Dünya Bankası: Doğu Avrupa ve Orta Asya ülkelerinden sadece ikisi 2020'yi küçülmeden atlatacak

Güncelleme raporunda, büyüme ivmesi gösteren ülkelerin pandemi sürecinde hangi alanlara ağırlık verdiği ve ne gibi önlemler aldığı ayrıntılarıyla anlatıldı

Dünya Bankası her yıl ilkbahar ve sonbaharda, Bölgesel Ekonomik Güncelleme Raporu yayımlıyor (Reuters)

Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi dünyanın büyük ekonomileri dahil birçok yerinde resesyona neden olurken, Dünya Bankası, dün Doğu Avrupa ve Orta Asya (Eca) Ekonomik Güncelleme Raporu yayımlayarak, bölgedeki 23 ülke arasından sadece Özbekistan ve Tacikistan'ın pozitif büyüme oranını yakalayabileceği öngörüsünde bulundu. Diğer 21 ülkenin tamamında farklı oranlarda olmak üzere küçülme bekleniyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Raporda, en çok küçülmenin yüzde 12,4’le Karadağ’da yaşanacağı belirtildi. Onu, yüzde 8,8 küçülme oranıyla Kosova ve 8,4’le Arnavutluk takip etti. Ayrıca Karadağ, Dünya Bankası'nın Haziran raporundan bu yana 2020'ye dair büyüme beklentisini en çok düşürdüğü ülke durumunda. Dünya Bankası Haziran raporunda, Karadağ için 2020'de yüzde 5,6 küçülme öngörmüştü. Karadağ'a dair 2021 büyüme tahminiyse 6,9 olarak belirlendi. 2021'e dair tahminlerdeyse siyasi belirsizlik yaşayan Belarus yüzde 6,5'lik oranla en çok küçülme beklenen ülke olarak göze çarpıyor.

Bölgenin genelinde ekonomik daralma beklenirken Özbekistan ve Tacikistan'ın ise büyümeye devam edeceği tahmin ediliyor. Rapora göre 2020 yılında Özbekistan yüzde 0,6 ve Tacikistan 1,6 oranında büyüyecek ancak tablo bu iki ülke için de toz pembe değil. 

İki ülkenin de Sovyetler Birliği’nin dağılmasından sonra karşılaştığı en büyük kriz olarak nitelenen salgın, büyüme ve istihdam oranlarında düşüşe yol açarak halkın gelirlerinde de azalmayı beraberinde getirdi.

Özbekistan'dan faiz indirme önlemi

İşsizlik oranının yüzde 9,4'ten yüzde 15'e çıktığı Özbekistan'da Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) geçen yılın ilk yarısında yüzde 5,8 büyüme gerçekleştirirken, 2020'nin ilk yarısında bu oran neredeyse sıfırda kaldı. Tacikistan'daysa GSYH büyüme oranı 2019'un ilk yarısında yüzde 7,5'ken bu yılın aynı döneminde yüzde 3,5'e düştü.

Özbekistan Merkez Bankası pandemi döneminde faiz oranlarını azaltarak ekonomideki sarsıntıyı hafifletmeye çalışırken, altın üretimindeki artış ve tarımdaki büyüme de yılın ilk yarısında sanayi ve hizmet sektöründe yaşanan keskin düşüşü telafi eden gelişmeler oldu.

Bununla birlikte, hükümetin sunduğu sosyal yardımların yüzde 17, asgari ücretlerin de yüzde 10 artırılması, halkın tüketim faaliyetlerine devam ederek ekonomiyi canlandırmasına katkı sağladı. Bu gelişmeler ışığında tahmin yürüten Dünya Bankası da Özbekistan'da bu yıl büyümenin yüzde 0,6 oranda gerçekleşeceğini öngördü.

Tacikistan altın rezervlerini devreye soktu

Tacikistan ise ekonomisine asıl darbeyi yılın ikinci çeyreğinde aldı. Salgın nedeniyle ülke çapında uygulanan tecrit ve buna bağlı gerçekleşen hem ticari hem de lojistik kısıtlamalar ekonomiyi daralttı. Ancak Özbekistan'da olduğu gibi Tacikistan Merkez Bankası da ekonomik faaliyetleri desteklemek için faiz oranlarını düşürdü. Yönetim ayrıca, bankalara kredileri yapılandırma ve vadesi geçmiş ödemelerin cezalarını silme talimatını verdi. 

Tacik yetkililer bütçe kalemlerini muhafaza etmek için altın rezervlerini satarken, devletin 2020 bütçesi de "ekonomiyi desteklemek ve sosyal yardıma ihtiyaç duyan nüfusu korumak" amacıyla artırıldı. Yönetimin bu doğrultuda, özel sektöre vergi indirimi sağlamak ve bağışçı yardımlarının da katkısıyla tek seferlik Kovid-19 desteği sunmak gibi programlara başvurduğu kaydedildi.

GSYH'nin neredeyse yüzde 2,5'i ek sağlık harcamalarına, düşük gelir gruplarına ayrılan ödeneklerin artırılmasına, işletmelere yardım edilmesine ve kamu yararına harcandı. Bu hamlelerin sonucunda Dünya Bankası da Tacikistan'da pozitif büyümenin yüzde 1,6 oranda gerçekleşebileceğini bildirdi. 

Türkiye'ye dair 2021 tahmini değişti

Türkiye'de GYSH'nin 2020'nin ikinci çeyreğinde yüzde 10 oranında küçüldüğü belirtilirken, alınan ekonomik önemlerle yılın üçüncü çeyreğinde ekonominin bir miktar toparlandığı ifade edildi. Yoksulluk oranının ve kayıtdışı çalışan sayısının artmasının beklendiği Türkiye'nin 2020'deki GYSH küçülmesi bahar raporundaki gibi yüzde 3,8 olarak tahmin edildi. Söz konusu raporda yüzde 5 olarak tahmin edilen Türkiye’nin 2021 pozitif büyümesi, bu güncellemede yüzde 4’e çekildi.

© The Independentturkish

DAHA FAZLA HABER OKU