Üç soruda tarihi Trump-Şi görüşmesi

ABD Başkanı Donald Trump ve Çin lider Şi Cinping, ticaretten uyuşturucu kaçakçılığına kadar birçok konuda müzakere yaptı

En son 2019'da görüşen Trump ve Şi, bugünkü toplantıda işbirliği mesajı verdi (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'la Çin Devlet Başkanı Şi Cinping arasında beklenen görüşme 6 yıl aradan sonra bugün yapıldı.

Trump ve Şi, Güney Kore'nin Busan şehrinde düzenlenen Asya Pasifik Ekonomik İşbirliği (APEC) Zirvesi kapsamında toplantı düzenledi. İki lider de görüşmenin ardından yapıcı ve olumlu mesajlar verdi.

Hangi konularda anlaşıldı?

Trump, "harika bir toplantı" diye nitelediği görüşmenin ardından, birçok konuda hemfikir olduklarını söyledi. ABD Başkanı, Çin'in soya fasulyesi ve diğer tarım ürünlerini ABD'den almaya devam edeceğini belirtti.

Ayrıca Çin'in fentanil ve bu uyuşturucunun üretiminde kullanılan maddelerin denetimini sıkılaştıracağını ifade etti. Bu gelişmeyle tarifelerin düşürüldüğünü de duyurdu:

Fentanil girişinden dolayı Çin'e yüzde 20 gümrük vergisi uygulamıştım. Bugünkü açıklamalarına dayanarak bunu yüzde 10 düşürdüm.

Böylelikle ABD'nin Çin'e uyguladığı tarife oranı yüzde 47'ye indi. Trump, tarifelerle ilgili karşılıklı anlaşmanın yıl sonuna kadar tamamlanacağını belirtti.

Çin nadir toprak elementlerini çıkarma, eritme, ayırma işlemleriyle bağlantılı teknolojilerin ihracatına 9 Ekim'de kısıtlama getirmişti. Trump da bundan bir gün sonra yaptığı açıklamada, 1 Kasım'dan itibaren Çin'den ithalata yüzde 100 ek gümrük vergisi uygulanacağını duyurmuştu.

ABD Başkanı, Pekin yönetiminin bu minerallere getirdiği kısıtlamaları bir yıllığına askıya alacağını bildirdi. Çin Ticaret Bakanlığı da bunu doğruladı.

Çin Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada da iki ülkenin "dost ve ortak olması gerektiği" belirtildi:

Çin ve ABD, işbirliğinin uzun vadeli sonuçlarına odaklanmalı, karşılıklı misillemelerin kısırdöngüsünde hapsolmamalı.

İki liderin de görüşmede ekonomi, ticaret, enerji ve diğer alanlarda işbirliğinin geliştirilmesini, halklar arasında etkileşimin artırılmasını taahhüt ettiği aktarıldı.

Hangi konular konuşulmadı?

Trump, Ukrayna konusunun da gündeme geldiğini, Çin'in ABD'nin savaşı durdurma çabalarına destek verdiğini ancak Rusya'dan petrol alımı konusunu görüşmediklerini söyledi.

fazla oku

Bu bölüm, konuyla ilgili referans noktalarını içerir. (Related Nodes field)

Washington, Çin ve Hindistan'a Rusya'dan petrol tedarikini kesmeleri için defalarca çağrı yapmıştı.

ABD Başkanı, görüşmede Tayvan meselesinin de gündeme gelmediğini söyledi.

Pekin, "tek Çin" politikası kapsamında Tayvan'ı kendi toprağı olarak görüyor. Son yıllarda askeri baskıyı artıran Çin, adanın anakarayla yeniden birleşmesi için gerekirse güç kullanabileceğini vurguluyor.

Taipei yönetimiyse Çin tehdidine karşı ABD'nin askeri ve siyasi desteğine güveniyor. ABD'de 1979'da yürürlüğe konan Tayvan İlişkileri Yasası kapsamında Washington, olası bir Çin saldırısına karşı Tayvan'a kendini koruyacak askeri teçhizatı sağlamak zorunda.
 


Görüşme ne kadar verimliydi, sırada ne var?

ABD Başkanı Trump, Nisan 2026'da Çin'i ziyaret edeceğini, daha sonra Şi'nin de Washington'a iadeiziyaret yapacağını duyurdu.

Wall Street Journal'ın analizinde, özellikle nadir toprak mineralleri konusunda Şi'nin güçlü bir elle toplantıdan çıktığı belirtiliyor.

Pekin yönetiminin, nisanda da minerallere yönelik kısıtlama uyguladığına, son görüşmede bunu kaldırma kararı almadığına dikkat çekiliyor.

Bu kısıtlamalar kapsamında Amerikan şirketlerine ihracat lisansı verilmeyebileceği, Pekin'in de "elindeki kozları koruyacağı" yazılıyor.

New York Times da Çin'den malzeme tedarik etmesi gereken ABD'li ve Avrupalı şirketlerin, 4 Nisan'da devreye konan kısıtlamaların kaldırılmaması nedeniyle zorluk yaşayacağını aktarıyor.

CNN'in analizinde, Çin'in başka pazarlar bularak ABD'nin tarifelerinin darbesini hafifletebileceği belirtiliyor. Diğer yandan Trump için gümrük tarifelerinin önemli bir koz olarak kalacağı da ifade ediliyor.


Independent Türkçe, New York Times, Wall Street Journal, CNN, AA

Derleyen: Yasin Sofuoğlu

DAHA FAZLA HABER OKU