Biden doktrininin röntgeni çekildi: ABD ne yapacak?

Süper gücün Afganistan'dan çekilişi bazılarına tehdit oluştururken, diğerlerineyse fırsat sunuyor

Biden, Obama döneminden bu yana Afganistan'daki savaşa yönelik kuşkularını dile getiriyordu (Financial Times)

Londra merkezli Financial Times gazetesinin Washington büro şefi James Politi, "Biden doktrini: ABD dünyadaki yeni yerini arıyor" başlıklı bir makale yazarak, Afganistan'dan çekilirken krize neden olan Washington yönetiminin dış politikasını derinlemesine inceledi. 

3 Eylül'de yayımlanan yazıda, 78 yaşındaki Joe Biden'ın son ABD birliklerinin çekilmesinin üzerinden henüz 24 saat geçmişken salı günü yaptığı açıklamada "Afganistan'la ilgili karar sadece Afganistan'ı ilgilendirmiyor. Diğer ülkeleri yeniden oluşturmak için düzenlenen büyük askeri operasyonları bitirmekle alakalı" dediği hatırlatıldı. Dünyada güç dengeleri değişirken ABD Başkanı'nın ülkesinin askeri gücünü daha ölçülü kullanmaya çalıştığı ifade edildi. 

Pek çok ABD'li ve Avrupalı yetkiliyle görüşen James Politi, daha kontrollü askeri müdahale yaklaşımına karşı zıt taraflarda duranları şöyle özetledi:

Biden yaklaşımının destekçileri, bu değişimin ABD'li yetkililere ve orduya, Çin ve Rusya gibi büyük stratejik rakiplere karşı durmak için daha fazla alan açacağını düşünüyor. Özellikle Ortadoğu'daki ucu açık çatışmalara saplanmadan iklim krizi gibi küresel sorunlara karşı hareket edilebilir. 

Diğerleriyse Biden'ın ABD'nin kemer sıktığı daha riskli bir dönemi müjdeliyor olmasından korkuyor. Bu durum karşıtları güçlendirebilir, en savunmasız müttefiklerin güvenini sarsabilir ve Donald Trump'ın makamda geçirdiği 4 yılın ardından ABD'nin yeniden küresel liderliğe dönmesinin umudunu taşıyanları hayal kırıklığına uğratabilir.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Politi, ABD'nin onlarca yıldır bir yandan Vietnam, Irak ve Kosova gibi yerlere operasyon düzenlediğini, diğer yandansa bu savaşlar arasında ordunun geri çekildiği dönemlerin yaşandığını yazısında hatırlattı. 

Washington'daki dış politika uzmanlarıysa Biden'ın gerekirse güç kullanabilecek esneklikte açıklamalar yaptığını söyledi. Şimdi düşünce kuruluşu Rand Corporation'da görev yapan eski ABD Dışişleri yetkilisi Jim Dobbins, hızlı gelişen olayların Amerikalı liderlerin barış sözünün üstünü çizdiğini vurguladı.  

Adı gizli tutulan Avrupalı bir diplomat da, "Yakın gelecekte Amerikan gücünü göstermek için bir yol bulunması gerekecek. Aksi takdirde Çinliler ve Ruslar otomatikman bunun Çin'in kendini gösterdiği ve otoriter rejimlerin başarılı olduğu yüzyıl olduğuna inanacak" dedi.  

Eski ABD'li yetkililer ve diplomatlar, ABD'nin Afganistan'dan çekilmesi sırasında oluşan tablonun müttefiklerin güvenini sarstığını ifade etti. 

ABD'nin Güney Kore'den Almanya'ya ülke dışında 200 bin askeri ve 700 milyar dolarlık yıllık savunma bütçesi bulunsa da, Çin ve Rusya'ya karşı ABD'nin güvenlik kalkanına ihtiyaç duyan Tayvan ve Ukrayna gibi yerlerde endişenin arttığı belirtildi.

Aralarında Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd Austin'in de olduğu yetkililerin son günlerde müttefiklerle ilişkileri güçlendirmek için harekete geçerek temas kurduğu yazıda vurgulandı. 

Roma merkezli düşünce kuruluşu Istituto Affari Internazionali'den Nathalie Tocci, Biden'ın stratejisinin "görece düşüşte olan bir süpergüç için mantıklı" olduğunu söyledi. Yazı, Washington'ın bundan sonra Avrupa ülkeleri gibi şu soruları düşünmek zorunda kalabileceğini ifade eden Tocci'nin şu sözleriyle sonlandı:

Biz Türkiye'yle alakalı ne yapacağımızı bilmiyoruz, Belarus'la alakalı ne yapacağımızı bilmiyoruz. Mevzu sadece Afganistan değil. Bu yerlerde ne yapacağımızı uzun süredir bilmiyoruz. Bizde de yanıt yok ancak bulmalıyız.
 

Independent Türkçe, Financial Times 

DAHA FAZLA HABER OKU