Fransa’nın, güvenlik ile özgürlüklerin korunması arasındaki denge ikilemi

Ülke bir ‘şüpheli demokrasi’ döneminden geçerken ‘generallerin bildirisi’ cumhurbaşkanlığı seçimlerine kapıyı aralıyor

Macron, Fransa'nın ‘paralel bir sistem kurmaya’ ve ‘cumhuriyeti reddetmeye’ çalışan ‘İslamcı ayrılıkçılıkla mücadele etmesi’ gerektiğini söyledi. (AP)

Bugün Fransa'nın iç arenasında yaşananlar, yetmişli yılların sonlarından, yani yabancı işçilerin ülkeye göçünü düzenleyen 1974 tarihli ‘İltica ve Göç Yasası’nın yürürlüğe girmesinden bu yana yaşanan olayların genel bağlamından ayrı tutulamaz. Bu yasa, göç akışını sınırlandırırken yerini kaçak göçlere bıraktı. Fransa, Arap Mağrip (Kuzey Afrika) ülkelerinden yapılan kaçak göçlerin neredeyse kesintisiz hale gelmesinin ardından 1 Ağustos 2018 tarihinde bu durumu kontrol altına almak İltica ve Göç Yasası’nda değişiklik yaptı. Bu değişiklik o dönem, Cumhuriyet Yürüyüşü Hareketi (LREM) Partisi’nden milletvekillerinin göç ve iltica başvurularına getirilen sert şartlar nedeniyle yasadan duydukları rahatsızlıkları ve bunun olası olumsuz sonuçlarını dile getirmesinin ardından Fransa Parlamentosu’nda tartışmalara yol açtı.

Fransa’da ‘siyasal İslam’

Avrupa'da en büyük Müslüman topluluğun yaşadığı Fransa'da giderek artan bir ‘siyasal İslam’ korkusu söz konusu. Resmi rakamlara göre Fransa’da altı milyon Müslüman’ın olduğu tahmin ediliyor. Çoğunluğunu Kuzey Afrika'daki eski Fransız kolonilerinden gelenler oluşturuyor. Ancak The Independent Arabia’nın elde ettiği bilgilere göre gerçek rakamlar resmi verilerin çok üzerinde. Fransa’da yaklaşık 11 ila 12 milyon Müslüman olduğu tahmin ediliyor. Bu da ülke nüfusunun yüzde 18'ini oluşturdukları anlamına geliyor. Fransa'da son yıllarda en bariz ve kanlı terör saldırıları, radikal İslamcılar tarafından gerçekleştirildi. Çok sayıda Fransa vatandaşı, bu saldırılardan zarar gördü. Fransız basınında yer alan istatistiklere göre 2015 yılından bu yana ülkede yaklaşık 18 terör saldırısı gerçekleşti. Bunların başında Ocak 2015'te Charlie Hebdo dergisini hedef alan saldırı, aynı yılın Kasım ayında Paris’te gerçekleşen saldırılar, Temmuz 2016’daki Nice saldırısı, Aralık 2018'deki Strazburg saldırısı ve son olarak geçtiğimiz Nisan ayında Tunuslu bir göçmenin bir polis memuruna düzenlediği bıçaklı saldırı geliyor. Tüm bu terör eylemleri sonucunda yaklaşık 253 kişi zarar gördü. Bazıları hayatını kaybetti, bazıları yaralandı. Saldırılar, aşırılık yanlısı örgütlere bağlı veya onların izinden giden kişiler tarafından gerçekleştirildi.

Fransa İçişleri Bakanlığı 2020 yılından bu yana, 51'i cezaevi dışında olmak üzere aşırılık yanlıları listesinde yer alan 231 yabancıyı sınır dışı etme, eğitim merkezlerinde güvenliği artırma yanı sıra yurtdışından fonlanan İslami derneklere yönelik denetimi sıkılaştırma gibi tedbirler aldı. The Independent Arabia’nın edindiği bilgilere göre aşırılık yanlısı yabancıların sınır dışı edilmesi prosedürleri, normal yollardan uygulanması imkansız hale geldiğinden şuan İçişleri Bakanı Gerald Darmanin’in inisiyatifinde yürütülüyor. Bakan Darmanin, son olarak 9 Nisan'da Çeçen kökenli Rus mülteci Magomed Gadayev'i sınır dışı etmek için Rusya İçişleri Bakanı Vladimir Kolokoltsev ile görüştü.

‘İslamcı izolasyonculuğa direnmek’

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, geçtiğimiz yılın Ekim ayında, Pakistanlı bir genç tarafından gerçekleştirilen paralı saldırının ardından yaptığı bir konuşmada, Fransa'nın ‘paralel bir sistem kurmaya’ ve ‘cumhuriyeti reddetmeye’ çalışan ‘İslamcı ayrılıkçılıkla mücadele etmesi’ gerektiğini söyledi. Bu radikal İslamcı eğilimde, cumhuriyetin kanunlarını aşmak, farklı değerlere dayalı paralel bir sistem kurmak ve farklı bir toplum düzeni geliştirmek için sistematik bir yapının yerini alma kararlılığının olduğunu belirten Macron, “İslam, bugün tüm dünyada kriz içinde olan bir dindir” dedi. Macron bu sözleri hem yurt içinden hem de yurtdışından tepki aldı.

Fransa’da 21 Nisan gecesi aralarında 20 emekli generalin (daha sonra destekleyenlerle bu sayı 23 oldu) bulunduğu bin kadar muvazzaf asker tarafından imzalanan bir bildiri yayımlandı. Haftalık aşırı sağcı Valeurs Actuelles dergisinde yayınlanan bildiri, ‘Yöneticilerimizin onurunu geri kazanmak için’ başlığını taşıyordu. Önce 20 emekli general tarafından yazılmaya başlanan bildiri daha sonra 18 bin muvazzaf askerin desteğini aldı. Bazı kaynaklar, bildirinin 1961 yılında Cezayir'in bağımsızlığına karşı çıkan generallerin Charles de Gaulle'e karşı darbe girişiminin 60’ıncı yıl dönümünde yayınlanmasına dikkati çektiler. Askeri darbe olasılığına işaret eden generaller, ‘kültürel değerlerin ve halkın’ korunması gerektiği durumlarda müdahale etmeye hazır olduklarını belirttiler. Aynı zamanda, ‘ulusu korumak isteyen’ tüm siyasi yönelimlere destek verdiklerini de teyit ettiler. Durumun böyle devam etmesi halinde iç savaş çıkabileceği uyarısında bulunan generaller bildiride, ‘Fransa'nın dağılmasından’ ve ‘banliyölerin İslamcılara teslim edilmesinden’, polisin Sarı Yelekliler'e karşı şiddet kullanmasına işaret edilerek ‘cumhuriyetçi değerlerin gerilemesinden’ ve ‘milliyetçi ruhun ötekileştirilmesinden’ bahsettiler.

Generaller cumhurbaşkanlığı seçimlerine kapıyı araladılar

Bazı bilgilere göre Generaller Bildirisi’nin arka planında Mayıs 2022'de yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimleriyle ilişkilendiriliyor. Bu teori, cumhurbaşkanlığı adayı aşırı sağcı lideri Marine Le Pen’in bildiriyi desteklemekte acele etmesiyle daha da güçlendi. Le Pen bildiriyi yayınlayan Valeurs Actuelles dergisine yaptığı açıklamada askerleri birlikte ‘Macron'dan kurtulmak’ için çalışmaya çağırdı. Le Pen’in açıklamasına tepki gösteren radikal sol lider Jean Luc Melenchon (Fas kökenli cumhurbaşkanı adayı), bildiriyi eleştirirken bunu Fransa ve ilkelerinin Macron döneminde karşı karşıya kaldığı tehditlerden biri olarak niteledi. Öte yandan Valeurs Actuelles dergisinin eski Genelkurmay Başkanı Philippe de Villiers tarafından kaleme alınan ‘İsyan çağrısı yapıyorum’ başlıklı bir köşe yazısını yayınlaması dikkat çekti. Bazı kaynaklar, Pierre de Villiers'in kardeşinin önümüzdeki yıl yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olabileceğini öne sürdüler.

Askeri darbe

Cumhurbaşkanı Macron göreve, General Pierre de Villiers'in, savunma bütçesini azaltmak isteyen Macron'a karşı çıkması ve istifasını sunmasıyla ‘askeri bir isyan’ gibi görünen olayla başlamıştı. Pierre de Villiers istifa açıklamasında, “Mevcut koşullarda, bugün ve gelecekte Fransa ve vatandaşlarının korunması ve ülkemizin amaçları için gerekli olduğuna inandığım ordu modelinin istikrarını sağlayabilmek için bir pozisyonda olamayacağıma karar verdim” ifadelerini kullanmıştı.

Öte yandan bildiriyi kınayan açıklamalar yapıldı. Bunlardan biri Fransa Savunma Bakanı Florence Parly’nin Twitter hesabı üzerinden yaptığı açıklamaydı. Parly tweetinde, ‘bildiriyi yazıp imzalayanların, Fransız ordusunu asla temsil etmeyen bir grup emekli general olduğunu ve sadece kendilerini temsil ettiklerini’ söyledi.

Ayrıca Fransız ordusunun ilkelerinin Fransa'ya karşı tarafsızlık ve sadakat ve tüm Fransızların korunmasına dayandığını vurgulayan Bakan Parly, Marine Le Pen'in bildiriyi imzalayan generalleri saflarına katılmaya davet etmesine tepki göstererek şunları söyledi:

“Le Pen’in açıklamaları, ordu kurumunu ciddi şekilde yanlış anladığını gösteriyor. Bu, ordunun lideri olmak isteyen biri için oldukça endişe verici. Le Pen’in önerdiği ordunun siyasallaşması, Fransa’yı zayıflatır. Ordu, seçim kampanyası için değil, Fransa’yı savunmak ve Fransız halkını korumak için var.”

Fransız ordusunun seçimlerde oy kullanma hakkına sahip olması ve son zamanlarda ordunun özellikle jandarma güçlerinin, yani oylarının yüzde 70’ini Le Pen'e veren kırsal kesimdeki askeri polisin aşırı sağa yaklaşması dikkat çekiyor. Fransız ordusuna yakın kaynaklar, The Independent Arabia'ya yaptıkları açıklamada, emekli askerlerin iç savaşın beş yıl sonra çıkacağına inandıklarını ve muvazzaf askerlerin ise 10 yıl sonra patlak vereceğini düşündüklerini söylediler.

Bu arada bildiriye destek veren aktif görevdeki 18 general, haklarında soruşturma başlatılması amacıyla Yüksek Askeri Şura'ya sevk edildiler.

Bu gelişmeler gözlemcileri, özgürlükler ülkesi Fransa’yı radikal İslamcı eğilim tarafından kuşatılmış bu duruma kimin ve neyin getirdiğine dair sorularla karşı karşıya bıraktı. Bunlara bir de Fransız yetkililer ülkedeki radikal İslamcı eğilimi olan göçmenlere karşı neden henüz katı önlemler almadı? Ya darbe girişimi başarılı olursa? Fransa’nın sivil otoritesi askeri bir sisteme mi dönüşüyor? Laik bir devlet olan Fransa, ibadethanelerin kurulmasına neden izin veriyor? gibi sorular ekleniyor.

gz.jpg
Thierry Miguel: “Fransa, İslamcı terör tehdidiyle karşı karşıya olan tek ülke değil” (Fotoğraf: Thierry Miguel’in kişisel internet sitesi)

 

Eski Adli Polis Genel Müdürlüğü (DCPJ) Direktörü, Fransız Sosyalist Partisi üyesi, yazar ve politikacı Thierry Miguel, The Independent Arabia için bu soruları yanıtladı.

Fransa, tarihi olarak bir özgürlük kültürünün güçlenmesine katkıda bulunmuştur

Thierry Miguel, The Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Fransa, İslamcı terör tehdidiyle karşı karşıya olan tek ülke değil. Pek çok Avrupa ve Mağrip ülkesi aynı tehditle karşı karşıya kaldı ve halen de kalmaya devam ediyor. Buna Cezayir’de Silahlı İslami Grup (GIA) yaptığı katliamları örnek verebiliriz. Fransa tarihi olarak, özellikle ifade ve bu tür radikal yaklaşımların dayattığına aykırı bir yaşam biçimi açısından özgürlük kültürünün güçlendirilmesine katkıda bulunmuştur.”

Yaşananların kuşatma olmadığını, çünkü tehdidin içeriden geldiğini söyleyen Miguel, bunun daha fazla saldırı planlanmasını zorlaştırdığını, ancak eğer bir kuşatma varsa, bu terörizmi yücelten ve içlerinden gelen şiddetin meşrulaştırmaya çalışan insanların seslerini yükselttikleri platformların çoğalması nedeniyle uluslararası ve dijital bir kuşatma olduğunu söyledi.

Kimlik krizi

Fransa’nın çeşitli alanlardaki tartışmaların artmasıyla bir kimlik krizi yaşıyor olabileceğini ifade eden Miguel, “Bu da sözlü şiddete ve bağlam dışı konuşmaya, dolayısıyla öğretmen Samuel Patti'nin korkunç bir şekilde öldürülmesine izin verdi” şeklinde konuştu. Fransa bu konuda bir istisna olmasa da, Cezayir ile ortak hafıza dosyası, özellikle sömürge tarihi meselesi gündeme geldi.

Fransa’nın radikal İslamcı göçmenlere karşı katı önlemler almadığını düşünen Miguel, “Çünkü terörizmin tarihi, sadece yasalarla değil, özellikle istihbarat kurumları başta olmak üzere terörle mücadelede uzmanlaşmış kurumlar kurulması açısından daha kapsamlı politikalarla ortadan kaldırılabileceğini göstermektedir. Fransa yasası, saldırıları engellemesini veya terörist hücreleri dağıtmasını sağlayan güçlerle kendisini silahlandırarak sürekli olarak gelişme kaydediyor. Bu mücadele için yetkili makamlar güçlendirilirken cumhuriyetçi ilkelerin hatırlatılması açısından kısa ve uzun vadeli önlemler arasında bir denge kurulmalı. Ancak Afganistan'daki bir suikast saldırısı, esasında ABD’deki bir terör saldırısının habercisi olabileceğinden, bu denge ancak küresel bağlamda kurulabilir. Fransa tek başına küresel bir sorun olan İslamcı terörle mücadele edemez” dedi.

Fransız ordusu cumhuriyetçi değerlere bağlıdır

Miguel, darbe teşebbüsü başarılı olması halinde Fransa’daki sivil otoritenin askeri bir rejime dönüşüp dönüşmeyeceği sorusuna verdiği yanıtta, “Fransa'nın tarihine baktığımızda ülkenin darbe girişiminden çok uzakta olduğunu görebiliriz. Bu ilk darbe teşebbüsü değil, General Ernest Boulanger olayını ve yakın tarihte emekli generaller tarafından düzenlenen 1961 Cezayir darbe girişimini hatırlayabiliriz. General Charles de Gaulle'ün dediği gibi Fransız ordusu, çoğunlukta, diğer kurumlarda olduğu gibi, özellikle cumhuriyetçi değerlere, hukukun gücüne ve kurumsal çalışmaya bağlıdır” ifadelerini kullandı.

Miguel sözlerini şöyle sürdürdü:

“Fransızlar, güvenlik ihtiyacı ile bireysel özgürlüklere saygı arasında bir denge kurulmaya çalışılan bir şüpheli demokrasi sürecinden geçiyorlar. Önde gelen solcu isim Pierre Mendes France'ın bize hatırlattığı gibi, inançların gücünden şüphe eden insanlar olmaktan yorulmalıyız. Fransızlar insani değerler tehdit altında olduğunda nasıl birleşeceklerini her zaman bilirler.”

Washington'daki ABD Kongre Binası Baskı’nda yaşananlara değinen Miguel, “Donald Trump yenildiğinde patlak veren bu olaylar, demokrasinin beşiğinde dahi aşırı sağcıların ve ırkçıların yükselişe geçebildiklerini gösterdi. Bu gerçek bir tehlikedir. Fransa'ya gelince, birçok denge aracı var. Demokrasi fikri herkesin zihinlerine sağlam bir şekilde işledi. Cumhuriyet uyanışının olması kaçınılmazdır. Ancak emekli asker tarafından yayınlanan bildiri küçümsenmemeli ve mevcut şüpheli atmosferden ötürü dikkate alınmalıdır” yorumunda bulundu.

İbadethanelerin inşa edilmesine izin vermek, finansman kaynaklarının göz ardı edildiği anlamına gelmez

İbadethanelerin kurulması konusunda ise Miguel şunları söyledi:

“Kilisenin devlet işlerinden uzaklaşmasının temelini oluşturan 1905 kanunu, ibadethanelerin devlet tarafından finanse edilmemesi ile birlikte bireyin inancı veya inançsızlığı konusunda mutlak özgürlüğünün güvence altına alınması arasında bir denge kurulmasını öngörüyor. Bu kanun, dinlerle çatışmayan, ancak herkesin kendi inancına göre yaşamasına izin veren laikliğin temelini oluşturuyor. Laik bir devlet ibadethanelerin inşasına karşı çıkamaz. Çünkü böyle bir durum, inançlara engel olacak ateizmi teşvik edecektir. Tarih, kiliselerin, tapınakların veya camilerin yıkılmasının yalnızca nefreti körüklediğini birçok kez göstermiştir. Devlet, hiçbir bireyin özel hayatına müdahale etmemeli, daha çok ulusun bir arada yaşamasını ve birliğini sağlamalıdır. Ancak ibadethanelerin inşa edilmesine izin vermek, finansman kaynaklarını görmezden gelmek ve bazı ülkelerin veya aşırılık yanlısı dini grupların Fransız siyasi yaşamını etkileme veya ulusal birliğini bozma konusundaki siyasi iradelerini sorgulamamak anlamına gelmez.”

 

*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

https://www.independentarabia.com/node/218426

DAHA FAZLA HABER OKU