Rakipleri, Elon Musk'a meydan okuyor: "Starlink yörüngede güvenlik riski yaratıyor"

"Musk sadece yasal olanı yapıyor. Ancak yasal olması güvenli veya sürdürülebilir olduğu anlamına gelmez"

Elon Musk’ın uzay interneti geçen yıl ABD'de yangınların mahvettiği bölgelerde kullanılmıştı (Starlink)

Elon Musk'ın internet uydusu girişimi Starlink; rakiplerinden büyük eleştiri topluyor. Projenin uzayı kirletmekle kalmadığı, aynı zamanda yörüngede büyük güvenlik riski yarattığı öne sürülüyor.

Musk'ın SpaceX şirketinin başlattığı proje, dünyanın her köşesine süper hızlı internet ulaştırmayı hedefliyor. Şirket şu anda yaklaşık 12 bin uyduyu yörüngeye gönderme yetkisine sahip. 30 bin uydu daha yollayabilmek için de onay bekliyor.

Öte yandan Viasat, OneWeb Global, Hughes Network Systems ve Boeing gibi rakip şirketler, Starlink'e adeta meydan okuyor.

Bunlardan bir kısmı, Musk'ın uydularının kendi cihazlarının sinyallerini engellediğinden ve uydularını fiziksel açıdan tehlikeye attığından şikayet ediyor.

Projeyi eleştirenlerin ana argümanı, Musk'ın tıpkı Tesla'da olduğu gibi "önce piyasaya sürme, sonra geliştirme" prensibinin yörüngenin kirlenmesiyle sonuçlandığı.

OneWeb yetkililerinden Chris McLaughlin, "Uydularımızın her biri Ford Focus gibidir; test edilir ve çalışır" diye konuştu:

Starlink uydularıysa Tesla gibi. Onları fırlatıyorlar ve sonra yükseltmeleri, düzeltmeleri, hatta tamamen değiştirmeleri gerekiyor.

Gerçekten de SpaceX, 2019'da ilk Starlink uydularının yaklaşık yüzde 5'inin başarısız olduğunu açıklamıştı. Bu uydular Dünya'ya düşmesi ve atmosferde yanarak yok olması için kaderine terk edilmişti.

Öte yandan, Kasım 2020'de Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden astrofizikçi Jonathan McDowell, Starlink'in başarısızlık oranının yaklaşık yüzde 3 olduğunu hesaplamıştı. McDowell, Starlink'in o zamandan beri uydularının tasarımını büyük ölçüde geliştirdiğini ve arıza oranının şu anda yüzde 1'in altında olduğunu söyledi.

McLaughlin ise Starlink'in çok fazla uydu çalıştıracağını ve düşük arıza oranının bile çarpışma potansiyeli açısından yörüngede büyük risk teşkil ettiğini ifade etti.

Starlink, yörüngede bin 300'den fazla uzay aracı işletiyor ve projeye her ay yaklaşık 120 uydu daha ekleniyor. Starlink uyduları, 1950'lerden bu yana fırlatılan toplam uydu sayısını (9 bin) aşma yolunda ilerliyor.

Viasat'ın kurucusu ve yönetim kurulu başkanı Mark Dankberg, "Daha az uydunuz olmalı ve onları daha yetenekli kılmalısınız" diyor.

Dankberg, şirketinin yörüngede yaratacağı olası trafiğe dair daha önce de uyarılarda bulunmuştu. Ancak Musk, bu uyarılara Twitter hesabından şöyle cevap vermişti:

Starlink, Viasat'ın kazancı için tehlike oluşturuyor, mevzu daha çok bu gibi.

Starlink projesinin gerekli izinleri aldığı Federal İletişim Komisyonu'nda Musk'a meydan okuyan bir Boeing sözcüsü ise "rekabete uygun bir alan sağlamanın güvenli ve sürdürülebilir bir yörünge ortamı için çok önemli olduğunu" söylemişti.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Diğer yandan Wall Street Journal'ın aktardığına göre 2 Nisan'da bir Starlink uydusu, Oneweb'in işlettiği bir diğeriyle çarpışmanın eşiğine geldi.

OneWeb yetkililerinden McLaughlin, bu esnada Starlink mühendisleriyle iletişime geçtiklerini ama çarpışmayı önlemek için hiçbir şey yapılamayacağı yanıtını aldıklarını bildirdi. Bunun ardından Oneweb uydusu manevra yaparak çarpışmadan kaçındı.

AB uydularını yöneten Avrupa Uzay Ajansı (ESA) da benzer bir olayın 2019'un sonlarında meydana geldiğini aktardı.

Buna göre bir Starlink uydusunun AB'nin işlettiği bir uyduyla çarpışma rotasına girdiğini gören yetkililer,  Starlink'le yalnızca e-posta yoluyla iletişime geçebildi ve herhangi bir işlem yapılamayacağı cevabını aldı. Bunun sonucunda AB mühendisleri manevra yapmak zorunda kaldı.

SpaceX, iki olaya dair yorum taleplerine ise yanıt vermedi.

Texas Üniversitesi Havacılık ve Uzay Mühendisliği'nden Doç. Dr. Moriba Jah, bu durumu şöyle yorumladı:

Musk sadece yasal olanı yapıyor. Ancak yasal olması güvenli veya sürdürülebilir olduğu anlamına gelmez.

 

Independent Türkçe, Wall Street Journal

Derleyen: Çağla Üren

DAHA FAZLA HABER OKU