Macaristan'daki Budapeşte Eötvös Loránd Üniversitesi'nden araştırmacılar, köpek ve domuzların insanlarla kurduğu ilişkiyi gözlemledi.
Araştırmada, köpeklerin zor durumlarda insanlardan yardım istemeye, domuzlarınsa durumu kendi başlarına çözmeye çalıştığı görüldü.
Öte yandan bulgular, hem köpeklerin hem de domuzların insan sahiplerine aynı seviyede ilgi gösterdiğini ortaya koydu.
Araştırmacılar aslında bu hayvanların "referans iletişimi" adı verilen bir etkileşim biçimini kullanıp kullanmadığını anlamak istedi.
Birinin dikkatini çevredeki bir nesneye veya başka birine çekme amacıyla sergilediğimiz davranışlara referans iletişimi deniyor. İnsanlar bu iletişimi kurarken göz işaretlerine, el ve kafa hareketlerine veya sözlü iletişime sıklıkla başvurabiliyor.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
Birçok hayvanın da kendi aralarında referans iletişimini kullandığı biliniyor. Örneğin horozlar ve tavukların yırtıcı kuşları gördüğünde belirli bir "alarm ötüşüne", tilki gibi kara hayvanlarını gördüğünde ise başka bir ötüş şekline başvurduğu biliniyor.
Öte yandan hayvanların bu iletişimi insanlarla kurup kurmadığı sorusu, uzun süredir araştırmacıların odağında.
Araştırma ekibinin lideri Paula Pérez Fraga, "Evcil hayvanlar, insanlarla referans iletişimi kurmaya özellikle yatkın görünüyor" diyor:
Ancak insanlarla aynı ortamlara giren bazı yabani hayvanlar da bunu yapabilir. Yani evcilleştirme, bu iletişim yeteneğinin ortaya çıkması için gerekli olmayabilir.
Ekip bu hipotezi sınamak için insanlarla birlikte büyüyen domuz ve köpekler üzerinde deney yaptı. Çalışmaya dahil edilen iki grup da çiftlik hayvanı olarak yetiştirilmiş ve insanlardan aynı muameleyi görmüştü.
Deneyde hayvanlar özel olarak tasarlanmış odalara yerleştirildi ve iki farklı senaryo kurgulandı.
İlkinde hayvanlar sahipleriyle başbaşa kalıyordu. Odada aynı zamanda hayvanların sevdiği bir yiyecek vardı. Bunun sonucunda hem domuzların hem de köpeklerin, sahiplerine aynı seviyede ilgi gösterdiği anlaşıldı.
İkinci senaryoda ise yiyecekler hayvanların erişemeyeceği bir noktaya kondu. Bunun sonucunda da köpeklerin yiyeceğe ulaşmak için insanlardan yardım istemeye çalıştığı görüldü. Köpekler, sahiplerine yiyeceğin nerede olduğunu göstermek için çaba sarf etti.
Domuzlarınsa yiyeceğe ulaşmak için kendi başlarına çabaladığı, sahiplerine yiyeceğin yerini göstermek için herhangi bir girişimde bulunmadığı kaydedildi.
Hakemli bilimsel dergi Scientific Reports'ta yayımlanan bulgular, her evcil hayvanın insanların dikkatini ilginç nesnelere yönlendirmeyi başaramayacağını gösteriyor.
Araştırma ekibi domuzların ve köpeklerin "insanın en iyi arkadaşı olma" konusunda yarışabileceğini ama "köpeklerin sahiplerine ilginç şeyler gösterme yeteneğine" sahip olduğunu belirtiyor.
Pérez Fraga, "Domuzların bu tür bir iletişim biçiminin ortaya çıkması için gereken önemli özelliklerden yoksun olduğunu düşünüyoruz" diye konuştu:
Atlar, kediler ve hatta kanguruların bizimle referans iletişimi kurabileceğini biliyoruz. Hepsi de kendi türdeşleriyle iletişim kurarken görsel uyaranlara başvuruyor. Ancak domuzlar bunu yapmıyor.
Independent Türkçe, Eurek Alert, Daily Mail
Derleyen: Çağla Üren