"Yeni bir anayasa, beyaz bir sayfa ile olur. Beyaz sayfa olmayacaksa o yeni değil anayasa değişikliği olmuş olur. 5 darbeci general alıp yazıyor, biz de bunu ilah seviyesine çıkarıyoruz. ‘Bunu eleştiremezsiniz, değiştiremezsiniz, değiştirilmesini teklif dahi edemezsiniz' düşüncesi akla ve mantığa uygun olmadığı gibi izah edilebilir de değildir. Sıfırdan yeni bir anayasa yapılmalı."

Bu sözlerin sahibi Hür Dava Partisi (HÜDA-PAR) Genel Başkanı İshak Sağlam.

Sağlam, bu sözleri Kanal 42 Televizyonu'nda yayınlanan Sümen Altı programında gazetecilerin sorularına verdiği cevapta sarf edince tepki de aldı.

Milliyetçi Hareket Partisi'ne (MHP) yakın yayın organı Türkgün yazarlarından Mustafa Önder, "Hem Kürtçü hem dinci!" başlıklı yazısında, HÜDA-PAR için HDP'ye açılan kapatma davasını hatırlatarak Sağlam'ın açıklamalarını hedef aldı.

"Bir parti, din ve Kürtçülük üzerinden bu devlette siyaset yapamaz" diyen Önder, "Kürt kökenli muhafazakâr ve dinci taban oluşturuyor… Birileri ona 'Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran halka Türk milleti' dendiğini hatırlatacak mı? Bu ülkede 'Kürt meselesi değil, ırkçı-bölücü-dinci terör meselesi' olduğunu anlatacak mı?" ifadelerini kullandı.

HÜDA PAR Genel Başkanı Sağlam'ın Türk milliyetçisi bir yazar tarafından hedef alınmasının nedeni siyasetin gündemine tekrar getirilen anayasaya değişikliğine ilişkin görüşlerini açıklaması.

Mevcut anayasasının yerine yeni sivil bir anayasanın yapılması ve ertelenemez bir görev olduğu neredeyse tüm siyasiler tarafından dile getiriliyor.

Nitekim Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 1 Şubat'ta kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada "Belki de şimdi Türkiye'nin tekrar anayasayı tartışmasının vakti gelmiştir. Önümüzdeki dönemde yeni anayasa için harekete geçebiliriz" dedi.

Türkiye'de sorunların kaynağının darbeciler tarafından yapılan anayasadan kaynaklandığına işaret eden Erdoğan, "Belki de ülkemizde yeni bir anayasa tartışması başlamalıdır. Cumhur İttifakı'ndaki ortağımızla bir anlayış birliğine varmamız halinde önümüzdeki dönemde yeni anayasa için harekete geçebiliriz" değerlendirmesinde bulunmuştu.

Ardından Adalet Bakanı Abdülhamit Gül de "Sayın Cumhurbaşkanı'mızın yeni anayasa vurgusu hepimiz için heyecan verici bir müjdedir" ifadelerine yer verdi.

Özellikle Erdoğan'ın açıklamasından sonra bazı siyasi partiler, yeni anayasa çalışmalarını hızlandırarak görüşme trafiğini artırdı.

 

 

HÜDA-PAR da bu görüşme trafiğini artıran partilerden biri olarak öne çıkıyor.

Çalışmalar kapsamında Saadet Partisi, Yeniden Refah Partisi ve İYİ Parti gibi birçok siyasi parti ile görüşen HÜDA-PAR, ziyaretlerine devam ediyor.

HÜDA-PAR, "Kürdistani partiler" olarak bilinen Kürt Demokrat Partisi (KDP), Kürdistan Özgürlük Partisi (PAK), Türkiye Kürdistan Demokrat Partisi (PDK-T), Kürdistan Sosyalist Partisi'nin (PSK) de içinde olduğu Kürt partileriyle de görüşmeler gerçekleştirdi.

Independent Türkçe'nin edindiği bilgiye göre HÜDA-PAR'ın son 2 ay içerisinde anayasa çalışmaları kapsamında 100'den fazla görüşme gerçekleştirdi.

Sadece İstanbul'da 2 hafta içerisinde siyasi parti, dernek, vakıf, yazar, aydın, kanaat önderleri ve sivil toplum kuruluşlarıyla gerçekleşen görüşme sayısı 70 civarında.

Bu yoğunlukta görüşme trafiğinin bir süre daha böyle devam etmesi bekleniyor.

Ayrıca bölgede Kürt partilerle yapılan görüşmelerin yanı sıra "Kürdi" dernek, vakıf ve kanaat önderleriyle de görüşmeler devam edecek. 

 

 

Tüm "Kürdi" kurumlarla görüşmeyi hedefleyen HÜDA-PAR'ın listesinde Halkların Demokratik Partisi (HDP) bulunmuyor. 

Sebebi de şu ana kadar 2-3 defa görüşme ve randevu talebinde bulunulmuş olmasına rağmen hiç birisinde de geri dönüş olmaması.

En son randevu talebi de genel seçimler öncesi bayramlaşma için yapıldığı öğrenildi.

Bu nedenle HÜDA-PAR, görüşme talebine hiç yanıt vermeyen HDP ile anayasa çalışmaları kapsamında görüşmeye sıcak bakmıyor. Partinin görüşme listesinde olmayan bir diğer parti de MHP. 

HÜDA-PAR, MHP ile görüşmeyi partinin üst kurullarında tekrar değerlendirebilir. Çünkü HDP gibi MHP'nin de randevuya olumlu cevap verip vermeyeceği bilinmiyor.

Olabildiğince görüşme hedefleyen HÜDA-PAR, yeni anayasa meselesini bir samimiyet testi gibi görüyor. Bunun için 20 sayfalık bir broşür bile hazırlandı.

Laiklik ve etnik unsurlara vurgu gibi maddelerden rahatsız ve ilk dört maddesi dahil sıfırdan yeni ve özgürlükçü bir anayasanın yazılması gerektiğini savunan HÜDA-PAR, görüşmelerinde buna vurgu yapıyor.

HÜDA-PAR, parti programında da yeni anayasanın değiştirilemez nitelikte hiçbir maddesinin olmaması gerektiğini savunuyor.

Kürtçe'nin Türkçe ile beraber ikinci resmi dil olarak kabul edilmesinden vicdani redde, isimleri değiştirilen yerleşim yerlerine eski isimlerin verilmesinden Şeyh Sait gibi Kürtlerin değer verdiği şahsiyetlere itibarlarının iadesi gibi birçok konuya programında yer vermiş bir parti. 

Peki HÜDA-PAR'ın, "Kürdistani partiler" olarak bilinen partiler ile görüşmesinde neler konuşuldu?

 

 

PSK: Yeni anayasa çalışmasından bir sonuç çıkması mümkün görünmüyor

Independent Türkçe'ye konuşan Kürdistan Sosyalist Partisi (PSK) Genel Başkan Yardımcısı Bayram Bozyel, HÜDA-PAR'ın yeni anayasa çalışmasına ilişkin bir çerçeve hazırladığını ve ziyarette bunu kendileriyle paylaştığını söyledi.

Görüşmede yeni anayasayla ilgili görüş, öneri ve beklentilerin konuşulduğunu belirten Bozyel, "Türkiye'nin yeni bir anayasaya ihtiyacı olduğu konusunda herkes hem fikir. Bizde bunu defalarca dile getirdik. Çünkü Kürt halkının varlığını dilini ve kültürünü inkar eden sorunların kaynağı mevcut anayasadan kaynaklandığını söyledik" dedi.

HÜDA-PAR'ın yapmış olduğu çalışmayı iyi niyetli ve olumlu bir çalışma olarak değerlendirdiklerini ancak meselenin çizilen çerçeveyle çözülecek bir meselede olmadığını kaydeden Bozyel, "Her şeyden önce yeni bir çalışmanın yapılması için siyasal ve toplumsal ortamın uygun olması lazım. 2015'de başlayan ve artarak devam eden baskı ve cadı avı siyasetinin sonlanması, herkesin düşüncesini özgürce ifade edebileceği ve bütün toplumsal çevrelerin bir araya gelerek konuşabileceği bir diyalog zemini oluşmalı" diye konuştu.

Erdoğan'ın Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ni güçlendirecek içerikte bir anayasa çalışmasında yana olduğunu aktaran Bozyel, çatışma dilinin hakim olduğu ortamda yeni bir anayasanın yapılmasının imkansızlığına vurgu yaparak şunları kaydetti:

"Yeni bir çalışma yapılacaksa herkesin önyargılarını bir kenara bırakarak sıfırdan başlaması gerekir. Dayatmalarla gündeme gelen bir çalışmaya kimse sıcak bakmaz. Doğrusu bunun için zemin de yok. Bu çerçevede HÜDA-PAR'ın girişimi iyi niyetli sayılır ama bundan bir sonuç çıkması mümkün gözükmüyor. Öncelikle şiddet ve operasyon siyaseti terk edilerek durumun normalleşmesi lazım. Anayasa gibi toplumsal mutabakat ve sözleşmelerin tüm toplum kesimlerinin özgürce katılacağı bir atmosferde mümkün olur."

 

 

PAK: Anayasa konusunda kaygılıyız

Kürdistan Özgürlük Partisi (PAK) Genel Başkan Yardımcısı Vahit Aba, Türkiye'deki demokrasi sorununun Türkler kadar Kürtleri de ilgilendirdiğini söyledi.

Aba, ziyarette ağırlıklı olarak yeni anayasa çalışması ve Kürtlerin istek ve taleplerinin konuşulduğunu kaydetti.

AK Parti'nin anayasa çağrısının gündemi değiştirmek için yapıldığını aktaran Aba, "Yapılan her ne kadar manevra bile olsa Kürtler ortak taleplerini dile getirmeli. Ülkede Cumhur ve Millet şeklinde iki blok var. Buna karşılık tabanının büyük çoğunluğu Kürt ve iki uçta yer alan HÜDA-PAR ve HDP'de taleplerini yüksek sesle dile getirmeli" değerlendirmesinde bulundu.

PAK olarak AK Parti'nin anayasa hazırlık çalışmasından kaygılı olduklarını dile getiren Aba, "Kaygılıyız. Çünkü hukuk reformu dendi ardından HDP'ye kapatma davası dahil birçok hukuksuz gelişme yaşandı. Korkumuz, demokrasi kırıntılarının yer aldığı mevcut anayasanın yok olmasıdır" dedi.

Tüm olumsuzluklara rağmen yeni anayasa çalışması kapsamında "Kürtler yeni anayasada ne istiyor?" konulu konferanslar düzenleyerek Kürt varlığının anayasada tanınması, Kürtçe'nin eğitim dili olması ve Kürtçe'nin kamu hizmetlerinde kullanılması gibi asgari müştereklerde bir araya gelmesi gerektiğini ifade eden Aba, devamında şu ifadelere yer verdi:

"Anayasa çalışması Türkleri ilgilendirdiği kadar Kürtleri de ilgilendiriyor ve bu konuda sessiz kalmamalılar. Sessiz kalmış olmaları Cumhur bloğunu destekliyor anlamına gelmez. Anayasaya ilişkin bir çalışma yapan HÜDA-PAR'ın neden bu görevi üstlendiğini bilmiyoruz ama her ne sebeple olursa olsun anayasa konusu önemlidir. Bizde kendilerine bütün Kürtlerin asgari müştereklerde buluşup ortak bir metin sunması gerektiği konusundaki düşüncelerimizi ilettik. Hem HÜDA-PAR'ın getirdiği teklif hem de PAK olarak neler düşündüğümüzü yakın zamanda kamuoyuyla paylaşacağımızı buradan duyurmak istiyorum."

 

 

PDK-T: Mevcut anayasadaki maddeler bile uygulanmıyor

Türkiye Kürdistan Demokrat Partisi (PDK-T) Genel Başkanı Mehmet Emin Kardaş da HÜDA-PAR'la özellikle anayasa konusunun görüşüldüğünü söyledi.

Yeni anayasanın toplumsal mutabakat ile hazırlanması gerektiğine değinen Kardaş, "Şimdiye kadar hazırlanan anayasalar egemenler tarafından hazırlanmış olsa da yeni anayasa tüm Kürt halkının görüşü alınarak hazırlanmalı" diye konuştu.

Anayasa değişikliği tartışmasıyla ilgili olarak önce zihniyetin değişmesi vurgusu yapan Kardaş, "Şu an yürürlükte olan mevcut anayasada bile hak, hukuk, adalet ve demokrasiye vurgu yapan birçok madde var. Bu maddeler uygulanmazken yeni bir anayasayı tartışmak ne kadar gerçekçidir bilemiyorum" dedi.

PDK-T lideri Kardaş, sözlerini şöyle tamamladı:

"HÜDA-PAR'ın yapmış olduğu çalışma güzel ve takdir edilecek bir çalışma. Belki de herkesin yapması gerekiyor aslında. Parti olarak önerilerin yer aldığı çerçeveyi bizimle paylaştılar. Bizde anayasayla ilgili düşüncelerimizi kendilerine ilettik."