Zümrüt Apartmanı adlı kitapta en büyük tartışma, büyük tepki çeken ifadelerin edebi özgürlük alanına girip girmediğiydi.
Kimi edebiyatın ensesti de, cinayeti de, katliamı da ele alabileceğini savundu, "Aksi sansür olur" dedi.
Ama tartışmaya katılanların önemli bir bölümü de, konuya değil, ele alış şekline odaklanıp "Sanat sınır ve yasak tanımaz ama pornografi sanat değildir" görüşünde birleşti. Zümrüt Apartmanı romanının, onu okuyacak çocuklarda yaratacağı travmaya dikkat çekildi.
Edebiyat çevrelerinde aynı tartışma farklı açılardan devam ediyor. Bu kez özne, edebiyat temelli öykü paylaşım platformları, daha da özelinde bu platformların en önde geleni olan Wattpad.
Wattpad'in yola çıkış amacı "Gençlerin okuma-yazma alışkanlıklarını geliştirmek, onlara kendi yazdıkları hikayeleri yayınlama ve edebi yönlerini kuvvetlendirme imkanı sunmak."
Öykü paylaşım sitesi, amatör metinlere yer verip, yazılanların geniş kitleler tarafından paylaşılmasını, amatör yazarların tanınmasını hedefliyor.
Gençlerin bir bölümü tarafından hala, yazar olmanın ilk basamağı olarak kabul edilse de dünya genelinde her ay 50 milyon kişiye ulaşan platform, bu amaçtan çok uzak bir noktada.
Ayda 50 milyonu aşkın ziyaretçi
Kullanıcıların öykü yazıp paylaştığı platformda, isteyen sadece okur olarak da yer alabiliyor. Öykülere yorum ve beğeni yapılabiliyor.
Wattpad'de en çok okunan, en fazla beğeni ve yorum alan içerikler ise cinsel içerikli olanlar ya da tehlikeli alışkanlıkları, çarpık ilişkileri ve hayatları öne çıkaranlar.
2006 yılında kurulan online platformda, bu tarz platformların hemen tümünde olduğu gibi bir denetleme ya da filtreleme mekanizması yok.
Yüzbinlerce hatta milyonlarca kez görüntülenen içerikler var ve platformda yapılan kısa bir gezinti, en popüler içeriklerin en tartışmalı öyküler olduğunu gösteriyor.
Wattpad'a giren gençler ve çocuklar amaçları sadece edebiyat olsa da, kendileri için çok zararlı olabilecek, asla karşılaşmamaları gereken içeriklerle yüzleşiyor.
Konuyu yakından takip edenler, daha fazla etkileşim ya da beğeni almak isteyen gençlerin giderek cinselliği daha fazla öne çıkaran, çarpık yaşam tarzlarına dayalı öykülere yöneldiği görüşünde.
Bu eğilim nedeniyle zaman içinde platformda ağırlık tartışmalı içeriklerden yana değişmiş.
Yaş ortalaması 15
Özellikle 10-18 yaş arasındaki çocuk ve gençlerin ilgi gösterdiği platformun en popüler öykülerinin adları bile bu eğilimi ortaya koymaya yeterli.
Wattpad'den çıktı, fenomen oldu : Kötü Çocuk
Kanada menşeli platformda tanınıp kitabı basılan ve kendisini en çok satanlar listesinde bulan pek çok isim var.
İlk akla gelen 25 yaşındaki Büşra Küçük. 18 yaşındayken Wattpad’e yüklediği Kötü Çocuk isimli hikayesi kısa sürede 80 milyon görüntülemeye ulaşan Büşra Küçük, bir yayıneviyle anlaşmış, seri olarak yayınlanan kitaplar “En çok satanlar” listesinde yerini almıştı.
Kötü Çocuk’un başarısı üzerine kitap beyazperdeye de uyarlanmış, filmde tanınmış isimler rol almıştı.
Yeşilay’dan Wattpad uyarısı
Aslında Wattpad'e yönelik eleştiriler yeni değil.
Yeşilay, Ocak 2017’de bir uyarı açıklaması yapmış, gençler arasında büyük ilgi gören Wattpad’in uyuşturucu bağımlılığı, şiddet, cinsellik gibi olumsuz içerikleriyle önemli riskler taşıdığını belirtmişti.
Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Dr. Meral Ağır da, Wattpad’in görünmeyen tehlikelerini sıralamıştı:
"En beğenilen Wattpad kitaplarındaki hikâyelerde yer alan madde kullanımı, sigara ve alkol bağımlılığı, antisosyal davranışlar, kesici alet ve ateşli silah taşıma, cinsel şiddete eğilim, ehliyetsiz araba kullanma, depresyon, okul kurallarına uymama, devamsızlık, düzensiz beslenme ve uyku alışkanlıkları ergenlerde risklere neden olabilecek türden davranışlardır. Bu kötü yaşama biçimleri çocukların ve ergenlerin hayata karşı bakışını etkileyebiliyor. Karakterlerin yaşam öykülerinde, parçalanmış aile, anne babanın şiddetli davranışları, eleştiri, aşağılama, okula ve çevreye uyum sorunları, travmatik hikayeler görülüyor. Bu hikâyeleri okuyan gençler gerçek hayatlarında da şiddete eğilimli, madde bağımlısı olmaya yatkın bireyler haline geliyor. Wattpad, sosyal ağ uygulamaları aracılığıyla gençlerin birbirlerini daha fazla etkileyebildiğini, kullandıkları teknolojik uygulamaların özellikleri arttıkça birbirlerini etkileme ve yönlendirebilme süreçlerinin hızlandığını gösteriyor."
Independent Türkçe
