Tayland'da monarşi karşıtı eylemler devam ediyor. Krai Saidee adlı bir genç, iki yıl önce mezun olduğu Chiang Mai Üniversitesi'ne giderek kraliyet ailesine karşı protesto düzenledi.
fazla oku
Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)
14 Ocak'ta Prenses Maha Chakri Sirindhorn'un yönettiği mezuniyet törenine giden Saidee'nin kendisini altın rengine boyadığı görüldü. 24 yaşındaki protestocu, yanındaki cüppenin üzerine "Rüyalarımı alıp bana bunu verdiniz" yazan bir kağıt iliştirdi.
Tayland'da mezuniyet törenlerini kraliyet ailesinin üyeleri yönetiyor. Ülkede bu yüzden törenlere katılmayan gençlerin sayısı giderek artıyor.
Saidee de bunlardan biri. Monarşi reformu çağrısı yapılan, 2020'deki gösterilere işaret eden Saidee şöyle konuştu:
Protestolar bana monarşi ve monarşiye ne kadar para gittiği hakkında çok şey öğretti.
Saidee'nin protesto düzenleyen iki arkadaşı 14 Ocak'ta tutuklansa da para cezasının ödenmesiyle serbest bırakıldı.
Saidee, martta monarşi karşıtı bir gösteri daha yapmayı planladığını söyledi:
Mezun olan öğrencilere bazı hediyeler vermeyi planlıyorum. Hediyelerin ne olacağını henüz bilmiyorum. Ancak 'siyasi bir şey' olacağına söz veriyorum.
Saidee, genç sanatçılara ve arkadaşlarına "yer açmanın" kendisinin görevi olduğunu savundu. Bu ayki törene katılmak zorunda hisseden bazı arkadaşlarının kendisine teşekkür ettiğini söyledi.
"Daha çok korkanlar olacak ama daha öfkeli hissedenler de olacak"
Tayland'daki Naresuan Üniversitesi'nde görev yapan öğretim görevlisi Paul Chambers, eylemcilerin tutuklanmayı "şehitlik" gibi görebildiğini ve bu yüzden daha fazla öğrencinin, kraliyet üyelerinin yönettiği mezuniyetleri boykot edebileceğini vurguladı.
2017'deki mezuniyet törenine gitmeyen aktris Panita Hutacharern, "Daha çok korkanlar olacak ama daha öfkeli hissedenler de olacak" diye konuştu.
Öte yandan genç aktivistler, ailelerin baskısıyla da karşı karşıya kalıyor.
Chambers, Tayland'da halkın monarşi konusunda ikiye bölündüğünü ve kraliyete saygı duyanların genellikle eski nesil olduğunu belirtti.
Hutacharern de "kral yanlısı" diye nitelediği annesiyle sık sık tartıştığını ifade etti.
Kendisinin "kraliyet karşıtı" olduğunu kaydeden 26 yaşındaki oyuncu, şu yorumu yaptı:
Mezuniyete katılmam zaman kaybı olurdu. Kraliyet ailesinin mezuniyetimizle ne alakası var bilmiyorum.
Öğrenciler mezuniyette fotoğrafçı, kuaför ve cüppe masrafları için büyük bütçeler ayırıyor. Kraliyet ailesi de bunlardan kâr elde ediyor. Chambers, monarşinin mezuniyetlerden çok para kazandığını belirterek bu uygulamanın yakın zamanda sona ermesini beklemediğini ifade etti.
Chambers, monarşinin mezuniyet konusunda protestocuların taleplerine boyun eğmesinin, öğrencileri daha fazla baskı kurmaya teşvik edebileceğini de sözlerine ekledi.
Bununla birlikte mezuniyet boykotları son yıllarda büyüdü. 10 yılı aşkın bir süre önce kendi mezuniyet törenine katılmayan 35 yaşındaki tasarımcı Sina ise o dönem katılım oranının yüzde 90'ı bulduğunu söyledi. Sina, "O zamanlarda kimse bunların farkında değildi. Kimse monarşiden bahsetmedi" diye konuştu.
Saidee ise artık öğrencilerin yaklaşık yüzde 50'sinin törende yer aldığını iddia etti.
"Halkın ve kültürün çoktan değiştiğini bilmiyorlar"
Öte yandan monarşiyi destekleyen bazı işverenler kampanya başlatarak, bir kraliyet ailesi üyesinden diploma alırken fotoğrafı olmayan yeni mezunları işe almayacaklarını vurguladı.
Hutacharern ise kampanyanın başarılı olmayacağını düşünüyor:
Bu tür kişilerle çalışmamanın öğrenciler için iyi olduğunu düşünüyorum.
Tasarımcı Sina da Hutacharern'e katılıyor. "Halkın ve kültürün çoktan değiştiğini bilmiyorlar" diyen Sina, sözlerini şöyle sürdürdü:
Bu yüzden daha önce işe yarayan sözleri söylemeye devam ediyorlar ama artık işe yaramıyor.
Sina, geçmişte film gösterimlerinde kralı onurlandırmak için bir görüntü oynatıldığında hemen hemen herkesin saygı için ayağa kalktığını ifade etti. Tasarımcı, seyirciler arasında ayağa kalkanların artık yüzde 10'a düştüğünü tahmin ediyor:
10 yılı aşkın bir süre önce kral yanlıları, ayakta durmayanların üzerine gazoz dökerlerdi. Şimdi ayağa kalkarsan, geçmişte sıkışıp kalmış bir kişi gibi görünürsün.
Independent Türkçe, The Guardian, Thai PBS World, Prachatai
Derleyen: Uğurcan Yıldız
