Irak'taki gösterilerde "üçüncü taraf" kim?

Irak’ta yaşanan protesto gösterilerinde son haftalarda hem hükümet hem de protestocuların puslu bir ortamda farklı şekillerde olmak üzere kullandığı ‘üçüncü taraf’ ifadesi ortaya çıktı

Fotoğraf: AFP

Irak hükümeti, halkın ve uluslararası toplumun karşısında yüzlerce protestocuyu öldürmek ve binlercesini yaralamaktan utandığı için ‘üçüncü taraf’ teorisini ortaya attı. Hükümet bu ifadenin işe yaradığını ve istediği kadar suçlamada bulunabileceğini keşfetti.

Suçlamaların yükü

Iraklı yetkililer böyle yaparak, eylemcilerin öldürülmesi ve kaçırılmasıyla ilgili suçlamaların yükünden kurtulduklarını düşündü. Öyle ki resmi sözcüler, protestolarda gerçekleşen herhangi bir cinayet ya da kaçırılma olayıyla ilgili açıklamada bulurken hemen ‘üçüncü taraf’ ifadesine başvurmaya başladı. Ancak protestoların ilk haftalarında böyle bir taraftan bahsedilmiyordu bile.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Fakat son üç haftadır Iraklı yetkililer, hükümet destekçileri, savunucuları ve ona bağlı medya kuruluşları, ‘üçüncü tarafın’ protestocuların bir parçası olabileceğini ima etmeye başladılar.

Iraklı yetkililer, özellikle ülkenin orta kesimleri ve güneyindeki parti genel merkezlerine yönelik kundaklama eylemleriyle ilgili bilgileri belgeleme konusunda oldukça istekli görünüyorlardı. Haber ne zaman basında yer alsa bu binaları yakanların ülkenin güneyindeki fakir Şii kesimlerinde iktidar, para ve nüfuza sahip Şii partilerinden öfkeli göstericiler oldukları bilinse de suçlunun üçüncü taraf olduğuna işaret edildi.

Protestocular birbirlerini öldürüyor!

‘Üçüncü taraf’ ifadesi, iktidar yanlısı medyanın yanı sıra İran'a yakın Şii taraflarca da benimsenirken, protestocuların güvenlik güçleriyle girdikleri çatışmalarda bir birlerini öldürdüklerini öne sürdüler ve bunun da sorumluluğunu üçüncü tarafa yüklediler. Böylece hükümet ve müttefikleri çok sayıda ölümün nedenini açıklamış oldu.

Üçüncü taraf teorisi, Irak hükümetinin zihninde hızla gelişme gösteriyordu ve kısa bir süre sonra gösterileri dışarıdan finanse eden taraf olduğu söylendi. Ancak hükümeti oluşturan partilerin söz konusu finansörle ilgili çelişkileri vardı. Kimileri finansörün ABD, kimileri İsrail, kimileri Suudi Arabistan kimileri ise Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) olduğunu söylerken, bazen de hepsinin birden adı geçti.

Gözlemciler, Iraklı yetkililerin Şii taraflarla gerçek bir çatışma istemediğini, bu yüzden de olaylardan sorumlu tutabileceği iç ve dış düşmanlar tasarlamaya başladıklarını söylüyorlar.

Büyü ters teptiğinde...

Göstericiler başlarda ortaya atılan bu teoriyi fazla ciddiye almadılar. Fakat daha sonra hükümete karşı kullanabilecekleri önemli özelliklere sahip bir ifade olduğunu keşfettiler. Protestocular kısa süre sonra Bağdat ve diğer illerdeki protesto meydanlarına yapılan saldırılardan sorumlu tuttukları İran yanlısı milislere ‘üçüncü taraf’ adını verdi.

Protesto hareketinin destekçileri, bölgedeki tanınmış taraflar ve ülkeler dâhil olmak üzere protesto hareketini bastırmaya çalışırken hükümete yardım eden tüm tarafları tanımlamak için üçüncü taraf ifadesini kullanarak, kapsamını genişletti. Üçüncü taraf ifadesini üreterek yaptıkları büyünün bozulması Iraklı yetkililer için tam bir utanç kaynağı oldu.

Öte yandan üçüncü taraf ifadesi, son beş gündür ‘kadın elbisesi giyen ve ordu güçleri arasında rahatça hareket eden silahlı kişilerin’ gerçekleştirdiği katliamlara tanık olan Necef ve Nasiriye’deki göstericilerin dillerinde dolaşıyor.

Hükümetin utancı

Her iki durumda da silahlar, silahsız göstericilerin karşısına çıkan ‘üçüncü taraf’ unsurlarının elindeydi. Hükümete utanç veren bu durumun Başbakan Adil Abdulmehdi'nin istifaya zorlanmasının önemli bir nedeni olduğu anlaşılıyor.

Bağdat yönetimiyle bağlantılı bazı taraflar, hala ülkenin orta kesimleri ve güneyindeki şehirlerde İran’ın konsolosluk binalarını ateşe vermek ya da yakınlarında gösteri yapmakta ısrar eden göstericileri tanımlamak için ‘üçüncü taraf’ ifadesini kullanırken göstericiler de kendilerine karşı silahlı mücadeleye girişen tüm tarafları tanımlamak için aynı ifadeyi kullanıyor.

 

*Bu makalede yer alan fikirler yazara aittir ve Independent Türkçe’nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

Independent Türkçe için çeviren: Seda Demiröz

https://www.independentarabia.com/node/75741

DAHA FAZLA HABER OKU