli tıp görevlileri ibadethanenin önünde inceleme yapıyor. Yahudilerin en kutsal günü Yom Kippur'da, bir adamın Heaton Park İbrani Cemaati Sinagogu önündeki kalabalığın üzerine araba sürmesi ve ardından insanları bıçaklaması sonucu iki Yahudi erkek öldürüldü. Polis bugün yaptığı açıklamada, bir ölen ve bir yaralanan kişinin, katili hedef alan memurlar tarafından vurulmuş olabileceğini söyledi. Üzerinde patlayıcı bulunan bir yelek giydiği düşünülen şüpheli de olay yerinde polisler tarafından öldürüldü. Yetkililer olayı terör saldırısı olarak nitenlendirdiklerini açıklarken, BK Başbakanı Keir Starmer, ülkenin antisemitik nefreti yenmesi gerektiğini söyleyerek Yahudi halkını korumak için elinden gelen "her şeyi" yapacağına söz verdi. (Phil Noble/Reuters)

• 18/30

  2 Ekim 2025 - Turuncu can yelekleri giymiş aktivistler, İsrail donanması askerlerinin Gazze kıyılarına yaklaşırken müdahale ettiği Sumud filosu teknesinde oturuyor. İsrail donanması, Gazze'deki ablukayı kırarak bölgeye yardım götürmeye çalışan ve yaklaşık 45 gemiden oluşan uluslararası Küresel Sumud Filosu'nun neredeyse bütün araçlarına müdahale etti. Küresel Sumud Filosu, yaklaşık 443 gönüllünün gözaltına alındığını, bazılarının karaya çıkarılmadan önce büyük bir kargo gemisine transfer edildiğini bildirdi. Gözaltına alınanlar arasında 24 Türkiye vatandaşı ve çevre aktivisti Greta Thunberg de var (Leo Correa/AP)

• 19/30

  1 Ekim 2025 - ABD'nin başkenti Washington'da Ulusal Arşiv'in önüne "Kapalı" yazısı asıldı. ABD'de federal hükümet, Kongre'nin geçici bütçe tasarısını onaylayamaması nedeniyle kapandı. Ülkede salı gece yarısı itibarıyla 2025 mali yılı sona ererken, federal hükümete finansman sağlayacak bütçe üzerinde anlaşmaya varılamadı. ABD yasalarına göre Kongre, 1 Ekim'de başlayıp 30 Eylül'de sona eren mali yıl için bütçeyi onaylayamazsa, bu aranın geçici bütçelerle kapatılması gerekiyor. Bu geçici bütçenin de kabul edilememesi halinde federal hükümet, harcama yetkisini kaybederek temel hizmetler dışındaki tüm faaliyetlerine ara vermek durumunda kalıyor. (Julia Demaree Nikhinson/AP)

• 20/30

  30 Eylül 2025 - Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı (UNRWA) tarafından işletilen okulda, çatışmalar nedeniyle yerlerinden edilenler için kurulan derme çatma kampta bir çocuk. Hamas, Donald Trump'ın Gazze planını gözden geçirirken İsrail Başbakanı, ABD Başkanı'na destek vermesinin ardından ordunun bölgenin büyük bölümünde kalacağını söyledi. Plan, ateşkes, Hamas'ın 72 saat içinde rehineleri serbest bırakması, Hamas'ın silahsızlandırılması ve İsrail'in Gazze'den kademeli olarak çekilmesinin ardından savaş sonrası Trump'ın başkanlığında bir geçiş dönemi otoritesinin kurulmasını öngörüyor. (Omar Al-Qattaa/AFP)

• 21/30

  29 Eylül 2025 - Bualoi tayfununun Nghe An eyaletinde karaya çıkmasının ardından hasar gören Cua Lo plajından bir görünüm. Bualoi Tayfunu Vietnam kıyılarını yerle bir ederek 8 kişinin ölümüne ve 17 kişinin kaybolmasına neden oldu. Şiddetli rüzgar ve yağmur evlere zarar verdi, elektrikleri kesti ve fırtına başkent Laos'a doğru ilerlerken gücünü kaybetmeden önce yolları sular altında bıraktı. Ulusal hava durumu ajansı, Bualoi'nin bugün erken saatlerde karaya çıkmadan önce ülkenin kuzey orta kıyı şeridi boyunca ilerlediğini ve 8 metrelik dalgalara neden olduğunu duyurdu. Hükümetin afet yönetim ajansı, dev dalgaların Quang Tri eyaleti açıklarında iki balıkçı teknesine çarpmasının ardından 17 balıkçının kaybolduğunu, bir başka balıkçı teknesinin ise fırtına sırasında irtibatını kaybettiğini açıkladı. (Thai An/AFP)

• 22/30

  28 Eylül 2025 - Ducati Lenovo'nun İspanyol sürücüsü Marc Marquez, MotoGP Japonya Grand Prix'sinde şampiyonluğunu ilan etti. Yarışı takım arkadaşı Pecco Bagnaia'nın gerisinde ikinci sırada tamamlayan Marc Marquez'in şampiyonluğu alabilmesi için kardeşi Alex'in sadece 7 puan önünde damalı bayrağı görmesi veya en az ikinci olması gerekiyordu. Alex Marquez, 8. sıradan başladığı yarışta sıralamasını çok yükseltemedi. Damalı bayrağı 6. sıradan gördü. Ve böylece Marc Marquez, 7. kez MotoGP şampiyonu ve 9. kez dünya şampiyonu oldu. İspanyol pilot, en son 2019'da 6. unvanını almıştı. 6 senedir hayalini kurduğu şampiyonluğa 2184 gün sonra 126. podyumuna çıkarak kavuşan Marquez, bir zamanlar rakibi olduğu modern MotoGP döneminin efsanelerinden Valentino Rossi'nin 7 MotoGP şampiyonluğuna yetişti. (Kim Kyung-Hoon/Reuters)

• 23/30

  27 Eylül 2025 - Birleşik Krallık'ın Liverpool kentinde düzenlenen İşçi Partisi Konferansı öncesinde St George’s Plateau önünde toplanan göstericiler, Gazze'deki insani duruma dikkat çekmek için yürüyüş gerçekleştirdi. Eylemciler, iktidardaki partinin lideri olan Başbakan Keir Starmer'ı "Ellerinde kan var" ifadesiyle eleştirdi ve Londra yönetiminin Filistin için daha fazla adım atması gerektiğini söyledi. “Gazze’ye ambargo son bulsun” ve “Silah satışına hayır” gibi sloganlarla hükümet politikaları protesto edildi. (Oli Scarff/AFP)

• 24/30

  26 Eylül 2025 - Önde gelen çiftçi sendikalarından FNSEA'nın çağrısına uyan Fransız çiftçiler, cuma sabahı başkent Paris'e yaklaşık 20 kilometre mesafedeki Versay kent merkezinde toplandı. Eylemciler traktörleriyle tarihi Versay Sarayı'nın önüne kadar geldi ve haksız rekabete yol açacağı iddia edilen AB-MERCOSUR anlaşmasından vazgeçilmesini istedi. "Çiftçi isyanı Versay'da yeniden başlıyor" yazılı afiş açan çiftçiler, traktörleriyle kentte konvoy oluşturdu. Eylemciler, Güney Amerika ürünlerinin yerli mahsuller karşısında haksız rekabete yol açacağını savunuyor. (Geoffroy Van der Hasselt/AFP)

• 25/30

  25 Eylül 2025 - Eski Fransa Cumhurbaşkanı Sarkozy "Libya davası"nda suç örgütü kurmaktan suçlu bulundu. Eski Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, yolsuzluk dahil dört farklı suçtan yargılandığı "Libya davası"nda suç örgütü kurmaktan mahkum edildi. Fransa'da 2007-2012 yıllarında cumhurbaşkanı olan Sarkozy'nin, "2007'de cumhurbaşkanı seçim kampanyasını yürütmek için o zamanki Libya lideri Muammer Kaddafi'den yasadışı maddi destek aldığı" ileri sürülüyor. Sarkozy'nin 2006 sonuyla 2007 başında seçim kampanyasında Libya yönetiminden 50 milyon euro aldığı iddia ediliyor. İddiaların ardından 2013'te olayla ilgili ön soruşturma açılmıştı. Sarkozy, 21 Mart 2018'de Paris'te gözaltına alınmış, ardından hakkında "seçim kampanyasına yasadışı finansman sağlamak, yolsuzluk yapmak ve Libya kamu fonlarını gizlemek" suçlamasıyla soruşturma başlatılmıştı. (Julien De Rosa/AFP)

• 26/30

  24 Eylül 2025 - Güney Sudan muhalefet lideri ve eski cumhurbaşkanı yardımcısı Riek Machar, Juba'daki Özgürlük Salonu'nda görülen davasının üçüncü duruşmasında sanık sandalyesinde. Machar ve 7 kişi, vatana ihanetin yanı sıra insanlığa karşı suçlar, cinayet, komplo, terörizm, kamu malına ve askeri varlıklara zarar verme suçlamalarıyla da karşı karşıya. Başkent Juba'da özel bir mahkeme tarafından yürütülen duruşma ulusal televizyonda yayımlandı. Açılış konuşmasında, Machar'ın avukatı, yargı yetkisi olmayan "yetkisiz bir mahkeme" olarak nitelendirdiği bir mahkeme tarafından yargılanmasına karşı çıktı. Savunma, Machar'ın cezai olarak yargılanmasının, yaklaşık 400 bin kişinin ölümüne neden olan iç savaşı sona erdirmek için Machar ve Kiir arasında 2018'de imzalanan barış anlaşmasının ruhuna zarar vereceğini savundu. Bu anlaşma, Machar'ın birinci başkan yardımcısı olarak görev yaptığı geçiş hükümetinin temelini oluşturuyor. (Peter Louis Gume/AFP)

• 27/30

  23 Eylül 2025 - İşçiler, Hong Kong'da meydana gelecek Süper Tayfun Ragasa'ya hazırlık olarak güvence altına alınan Çinli sanatçı Ren Zhe'nin "Bulutların Üzerinde" adlı heykelinin yanındaki alanı temizliyor. Yetkililer Süper Tayfun Ragasa'nın şehrin yakın tarihindeki en yıkıcı şiddette olacağı konusunda uyarıda bulunurken, finans merkezine çarpması beklenen tayfun nedeniyle okulları tatil edildi. Hong Kong Gözlemevi, tayfunun merkezinin şehrin 420 kilometre açığına kadar yaklaştığını, fırtına alarmı seviyesinin bugün itibarıyla 3'ten 8'e yükseltildiğini duyurdu. Tayfun nedeniyle, şehirden uzakta ve çevre adalarda bulunan vatandaşlara derhal dönüş yolculuklarına başlamaları tavsiye edilirken bu akşamdan itibaren 700'den fazla uçuşun iptal edileceği belirtildi.Pasifik Okyanusu'nda oluşan yılın ilk "süper tayfunu" Ragasa'nın ilerlediği güzergahta, Filipinler, Tayvan, Hong Kong, Makau ve Çin ana karasında fırtına ve acil durum uyarıları yapılmıştı. (Dale De La Rey/AFP)

• 28/30

  22 Eylül 2025 - Birleşik Krallık'taki Filistin Misyonu Büyükelçisi Husam S. Zomlot, Londra'daki Filistin Misyonu'nda düzenlenen törende Filistin bayrağını göndere çekti. Kanada Başbakanı Carney, Avustralya Başbakanı Albanese, İngiltere Başbakanı Starmer ve Portekiz Dışişleri Bakanı Rangel, Filistin Devleti'ni resmen tanıdıklarını duyurdu. Starmer, X'te paylaştığı yaklaşık 6,5 dakikalık videoda, "Ortadoğu'da dehşet büyürken iki devletli çözüm ve barış umudunu canlı tutmak için çalışıyoruz" dedi. Barış ve iki devletli çözümün "güvenli ve barış içinde bir İsrail'le yaşayabilir bir Filistin'e" işaret ettiğini kaydeden Starmer, "Şu an ikisi de yok. İsrailli ve Filistinli sade vatandaşlar şiddet ve acıdan uzak, barış içinde yaşamayı hak ediyor. diye konuştu. (Frank Augstein/AP)

• 29/30

  21 Eylül 2025 - Formula 1 Azerbaycan Grand Prix'sinde zaferin adı Max Verstappen. Red Bull'un Hollandalı yıldızı pole pozisyonunda başladığı yarışı kazanırken, Mercedes'in Britanyalı pilotu George Russell ikinci, Williams'tan Carlos Sainz ise üçüncü oldu. Pilotlar şampiyonası lideri Oscar Piastri ilk turda yaptığı kaza sonucu yarış dışı kalırken, en yakın rakibi ve McLaren'dan takım arkadaşı Lando Norris ise ancak 8. sırayı alabildi. McLaren'ın takımlar şampiyonu olmasına kesin gözüyle bakılan sezonda bu sonuçlarla şampiyonluk yarışı iyice kızıştı ve yarış severler son 4 yılın şampiyonu Max Verstappen'den bir geri dönüş bekliyor. Sezonun bitmesine 7 yarış kala son durum şöyle: 1. Oscar Piastri (McLaren) – 324 puan 2. Lando Norris (McLaren) – 299 puan 3. Max Verstappen (Red Bull) – 255 puan (Lisi Niesner/Reuters)

• 30/30

  20 Eylül 2025 - Hollanda'nın Lahey kentinde düzenlenen göçmen karşıtı "Hollanda İçin Ayağa Kalk" protestosunda bir polis arabası ateşe verildi. Ülkedeki genel seçimlere yaklaşık bir ay kala düzenlenen protesto, internette "Els Rechts" diye bilinen sağcı bir aktivistin çağrısıyla düzenlendi. Hükümetten daha sert göç politikaları talep eden aktivist daha sonra sosyal medyada yaptığı açıklamada, gösterinin barışçıl geçeceğini düşünerek bu çağrıyı yaptığını söyledi. Yetkililer, kalabalığı dağıtmak için polisin biber gazı ve tazyikli su kullandığını açıkladı. (Josh Walet/ANP/AFP)

Büyük sınav Yemen. Tahran, Husi isyanının yönetilmesinde önemli bir role sahip.

Şayet iki taraf, Çin'in gözetiminde durumu savaşı durduracak ve meşru yönetimi geri getirecek nihai barışçıl bir çözüme hazırlamayı başarırsa, bu tek başına Pekin anlaşmasının başarısını ilan etmek için yeterli olacaktır.

Yemen tüm dünyayı ilgilendiren bir konudur. Zira buradaki savaş uluslararası deniz ticaret koridorunu tehdit ediyor, topraklarında terör örgütleri yaşıyor ve savaş Suudi Arabistan'ın güvenliğini tehdit ediyor.

Bundan da önemlisi Yemen, Sana'nın işgali ve meşru yönetimin yıkılmasından bu yana süregelen bir insanlık dramıdır.

İki tarafın Yemen'e barış getirmeyi başarması, Irak ve Lübnan'daki krizlerin sona ermesine katkıda bulunan yeni bir bölgesel güvenlik sisteminin ağlarını örmek için değerli bir fırsat oluşması demektir.

Bu meseleyi çevreleyen gerek faydalı gerek faydasız diğer faktörleri göz ardı edemeyiz.

Aynı gün Washington, Irak'ın İran'a olan 500 milyon dolarlık borcunu ödemesine izin verdi.

Bu belki de anlaşmadan önce hesaplanmış bir hareketti. Ancak ABD'nin bu yeni gelişmede oynayacağı önemli bir rol var.

Bir sonraki yazım, Pekin anlaşmasının olasılıkları ve diğer çatışma sorunları, özellikle de esas problemi oluşturan nükleer silah hakkında olacak.

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir. 

Independent Türkçe için çeviren: Asasmedia

Şarku'l Avsat