İnsanlar sanılandan çok daha uzun zamandır işlenmiş gıda tüketiyor

Araştırmacılar bitkisel gıdaları işlemenin, insanlığın dünyaya yayılmasında kilit rol oynadığını söylüyor

(Tel Aviv Üniversitesi)

Arkeologlar, antik dönemdeki atalarımızın sadece etle beslendiği ve "etobur" diyet modasının bir şekilde o zamanlara dayandığı fikrinin bir mitten ibaret olduğunu açıkladı.

İnsanların düşünülenden çok daha uzun süredir işlenmiş bitkisel gıdalar tükettiği ve bunun sonucunda birçok fayda gördüğü ortaya çıktı.

Yeni araştırma, "paleolitik etçiller" hakkındaki popüler efsaneyi çürüterek tarih öncesi atalarımızın çeşitli bitkisel kaynaklar kullandığını, yer fıstığı ve nişastalı pişmiş yumruları depolayıp tükettiğini gösteriyor.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Tarih öncesi insanların erken dönem bitkisel gıda kullanımını gösteren bir dizi çalışmayı inceleyen araştırmacılar, türümüzün gezegen geneline başarılı bir şekilde yayılmasında "karmaşık bitkisel gıda işlemlerinin" kritik önem taşıdığını keşfetti.

Journal of Archaeological Research'te yayımlanan çalışmanın yazarı Anna Florin, "Bitki kullanımını, genellikle tarımın ortaya çıkışıyla önemli hale gelmiş gibi konuşuyoruz" diyor.

Avustralya Ulusal Üniversitesi'nden arkeolog Dr. Florin, "Ancak dünyanın dört bir yanındaki yeni arkeolojik keşifler, atalarımızın bundan binlerce yıl önce yabani tohumları öğüttüğünü, nişastalı yumruları dövüp pişirdiğini ve acı yemişleri zehrinden arındırdığını gösteriyor" ifadelerini kullanıyor.
 

İşlenmiş gıda haritası
Erken dönem işlenmiş bitkisel gıda kullanımına dair doğrudan kanıt gösteren arkeolojik alanlar (Journal of Archaeological Research 2025)


Araştırmacılar insan vücudunun, proteini enerji için en uygun şekilde metabolize edecek şekilde tasarlanmadığını belirtiyor. Karaciğerimizin, proteinlerin yapı taşı amino asitlerin kandaki seviyelerini koruma kapasitesi sınırlı. Bu da aşırı etobur beslenmenin "protein zehirlenmesi" riski yaratabileceği anlamına geliyor.

Bilim insanları "Bu sınır, insan beslenmesinde günde yaklaşık 250-300 gram olduğu tahmin edilen mutlak bir 'protein tavanı' belirliyor" diye yazıyor.

Çalışmada şu ifadelere yer veriliyor:

Bu nedenle bitkisel gıdalar, yalnızca önemli besin maddelerini ve biyoyararlanımı daha yüksek enerjiyi karbonhidrat formunda sağlamakla kalmaz, proteinin yanı sıra gerekli kalorileri de sunar.

Araştırmacılar ilk insanların Taberiye Gölü'nün güneybatı kıyısında gıda işlediğini saptadı ve buradaki 23 bin yıllık Ohalo II arkeolojik alanında, bitkilerin toplanıp işlenmesinden sonra korunmuş 150 binden fazla fosil keşfetti.

Yabani tahıllar ve küçük tohumlu çeşitli yabani otlar da dahil olmak üzere, kömürleşmiş ot tanelerinin bolluğu nedeniyle sıradışı görünen fosilleri tanımladılar.

Araştırmacılar ayrıca "pişirme, dövme ve öğütme" gibi bitki işleme uygulamalarına dair kanıtlar da buldu.

Bu işlemlerin, bitkisel gıdalardan elde edilen besinlerin ve enerjinin daha etkili bir şekilde "açığa çıkarılmasını" ve sindirime hazır hale gelmesini sağladığını, yiyecekleri de daha lezzetli yaptığını söylüyorlar.

Çalışmanın bir diğer yazarı Monica Ramsey, "Bitkisel gıdaları işleme yeteneğimiz, temel kalori ve besin maddelerinin kilidini açarak küresel çapta çeşitli ortamlara girip gelişmemizi sağladı" diyor.

Türümüz, neredeyse her şeyi akşam yemeğine dönüştürebilen, bitki seven, alet kullanan gurmeler olarak evrimleşti.



*İçerik orijinal haline bağlı kalınarak çevrilmiştir. Independent Türkçe'nin editöryal politikasını yansıtmayabilir.

independent.co.uk/news

Independent Türkçe için çeviren: Büşra Ağaç

© The Independent

DAHA FAZLA HABER OKU