Ankara'da 13 Aralık 2018 günü Ankara-Konya seferini yapan Yüksek Hızlı Tren (YHT) ile kılavuz trenin çarpışması sonucu meydana gelen, 3’ü makinist, 9 kişinin hayatını kaybettiği, 86 kişinin yaralandığı kazayla ilgili Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) Genel Müdürlüğü Teftiş Kurulu Başkanlığı’nın hazırladığı rapor tamamlandı.       

Teftiş Kurulu Başkanlığı ve müfettiş soruşturma raporları dahil, toplam 72 sayfalık raporda, kurum personeliyle ilgili kusur tespitleri yapılarak uygulanacak yaptırımlar belirlendi. Raporda kazanın nedenleriyle ilgili şu tespitler yapıldı:

“Kazanın birinci nedeninin, gerek TCDD ana bina 3. Giriş kapısı kamera kaydı görüntüleri, gerekse müfettişliğimize verdiği ifadesi de dikkate alınarak, tren teşkil memuru Osman Yıldırım’ın 13/12/2018 tarihinde, saat 06.30’da Ankara Konya seferini yapmak üzere YHT gar 11. Yolunda hazır bulunan … trenin sevkini Hat 1 yolundan yapması gerekirken, Hat 2 yolunu Hat 1 yoluna bağlayan M74 makası tanzim etmeyi unutması nedeniyle, trenin Hat 2 yolundan gitmesine sebebiyet vermesinden kaynaklandığı… 

diğer nedenin ise YHT makinistleri Adem Yaşar ve Hulusi Böler’in gerek işletme emirleri, gerekse mevzuat hükümlerini dikkate almamaları nedeniyle trenin Hat 1’den gitmesi gerekirken, Hat 2 yolundan seyirlerine devam etmeleri hususunu sorgulamamaları, bunun sonucu olarak da yanlış hattan giden treni durdurmamalarından kaynaklandığı…”

Rapora göre 2. faciadan dönülmüş

Raporda yer alan bilgilere göre kaza yapan YHT’nin arkasından seyreden banliyö treninin kaza enkazına çarpmaktan son anda kurtulduğu da ortaya çıktı. Raporda şöyle denildi:

“Ankara-Sincan hat kesiminde katener hattı tamamen hasarlandığından enerjinin kesildiği, Sincan-Kayaş arası B2 yolda çalışan ve saat 06.15’te Sincan’dan hareket eden 20004 sayılı banliyö setinin çift dizi olarak, kazadan 45 saniye sonra, saat 6.36’da marşandiz durağına geldiği, kaza yerine yaklaşık 5 metre kala durduğu ve B2 yolunda beklemeye alındığı…"

 

 

Makasçı memurluktan çıkarıldı, üst düzey görevlilere uyarı ve kınama

Makas değiştirmeyi unuttuğu belirtilen memur Osman Yıldırım’ın görev yetki ve sorumluluklarına dair bir eğitimden geçmediği, bunun belgelenmediği belirtilen raporun, soruşturmayı yürüten savcılığa gönderilmesi talep edildi. Raporun disiplin soruşturmasıyla ilgili bölümünde makas memuru Osman Yıldırım’ın devlet memurluğundan çıkarılma disiplin cezasına çarptırıldığı bildirildi.

Hareket memuru Sinan Yavuz’a, son vagon geçinceye kadar, makiniste işaret verip trene nezaret etmediği gerekçesiyle kınama cezası verildi. Makinistle telefonla konuşup tren sevk emrini vermeyerek kayıtsızlık göstermek ve düzensiz davranmakla suçlanan trafik kontrolörü Emin Ercan Erbay’a uyarma cezası verildi.

TCDD ilk kez yüksek bir görevlisini kazada sorumlu tuttu

Pamukova, Değirmenözü, Çorlu gibi birçok kazanın ardından ilk kez TCDD kendi disiplin soruşturmasında sınırlı ve eksik de olsa üst düzey bir yöneticinin (bölge müdürü) sorumluluğunu bu raporla kabul etti. Risk analizleri yapılmadan, mevcut riskleri büyüten yeni trafik modeline geçildiği vurgulanan raporda, YHT 8. Bölge Müdürü Duran Yaman’ın da aralarında bulunduğu TCDD görevlileriyle ilgili tespit ve hükmedilen disiplin cezaları şu şekilde yer aldı:

“Altyapı İşletmeciliği yapılan mevcut hatlar için risk yönetimine ait 1901 numaralı genel emrin emniyeti etkileyen değişikliklerde risk analizi başlıklı geçici bendi gereği risk analizini yaptırılmasını ya da talep edilmesini sağlamayıp, YHT 8. Bölge Müdürlüğünün 07/12/2018 tarihli emrini düzenleyip imzalamak suretiyle yeni uygulamaya ilave önlemler almadan hemen geçilmesine neden olan YHT 8. Bölge Müdürü Duran Yaman, Trafik ve İstasyon Yönetimi Müdürü (TİYM) Ünal Sayıner ve TİYM yardımcısı vekili Ergün Tuna’nın Devlet Memurları Kanunu 125 maddesi uyarınca ‘verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde görevle ilgili resmi belge araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak’ hükümleri gereğince kınama cezasına..."

Sefere yetişemeyince ölümden kurtulan makiniste kınama

Makas memuru Osman Yıldırım’a yönetmelik emrinde 5 gün olarak belirtilmesine rağmen 1 gün işbaşı eğitimi verdirmek, bu eğitimi belgelememek ve treni usulüne göre sevk etmemek kusuru yönlendirilen Ankara YHT Gar Müdür yardımcısı Kadir Oğuz’a kınama disiplin cezası verildi.

Raporda, kazada çarpışma sırasında ölen YHT makinisti Adem Yaşar’ın genel kuralın aksine girilmeyen Hat 2 üzerinde seyri nedeniyle kusurlu hareket ettiği belirtilerek, ölümü nedeniyle hakkında bir işlem yapılmadığı belirtildi. Olay günü kaza yapan YHT’de görevli olmasına rağmen, göreve vaktinde yetişemeyen ve bu konuda ilgili birimlere bildirimde bulunmayan YHT makinisti Ahmet Turan Demir hakkında ise kınama cezası verildi.

Demir’in görevli olduğu halde yetişemediği YHT’deki iki makinist çarpışmada hayatını kaybetmişti. YHT makinistleri Adem Yaşar ve Hulusi Böler ile kılavuz makinenin makinisti Kenan Günay kazada ölmüşlerdi.

Rapor sonucu: Yeni trafik modeli uygulansaydı, facia olmayacaktı

Risk analizleri yapılmadan, mevcut riskleri büyüten yeni trafik modeline geçildiği vurgulanan raporda belirtilen önlemler ve yeniden tanımlanan tren sevk şartlarının kaza öncesi uygulanması halinde, kazanın meydana gelmeyeceği ortaya çıktı. Rapor, kazanın sadece makasçının hatasından değil, yanlış trafik yönetim modelinden ve ardı ardına gelen ihmal ve kötü yönetimden kaynaklandığını da tespit etti.

Faciadan sonra   TCDD Genel Müdürü  siyasiler tarafından istifa etmeye çağrılmıştı. Dönemin   TCDD Genel Müdürü İsa Apaydın 20 Şubat 2018 tarihinde,  Umre dönüşü  görevinden alınmış, yerine vakaleten Ali İhsan Uygun atanmıştı.

Independent Türkçe